Site en ANBI voor stichting die monumenten beheert
AlgemeenKerktorens uit de tijd van voor Napoleon hebben een cultuurhistorische waarde
RYPTSJERK – Stichting Behoud Monumenten in de gemeente Ty-
tsjerksteradiel bestaat tien jaar. Dat werd in december gevierd met een feestelijke bijeenkomst in Ryptsjerk en de lancering van een informatieve website. Mede door de site is de stichting nu aangemerkt als ANBI, Algemeen Nut Beoogde Instelling. "Dat betekent dat er schenkingen gedaan kunnen worden met gunstige belastingvoorwaarden", vertelt voorzitter Arjen van der Schaaf.
De stichting beheert de korenmolen in Sumar en acht kerktorens in de gemeente Tytsjerksteradiel. Het gaat om de kerktorens in Wyns, Aldtsjerk, Oentsjerk, Ryptsjerk, Jistrum, Burgum, Sumar en Earnewâld. "De beuk, het schip, van de betrokken kerken is eigendom van de plaatselijke kerkelijke gemeente. Wij zijn verantwoordelijk voor de torens", vertelt Van der Schaaf.
Deze tweedeling dateert uit 1798, toen door een wet van Keizer Napoleon het eigendom van bijna alle kerktorens aan de burgerlijke gemeente werd toegewezen. De keizer van toen wilde dat de torens beschikbaar bleven als uitkijkpost voor het leger. Meer dan 200 jaar later hebben ze enkel nog een cultuurhistorische waarde met wel het traditioneel gebruik van de luidklok bij begrafenissen en bijvoorbeeld de oproep voor kerkdiensten.
De gemeente Tytsjerksteradiel heeft de torens ondergebracht in een stichting, vanwege het verkrijgen van subsidie en het benaderen van fondsen. Financieel blijft de gemeente haar verantwoordelijkheid nemen.
Behalve Arjen van der Schaaf hebben Geeske Brouwer-Oosterhof en Riemer Deelstra zitting in het bestuur. Zij zijn respectievelijk secretaris en penningmeester. Met grote tevredenheid rondde het trio het jaar 2019 af met een groot onderhoudsproject: de kerktoren van Ryptsjerk. De torenspits is gerestaureerd, de houtconstructie hersteld waar nodig en er zijn nieuwe leien op het dak gelegd. De luidklok werd gerepareerd door een gespecialiseerd bedrijf. "Kijk," zegt Van der Schaaf als de klok op een decemberochtend in alle vroegte wordt teruggebracht. "Doordat de groene aanslag is verwijderd herken je weer de bijbelse voorstelling van Simson in gevecht met de leeuw."
De restauratie van de klok in Ryp-
tsjerk was nodig omdat de aanslagrand van de klepel was ingesleten. Aan de bovenkant zaten gaten. Ook de ophanging van de klepel was versleten. "We hebben daar eerder niet op gelet, maar gaan nu ook de andere klokken in onze torens controleren," zegt Van der Schaaf.
Met inspectierapporten van de Monumentenwacht Fryslân worden er voor Stichting Behoud Monumenten in de gemeente Tytsjerksteradiel periodieke instandhoudingsplannen gemaakt, voor zes jaar. Er staat in wat er de komende jaren moet gebeuren aan groot en lopend onderhoud. Mede aan de hand van deze rapporten werden voorheen de BRIM-subsidies aangevraagd. Die zijn sinds 2016 vervangen zijn door de SIM-subsidies, op basis van de Erfgoedwet. Voor groot onderhoud zijn deze subsidies niet toereikend, daarom zoekt het stichtingsbestuur naar andere financieringen. Bekijk de nieuwe website via www.stichtingmonumentent-diel.nl
