Wie wil er wandelen met Werka?

V.l.n.r.: Joke Dijkstra, Gerard van Nimwegen en Werka.  (Foto: Klaas Rozema)

Sommige activiteiten voor gehandicapten kunnen alleen met vrijwilligers
Wie wil er wandelen met Werka?

BURGUM – Ze kan niet praten, maar communiceren kan ze wel degelijk. Haar gezicht toont tevredenheid als ze vogelgeluiden hoort. De zwaar gehandicapte Werka (55) uit Burgum gedijt bij activiteiten als zwemmen en huifbedrijden, maar dat kan alleen met hulp van vrijwilligers. Haar mentoren zoeken Burgumers die wekelijks één tot anderhalf uur met Werka willen optrekken.

Twee paarden stappen rustig naast elkaar. Er tussenin wiegt Werka heen en weer op een hangend leren bed. Dit ‘huifbedrijden’ in de manege van Oentsjerk is goed voor haar lichaam. “Natuurlijk moet daar iemand bij zijn ter begeleiding. Jaren geleden kon Talant dit nog door eigen betaalde krachten laten doen, maar die tijd ligt al lang achter ons, door de bezuinigingen van het Rijk”, vertelt Werka’s mentor Gerard van Nimwegen uit Snakkerburen. Sinds zo’n zeven jaar ontfermt hij zich als vrijwilliger over Werka, samen met zijn vrouw Joke Dijkstra. Dat doen zij via de Stichting Mentorschap Friesland.

Dat zij er zijn, heeft voor Werka veel veranderd. De van oorsprong Hongaarse heeft in Nederland helemaal geen familie of bekenden. Daardoor had ze alleen maar contact met haar verzorgers en gehandicapte medebewoners van de groepswoning van Talant waar ze huist, aan de J.D. de Vriesstraat in Burgum. “Er was niemand die namens Werka meedacht met het behandelend team over haar behandeling en leefomstandigheden”, zegt Gerard, die nu samen met Joke die taak op zich heeft genomen. Ze kregen het voor elkaar om Werka genaturaliseerd te laten worden tot Nederlandse. “Ze had tot voor kort de Hongaarse nationaliteit, en dat was wel eens lastig als er formaliteiten geregeld moesten worden.” Naturalisatie leek aanvankelijk problematisch, maar bleek toch mogelijk omdat ze al sinds haar peutertijd onafgebroken in Nederland is: op haar tweede werd ze opgenomen in de instelling Maartenswoude in Drachten (later Talant). Omdat het zo bijzonder was dat Werka in 2014 een Nederlands identiteitsbewijs kreeg, reikte burgemeester Eric ter Keus het haar hoogstpersoonlijk uit, in bijzijn van haar verzorgers en mentoren.

Wandelen met Werka
Gerard en Joke, beiden zestigplussers, hebben buiten hun vrijwilligerswerk nog veel andere werkzaamheden. Dat maakt dat zij minder vaak naar Werka kunnen gaan dan ze zouden willen. Ze hopen daarom vrijwilligers te vinden die eens iets met Werka willen ondernemen. Buiten wandelen met de rolstoel bijvoorbeeld, of zwemmen. Voor de manege is er al een vrijwilligster. “Uitsluitend wanneer beroepskrachten van het zwembad of van de manege geholpen worden door vrijwilligers, kunnen deze activiteiten doorgaan”, zegt Gerard.

Werka is namelijk echt zwaar gehandicapt, vertelt hij. “Ze heeft een zeer beperkt verstand, is blind, kan niet lopen en kan alleen vloeibaar voedsel tot zich nemen. Ze kan niet praten, maar alleen geluidjes uitstoten.” Het is echter niet zo dat je geen contact met Werka hebt, benadrukt hij. “Ze laat wel degelijk merken of ze zich fijn voelt of niet. Haar gehoor is prima, ze houdt van muziek en vogelgeluiden. Dat merk je doordat ze haar hoofd in de richting van het geluid draait en doordat haar gezicht tevredenheid toont.”

Aanmelden
Gerard benadrukt hoe fijn de activiteiten zijn voor Werka en de andere Talant-bewoners. “Ook voor sommige medebewoners van Talant wordt naar vrijwilligers gezocht.” Geïnteresseerden kunnen zich melden via de Vrijwilligerscentrale van welzijnsinstelling Kearn. “Maar als zij eerst eens met mij of Joke willen praten over wat dit vrijwiligerswerk inhoudt, dan kunnen zij van een medewerker van Kearn onze contactgegevens krijgen.” Een andere mogelijkheid is een briefje met contactgegevens deponeren in de brievenbus van J.D. de Vriesstraat 4B. “Dan nemen wij contact op.” De vrijwilligers krijgen een onkostenvergoeding.

Gerard en Joke vinden het zelf leuk en zinvol werk. “Ook omdat je tevens een band opbouwt met de betrokken personeelsleden op de locatie”, zegt Gerard. “Vaak halen we Werka eerst op in haar rolstoel om dan wat te gaan wandelen en boodschappen te doen in het gezellige winkelcentrum van Burgum dat slechts een paar honderd meter weg ligt. Of we pakken gezellig een terrasje. Nu het voorjaar nadert, is zo’n tripje extra leuk. Als de vogels fluiten of een winkel de muziek aan heeft, zie je Werka daarop reageren.”