Lijkwaden-maakster Yvet Post pleit voor openheid over de dood

Yvet Post legt de laatste hand aan een lijkwade. (Foto: Klaas Rozema)

Lijkwaden-maakster Yvet Post pleit voor openheid over de dood
Doodnormaal, maar weinig besproken

WIJNJEWOUDE – Wie het over de dood durft te hebben, heeft een mooier leven. Dat is de overtuiging van Yvet Post uit Wijnjewoude, naaister van lijkwaden. Haar creaties maken wat los, merkt ze. “Veel mensen weten niet dat je, in plaats van in een kist, in een lijkwade begraven of gecremeerd mag worden. Het maakt een afscheid veel persoonlijker.”

Door Marije Blacquière

Nadenken over de dood, Yvet Post heeft er geen moeite mee. “Het komt toch een keer. Je hele leven kun je alles kiezen en dat doen we ook. Waarom dan niet als het over de dood gaat?” Haar nuchtere houding heeft wellicht ook met haar religie te maken. “Ik geloof dat ik hierna bij God ga wonen. En daar heb ik geen moeite mee.”

De 42-jarige Yvet schuwt de donkere kant van het leven in zijn geheel niet. Ze werkte een poos als vrijwilliger bij Hospice Marcelis Goverts Gasthuis in Leeuwarden, voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en zich voorbereiden op hun overlijden. Bij de Drachtster uitvaartondernemer De Laatste Eer was ze verzorgster, iemand die ervoor zorgt dat de overledene er mooi uitziet. “Het trekt me aan. Ik vind het mooi dat ik mensen die in hun laatste levensfase zitten kan helpen en dat ik de familie kan ondersteunen.”

Toen ze hoorde over de mogelijkheid om begraven of gecremeerd te worden in een lijkwade, was ze geraakt. Dat wil zij ook, wist ze meteen. En ook dat ze er tijdens haar leven iets mee wilde doen. “Ik ben creatief en werk graag met stof.” Zo ontstond Afscheidswaden.nl, een website waar mensen lijkwaden kunnen bestellen die door Yvet worden genaaid.

Ze maakt ze van crèmekleurige molton (een dik, zacht, katoenen weefsel), van linnen of een combinatie van beide. Het resultaat zijn wades in de typen ‘Sereen’, ‘Puur’, ‘Eenvoud’, ‘Rust’  en ‘Pracht’, ingetogen of juist kleurrijk, en zacht. De overledene wordt in de wade gewikkeld, al dan niet gekleed, en wordt op een draagbaar gelegd. Tijdens de uitvaart kan ervoor worden gekozen om het gezicht onbedekt te laten.

Alternatief
Er is een groeiende behoefte aan een alternatief voor de traditionele houten kist, merkt Yvet. Sinds 1991 is het in Nederland niet meer verplicht om in een kist begraven of gecremeerd te worden. “Je kunt denken aan een gevlochten mand van wilgen, een kist van bamboe of zelfs van karton, maar ook aan een lijkwade of afscheidswade.”

In het Midden-Oosten is het gebruik van een wade veel normaler, weet Yvet. “Hier zijn veel mensen niet op de hoogte van de mogelijkheid.” Daarom toont ze haar producten nu en dan op rouw- en uitvaartbeurzen. “Daar merk ik dat zo’n wade heel veel emotie oproept. Het is zo dichtbij, zo toegankelijk. Een houten kist is afstandelijker.”

Dat is meteen de reden dat niet iedereen voor een uitvaart met een wade zal kiezen. “Het is confronterend. Je ziet de contouren van zo iemand nog duidelijk. Er wordt vaak gevoelsmatig gekozen, wat past bij jou als mens.”

Zelf regelen
Zo werd ze laatst gebeld door een 84-jarige dame. Ze wilde een wade bestellen. “Ze zei: ‘Mijn kinderen zijn het nu al niet met elkaar eens. Dus ik regel het zelf wel’.” Een ander werd geraakt door de symboliek. “Die vond het mooi dat je als pasgeborene in een doek wordt gewikkeld en zo ook weer ‘gaat’.”

Prachtig als mensen willen praten over het einde, vindt Yvet. “Eigenlijk gebeurt dat te weinig. We denken: dood gaan we als we later oud zijn. Maar dat is niet vanzelfsprekend.” Het gebeurt te vaak dat nabestaanden niet weten wat hun geliefde het liefst had gewild. Wat wilde hij of zij aan, begraven of cremeren, in een kist of iets anders? “Je wilt niet dat je familie daarover moet beslissen of er onenigheid over krijgt.”

Wie toch liever zijn ogen sluit voor de eindigheid van het leven geeft ze mee: “Vraag je eens af wat het zo moeilijk maakt om erover na te denken.” Haar advies: doe het toch. Neem beslissingen en ga over tot de orde van de dag. “Je hoeft daarna niet sip door het leven te gaan. Integendeel. Geniet van vandaag, van de mensen om je heen. Laten we ons met zijn allen niet zo veel bezighouden met dingen die er niet toe doen. We gaan een keer dood, dat is de realiteit, maar tot die tijd is er genoeg te doen en om van te genieten. Het leven is hartstikke mooi.”

Misschien kan het daarom moeilijk zijn je te realiseren dat het ooit eens ophoudt. Yvet begrijpt dat. “Ik heb leuke, lieve kinderen, en een kleinkind. Het lijkt me moeilijk om daar afscheid van te nemen.” Haar veertienjarige dochter weet al uit welke kleuren haar wade moet bestaan als ze overlijdt. Vindt Yvet dat dan niet moeilijk om te horen? “Nee, ik ben juist trots op haar. Het is een teken dat je de dood accepteert als iets dat erbij hoort.”

Yvet Post gebruikt verschillende stoffen en kleuren voor de lijkwaden. (Foto: Klaas Rozema)