Trynwâlden doet ervaring op met de deelauto

Praktijk weerbarstig. "Gewoontes veranderen is grootste uitdaging"

GYTSJERK - Morgen is het de dag van de Duurzaamheid. Hiermee wil Urgenda duidelijk maken hoeveel goede duurzame initiatieven er al zijn in Nederland. "Duurzaamheid is niet moeilijk of ver weg," vinden de milieulobbyisten. "Er zijn al vele duurzaamheidsactiviteiten en iedereen kan meedoen." De komst van de Tûk in de Trynwâlden is hiervan een voorbeeld.

De Tûk is de elektrische deelauto die dit voorjaar in gebruik werd genomen door dorpelingen in de Trynwâlden. "Veel mensen hebben een tweede auto, maar gebruiken die slechts enkele keren per maand. Zonde toch?", vond Wim Haalboom uit Gytsjerk. "Voor het milieu én voor je portemonnee is het beter als ieder dorp een auto beschikbaar heeft waarvan iedereen gebruik kan maken; een deelauto." Hij vond gehoor bij een aantal dorpsgenoten en samen besloten ze er voor te gaan. Er moest een eigen deelauto komen voor Gytsjerk, Oentsjerk, Aldtsjerk, Mûnein, Wyns, Ryptsjerk en Readtsjerk; de Trynwâlden.

Uiteraard moest de deelauto elektrisch gaan rijden. "Dat is het beste voor het milieu", zegt Hans Hoogesteger die zich aansloot bij de initiatiefgroep. "Alhoewel het niet goed is als iedereen elektrisch gaat rijden, want dan krijgen we problemen met ons netwerk. Beter is als meerdere milieuvriendelijke methoden beschikbaar komen en mensen bijvoorbeeld kunnen kiezen uit rijden op elektrisch, biogas of waterstof."

Nadat hiervoor subsidie was verkregen, kwam In april 2019 de eerste deelauto in Gytsjerk. Doel is om zo snel mogelijk een tweede auto in gebruik te nemen en vervolgens het liefst in ieder dorp van de Trynwâlden één of meerdere auto's te stationeren. Hoe meer gemeenschappelijke auto's beschikbaar zijn, hoe makkelijker het wordt een auto dicht bij huis te reserveren. "Dat is van belang voor het slagen van het project", zegt Haalboom.

Het bestuur van stichting De Tûk weet inmiddels dat de subsidieaanvraag en het aanschaffen van een auto niet het moeilijkste aspect is van de introductie van de deelauto. "Het denken van de mensen moet om", zegt Haalboom. "We hebben al enkele jaren een oplaadpaal voor elektrische boten in de haven van Aldtsjerk, maar die wordt nauwelijks gebruikt, omdat bijna niemand een elektrische boot aanschaft."

Bijna iedere autofabrikant heeft inmiddels een elektrisch model op de markt, maar klanten blijven toch nieuwe benzineauto's kopen. "Verbazingwekkend", vindt Hoogesteger. "Elektrische modellen waren tot nu toe duurder dan auto's met een traditionele motor. Dat prijsverschil wordt echter snel minder. Bovendien, je verdient dat terug doordat een elektromotor nauwelijks onderhoud nodig heeft en de brandstofprijs een stuk lager ligt."

Voor de deelauto moeten mensen afstand durven doen van hun (tweede) auto in eigen bezit. "Dat heeft tijd nodig, maar kan huishoudens veel besparing opleveren", zegt Haalboom. Het bestuur van stichting De Tûk maakt zich nu sterk voor het vertellen van dit verhaal en voor het plaatsen van laadpalen met stroom voor een goede prijs in de regio. Hiervoor is veel 'omdenken' nodig bij mensen en organisaties, ervaren de bestuursleden van De Tûk. "Maar het kan en daarom maken wij ons er sterk voor."