Je zag het niet, en toch…
SpecialsVoor mensen met dementie wordt het uitvoeren van dagelijkse handelingen moeilijker. Foto: Klaas Rozema
Column: leven met dementie‘Mijn moeder kreeg al op haar 60ste dementie. Ze had geen idee wat er met haar aan de hand was en had niet door dat ze dingen vergat en bepaalde dingen niet meer kon.’
Ik was in gesprek met de dochter. Ze zat tegenover mij aan tafel, in de kamer van haar moeder, in Herbergier Bartlehiem. Ik stelde haar deze vraag: ‘Wat doet het met je als je moeder dementie heeft?’
“Mijn moeder kreeg al op haar zestigste dementie”
‘Mijn moeder zag er altijd jong uit. Aan de buitenkant zag je niet dat er iets met haar was. In het begin ging ik er vaak met haar op uit, op de fiets. Dan fietste ik naast haar en dacht bij mezelf, goh, je bent gewoon hartstikke dement. Aan de buitenkant, als je haar zo zag, leek er niets aan de hand. Dat heeft mij vaak verward. Je zag het niet, alles leek gewoon, en toch wist je dat er iets met haar was.’
Als je vader of moeder dementie heeft, wordt je met grote veranderingen geconfronteerd. Het gaat niet alleen om het vergeten van dingen. Ook het karakter of de persoonlijkheid kan veranderen. En het uitvoeren van praktische dagelijkse dingen lukt vaak niet meer. Vader of moeder vergeet afspraken, stopt het vlees in de wasdroger in plaats van de vriezer, of zet een suikerpot op het vuur. Dat soort dingen gebeurt. Het zijn allemaal signalen dat er iets niet meer klopt. Naasten worden hiermee geconfronteerd en moeten hier mee om leren gaan.
“Ik heb het als moeilijk ervaren dat ik het nooit heb kunnen bespreken”
Soms zijn deze signalen bespreekbaar, soms ook niet. ‘Ik heb het als moeilijk ervaren dat ik het nooit heb kunnen bespreken met mijn moeder. Zo van: Dat gaan we samen eens even oppakken, hier komen we samen wel doorheen. Dat is nooit aan de orde geweest. Daar konden we het niet over hebben. Mijn moeder wilde dat niet.’
‘Ik vind het ook verdrietig. Hoe leuk had haar leven nog kunnen zijn. Begin zestig, dan kun je nog van alles, en mijn moeder deed ook nog van alles. Maar dat werd steeds minder. Haar actieve leven is in mijn beleving te vroeg afgebroken. En als ik eerlijk ben: het was ook te vroeg voor ons. Ik vind het jammer. Dementie is natuurlijk altijd erg, maar ik had het graag voor haar en voor ons twintig jaar later gehad.’
Oeds Visser runt samen met zijn vrouw Judith Herbergier Bartlehiem, kleinschalige woonvoorziening voor mensen met dementie. Hij voert gesprekken met mensen waarvan de vader of moeder dementie heeft en doet in columns in deze krant verslag van het leven met dementie.
