“Wij maken ons sterk voor cultureel erfgoed”

Het Skûtsjemuseum in Earnewâld is één van de musea die is aangesloten bij Markant Friesland. Op de foto bestuur en vrijwilligers van het museum vlak nadat ze in 2014 de Kultuerpriis Tytsjerksteradiel wonnen. (Foto: Klaas Rozema)

“Wij maken ons sterk voor cultureel erfgoed”

Gemeenten en provincie riepen Markant Friesland in het leven om musea te steunen

BURGUM – Bijna dertig Noordoost-Friese musea zijn aangesloten bij stichting Markant Friesland. Drijvende kracht Yvonne Hiemstra helpt de musea om “vanuit eigen kracht en door samenwerking hun collectie ten toon te stellen”.

Door Marije Blacquiere

Gemeenten en provincie startten zeven jaar geleden met deze stichting, die musea helpt met zaken als promotie en professionalisering. De musea bepalen zelf of ze meedoen met bepaalde activiteiten. Omdat de diversiteit onder de leden groot is, probeert Markant Friesland haar projecten zo vorm te geven dat zo veel mogelijk leden er iets aan hebben. “Bij alle projecten wordt zo veel mogelijk gestreefd naar samenwerking met partijen in de regio”, zegt Yvonne Hiemstra. “Een voorbeeld hiervan is educatie.”

Zo krijgen kinderen muziekles van Cultuurcentrum de Wâldsang in een aantal musea. Het afgelopen halfjaar zijn er muziekprojecten uitgevoerd die een verbinding hadden met het thema van het betreffende museum, zoals de Oudheidkamer in Kollum en het Skûtsjemuseum in Earnewâld. Yvonne Hiemstra licht toe: “Zo verbinden we belangrijke partners in de regio met elkaar en hiermee hopen we ook dat kinderen enthousiast zijn, zodat ze later nog eens terugkomen. Met hun ouders, of voor een kinderfeestje. In een museum is vaak zoveel meer mogelijk dan alleen de collectie bekijken.”

Divers

Het is een voorbeeld van de ideeën die Yvonne Hiemstra heeft als enige betaalde kracht achter Markant Friesland. De stichting is mede mogelijk gemaakt door diverse initiatiefnemers en subsidieverstrekkers, als: Plattelânsprojecten Noordoost Fryslân, Provincie Fryslân, en de gemeenten in Noordoost-Friesland: Achtkarspelen, Dantumadeel, Dongeradeel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel. Samen betalen ze de zestien uur per week die Yvonne Hiemstra actief is voor Markant Friesland. Haar werk is divers, vertelt ze. Ze brengt musea met elkaar in contact. De musea worden vermeld op de plattegrond van Markant Friesland die bij toeristische informatiepunten verkrijgbaar is. Ze denkt met de musea mee over zaken als marketing. Zoekhits krijgen via google bijvoorbeeld, of projecten bedenken voor scholen, recreatiekranten uitgeven en met een stand aanwezig zijn op vakantiebeurzen.

Yvonne Hiemstra is veel onderweg. Gedeeltelijk werkt ze vanuit huis, maar ze is ook geregeld te vinden in het Streekhûs in Burgum, waar ze gemakkelijk met de financierende partijen kan overleggen. “Ook zijn hier andere partijen uit de regio ondergebracht, waarmee gestreefd wordt naar een samenhangende uitvoering van diverse taken. Zo wordt cultuur een onderdeel van een groter geheel, namelijk het doel om deze regio toeristisch en recreatief op de kaart te zetten”, zegt Hiemstra. Elke partij die in het Streekhûs ondergebracht is, heeft weer eigen connecties, die ze graag aanspreekt om zaken te regelen. Als voormalig beleidsmedewerker bij een gemeente weet ze heel goed waar ze moet zijn. “Ja, dat is echt een voordeel”, zegt ze.

Ook over digitalisering denkt Hiemstra mee. Niet elke museumbeheerder heeft daar kaas van gegeten. “Hij hoeft het dan niet zelf uit te vinden. Door dergelijke professionalisering kom je als museum in een digitale wereld terecht waarin andere musea jouw collectie kunnen vinden. Dit is interessant als het gaat om bijvoorbeeld bruikleen.”

Omdat digitalisering alleen voor intern museaal gebruik niet direct meer bezoekers oplevert, probeert Hiemstra er iets extra’s aan te geven. Zo worden er promotiefilmpjes gemaakt van de objecten die in het digitale systeem worden opgenomen:  “Foto’s, tekst en de filmpjes komen dan op een bemiddelingswebsite voor musea. Ik vraag de beheerder naar zijn mooiste museumstukken en het verhaal daarachter. Want ook hier geldt: de musea wijzen zelf aan op welke objecten zij trots zijn en wat hun kostbaarheden zijn. Andere musea kunnen dan informatie opzoeken en zien of een stuk in bruikleen kan worden genomen, maar door er filmpjes van te maken, proberen we ook te laten zien hoe leuk het museum kan zijn voor bezoekers.”

Markant Friesland kost de leden relatief heel weinig, zegt Hiemstra: ‘We vragen een vergoeding van vijftig euro per jaar. Hier betalen we kosten van die niet onder te brengen zijn bij een project. Verder is alles gratis. Je promoot dus je museum zonder dat het je iets kost.”

Gepassioneerd

Zelf komt Hiemstra graag in de musea die zijn aangesloten bij ‘haar’ stichting. Een grote publiekstrekker als het Fries Museum is leuk, maar de Noordoost-Friese musea bieden iets heel anders. “Je komt er mensen tegen die gepassioneerd kunnen vertellen over de geschiedenis. Die spullen hebben die je even mag aanraken.”

Ze noemt het vlasmuseum Het Braakhok in Ee. “Dat wordt gerund door een bestuur, maar de nestor hiervan is een man op leeftijd. Het museum is niet groot, het telt maar een paar vierkante meters, maar je verveelt je er geen moment. De rondleider weet alles en je kunt allerlei dingen doen, voelen, beleven.”

Ze noemt ook het Fiskershúske in Moddergat, als voorbeeld van een plek waar je van alles leert over de cultuur van de visserij. “Alle musea samen vertellen zo een verhaal. Ze vormen puzzelstukjes die tezamen een bijzonder beeld geven van de regio.”

Verbinden

Yvonne Hiemstra verbindt die stukjes graag met elkaar. En dan het liefst met allerlei leuke activiteiten. “Mensen komen niet meer alleen om een collectie te bekijken. Ze willen beleven. Een lezing erbij, een voorstelling of concert, of bijzondere acties. Ervaring en beleving is een trigger om te komen.”

Met die wetenschap in het achterhoofd heeft Markant Friesland een game ontwikkeld voor de smartphone. Het spel kan gespeeld worden in de verschillende musea. Op 1 mei wordt om 16.00 uur de game gelanceerd in het Skûtsjemuseum in Earnewâld.