Stichting Anfean: op de bres tegen armoede in de regio

Alle spullen die binnenkomen moeten worden gesorteerd. Een flinke klus, waar Kristine van der Meulen, Erma Bosma en Jenny Zwep zich mee bezig houden. (Foto: Klaas Rozema)

Op de bres tegen armoede in de regio

KOOTSTERTILLE – De oude sporthal aan de van Harinxmastraat in Kootstertille is gevuld met dozen en tassen vol met spullen. Drie vrouwen zijn druk bezig met het scheppen van orde in de chaos. De spullen zijn voor Stichting Anfean, die hulp biedt aan iedereen die dat nodig heeft en het elders niet kan krijgen.

De drie vrouwen zijn Erma Bosma, de vrouw achter de stichting, en vrijwilligers Kristine van der Meulen en Jenny Zwep. Wat maakt het nodig dat zij hier in de warmte tussen de bergen speelgoed en kleding staan? Tegenwoordig heeft elke grote plaats wel een voedselbank, en overal zijn er voorzieningen voor mensen waar het even niet zo goed mee gaat: kleding- en speelgoedbanken, diverse minimaregelingen en zelfs crisisopvang. Echte armoede lijkt daardoor niet meer nodig te zijn.

Toch ziet Erma Bosma, de vrouw achter stichting Anfean, vaak schrijnende gevallen. “Dat komt omdat sommige minsken krekt bûten alle regels falle”, legt ze uit. “Minsken sûnder sosjaal fangnet, dy’t ek net yn oanmerking komme foar in noadfoarsjenning. Minsken dy’t krekt wat te folle sinten ha om terjochte te kinnen by de fiedselbank. Of minsken dy’t twa wiken wachtsje moatte oant harren oanfraach goedkard is. Yn dy twa wiken sitte se dus wol sûnder iten.”

Het begin
Ongeveer sinds mei 2014 geeft Bosma hulp aan wie haar daarom vraagt. “Yn ‘t begjin siet ik in protte op ‘weggeefgroepen’ op Facebook om spul te sykjen foar wa’t dat nedich hie. It ferfier wie faak in probleem, want ik ha sels gjin auto. Nei in tiidsje wisten minsken my te finen en ús hûs rekke al mar foller. Myn man sei: “Do moast ergens plak siekje, want dit kin sa net mear”. Die ruimte werd gevonden in de loods van Theo Reitsma Recycling. In augustus brandde de loods af en gingen veel spullen verloren, maar Anfean vond een nieuw onderkomen in de leegstaande sporthal. “Earst hienen we allinich de klaaikeamers, mar wy pakten der hieltyd in stikje by”. Nu ligt de hele sporthal vol. Naast deze centrale plek heeft Anfean een heel aantal inzamelpunten, onder andere in Surhuisterveen, Burgum, Dokkum, Ureterp, Kollum en zelfs op Ameland. “Wy sitte dus altyd ticht by de minsken.”

De naam en de website werden overgenomen van drie vrouwen die aanstaande moeders hielpen. Van hen kwam ook de naam Anfean, ze stelden deze samen uit de beginletters van hun namen. “No litte we it mar sa”, zegt Bosma, “de namme is al sa bekend.”
Onlangs werd Anfean een officiële stichting. Onder meer met een donatie van het dorpshuis van Ballum (Ameland) kon dit worden bekostigd. En de bekendheid groeit. Ook instanties als Jeugd en Gezin verwijzen naar de stichting.

De was doen in een babybadje
Het aanbieden van spullen en het vragen om hulp gaat voor een groot deel via de Facebookpagina ‘Anfean helpt ouders die weinig te besteden hebben’. “De titel koe net mear oanpast wurde, mar Anfean helpt elkenien.” Zo werd er een oproep geplaatst voor een gezin dat uit de crisisopvang kwam. De verhuizing naar de toegewezen woning moesten ze zelf regelen en het enige dat ze hadden waren een paar matrassen.
Zo zijn er meer verhalen, bijvoorbeeld van gezinnen die op een kale betonnen vloer leven. Van een moeder die geen geld heeft voor een nieuwe wasmachine en de was van haar en haar drie kinderen doet in twee babybadjes. Van een andere moeder die terecht kan bij de kledingbank in Surhuisterveen, maar niet weet hoe ze daar moet komen, zonder auto, met drie kinderen. En als ze er wel komt, mag ze maar drie kledingstukken per persoon per week meenemen.

