Jonge metalband ‘Tsjuster’ drukt zich het best uit in het Fries

Boven: v.l.n.r. bassist Lieuwe Kuik (16) uit De Hemrik, gitarist Tom van der Meer (18) uit Wijnjewoude, drummer Joran Klooster (18) uit Donkerbroek en zanger Frederik Rypma (19) uit Grijpskerk. Op de foto onder zijn ze klaar om het podium te bestijgen. De live-foto is gemaakt in Iduna op 17 maart. (Foto’s: Klaas Rozema)

Jonge metalband ‘Tsjuster’ drukt zich het best uit in het Fries
Brullen met inhoud

DRACHTEN – “Wraaahhhh!” Het kan maar zo een Fries woord zijn, uitgesproken op z’n Tsjusters. De beginnende blackmetalband Tsjuster verzorgde onlangs het voorprogramma van een opkomende Duitse collega-band in poppodium Iduna. Een verslag waarin de jongens, tussen de zestien en negentien jaar, zich opmaken voor een avondje grunten en zware gitaren.

Door Marije Blacquière

Het zonnetje schijnt en de lucht ruikt naar lentebloemen. Er is weinig ‘tsjusters’ aan deze donderdagmiddag 17 maart. Totdat je binnenstapt in de lege zalen van Iduna in Drachten. Licht van buiten komt alleen binnen door de openstaande deur, op het podium staan langharige mannen in zwarte shirts. Het zijn de muzikanten van de Duitse blackmetalband ‘Der Weg Einer Freiheit’, die alvast een soundcheck doen voor het concert van die avond.

Het is een opkomende naam in het genre, weet drummer Joran Klooster van de Friese band Tsjuster. Hij vindt het dan ook mooi dat hij en zijn maten het voorprogramma van deze band mogen verzorgen. De Duitse metalmuzikanten wijzen sportief naar het kleine bovenzaaltje, als de journalist niet voor hen blijkt te komen maar voor hun jonge collega’s van het voorprogramma. Twee van hen – Joran Klooster en Tom van der Meer – zaten bij elkaar in de klas en zijn sinds hun veertiende bezig met metalmuziek. De zanger en de bassist, Frederik Rypma en Lieuwe Kuik, haakten later aan. Iduna is een bekende plek voor de achttienjarige Joran. Voor zijn studie podium- en evenemententechniek loopt hij stage bij het Drachtster poppodium. Hij gaat zitten aan de tafel in het bovenzaaltje, helemaal klaar voor de avond die gaat komen.

Of nou ja, er moet nog wel het een en ander gebeuren, maar aan de voorbereiding zal het niet liggen. De band heeft nu zo’n zes nummers op het repertoire, waarvan de helft speciaal werd geschreven voor een concert in het Leeuwarder café Mukkes. Alle nummers zijn in het Fries, want in hun moedertaal kunnen de bandleden zich het beste uitdrukken.

Het publiek zal het misschien niet eens opmerken. De zanger ‘grunt’ de Friese teksten namelijk: hij gebruikt zijn stem op zo’n manier dat het geluid nog het meest weg heeft van een luid gegrom. Deze stemtechniek wordt ook wel deathgrunt of deathgrowl genoemd en is populair in de metalscene. Maar nee, noem Tsjuster geen deathmetalband. Daar wil bassist Lieuwe, ook aanwezig in Iduna, niets van horen. Een bláckmetalband is het, en zo’n band pakt de muziek serieuzer aan, legt hij uit. “Dy steane foar harren ydeeën. By in deathmetalband giet it mear om it ‘ramme’, om de lol.” En die deathmetalbands zelf, denken die daar ook zo over? Lieu­we knikt bevestigend. “Dat tink ik wol.”

Tsjuster bezingt graag gebeurtenissen uit de (Friese) geschiedenis. “Leaver dea as slaaf”, wordt er gegrunt, refererend aan de Slach by Warns in 1345. Ook de Friese krijger Grutte Pier heeft een eigen nummer. Voor andere songs liet de band zich inspireren door de Noorse mythologie. Eén vaste tekstschrijver is er niet. Het is maar net wie inspiratie heeft.

De middag vordert. Tegen zessen zullen gitarist Tom en zanger Frederik zich bij de andere twee voegen, om zich backstage klaar te maken voor het optreden. Dat doet Lieuwe zich iets herinneren. “Wy moatte noch efkes gau nei de Action foar schmink!”, zegt hij tegen zijn maat. “Dat is sa’n ‘metal-ding'”, legt Joran uit. “Wat swart om’e eagen en sa.” Als ze die avond het podium bestijgen, zal het zeker Tsjuster zijn.