Bewindvoering
“Dizze minsken sitte faak yn de skuldsanearring”, vertelt Bosma. Ze krijgen dus elke week een toelage om boodschappen van te kunnen doen. “Mar as er dan wat oars betelle wurde moat, sa as in eigen risiko fan de soarchfersekering, dan krije se yn ien kear neat mear, of in lytser bedrach.” Dat zorgt ervoor dat er niet meer genoeg overblijft om van te eten. Voor de voedselbank komen ze niet in aanmerking, want op papier krijgen ze nog steeds de volledige toelage. Anfean probeert te helpen door op Facebook te vragen om levensmiddelen voor deze personen. “It hiele systeem doocht net”, verzucht Bosma.

Twijfel
Niet iedereen is onverdeeld enthousiast over het werk van An­fean. Waar sommige mensen moeite mee hebben is dat Anfean niet checkt of de hulpvragers wel echt hulp nodig hebben. “Wy gea­ne út fan betrouwen. Der sille miskien ris ien of twa tusken sitte dy’t ús help net direkt nedich hawwe, mar yn de measte gefallen is dat net oan ‘e oarder. Dat sjogge wy wol oan de situaasje by minsken thús, as wy wat bringe. Soms belje we ris mei in helpferliener, om te freegjen hoe’t it sit, mar fierder as dat giet ús kontrôle net.” Ook woedde er onlangs op de Facebook­pagina een hele discussie over of het terecht was dat iemand Anfean had gevraagd om een droger, omdat dat een luxe-artikel zou zijn.

En dan zijn er nog de mensen die denken dat Anfean alles wel kan gebruiken. “Wy fine hjir fan alles: lege Blue Band-bakjes, kapot boartersguod. Mar as ik dan sis dat it hjir gjin jiskelân is, fine se my ûntankber.”
En wie wel bruikbaar spul over heeft, kan dat niet zomaar op elk moment brengen. “Wy binne der net altyd. Minsken moatte it efkes oanjaan as se wat bringe wolle. Mar dat gebeurt net altyd: soms moat ik earst de gong opromje foardat ik der del kin om yn’e hûs te gean. Dy is dan hielendal foldumpt.” Daar liggen soms de vreemdste zaken tussen: “Yn in jiskepûde fûnen wy latekspakjes, in swipe en in fibrator,” lacht ze.

Hulp
Vele anderen dragen Anfean een warm hart toe, en helpen waar ze kunnen. “Minsken yn de deiopfang yn Koatstertille telle de stikjes fan puzzels foar ús. Der is ek in pear dat op de camping alle puzzels mei harren pake- en beppesizzers makket om te sjen oft se wol kompleet binne. Mear help is altyd wolkom. We kinne noch frijwilligers brûke dy’t it spul hjir sor­tearje. En kleanrekken en kasten om alles yn op te romjen.”

Onlangs had Bosma, samen met twee vrijwilligers, een gesprek op het gemeentehuis in Burgum over het oprichten van een kledingbank. Daarvoor wordt nu gezocht naar een geschikte ruimte. Dat laatste geldt ook voor Anfean zelf, want in de sporthal kan de stichting niet blijven.
Anfean blijft helpen, tot het niet meer nodig is. Maar de dames zien het niet zo rooskleurig in “Der komme allinne mar mear oanfragen foar de fiedselbanken. De maatskippij ferhurdet. Minsken binne op harsels, der is net folle sosjale kontrôle. Mar it kin beide kanten op. Miskien is wat wy dogge oer in pear jier wol net mear nedich, mar miskien ek wol.”