Mantelzorgers vertellen hun verhaal

Noodgedwongen woont het boerenechtpaar De Vries nu in het dorp. Mevrouw De Vries werd mantelzorger toen haar man getroffen werd door een herseninfarct. (Foto: Klaas Rozema)

Mantelzorgers
vertellen hun verhaal

’Allemaal verhalen!’ is het thema van de Dag van de Mantelzorg 2014. Dit jaarlijkse evenement vindt plaats op 10 november. Welzijnsorganisatie KEaRN in Tytsjerksteradiel tekent een aantal verhalen van  mantelzorgers op. Deze week deel 1: meneer en mevrouw De Vries uit Gytsjerk.

De Vries werd elf jaar geleden getroffen door een herseninfarct
“Jo rôlje deryn en dan farre jo mei”

GYTSJERK – Een bungalow tussen de vele andere bungalows, op zich niet opvallend. Alleen is er een  bord bevestigd aan het hek, een bord dat je normaal bij de boer aan het begin van zijn erf vindt: Maatschap De Vries, melkveehouders. Een boer in een bungalow midden in Gytsjerk, wat is het verhaal hierachter?

Het echtpaar De Vries was inderdaad een boerenechtpaar. Op hun ‘pleats’ tussen Lekkum en Leeuwarden runden zij een melkveebedrijf. Iedere zondag na het melken ging meneer De Vries naar boven, even een ‘knipperke’. Zijn vrouw riep hem dan wanneer de koffie klaar was. Zo ook op pinkstermaandag in 2003. “Dy dei ferjitst nea.” Die bewuste maandag antwoordde hij niet en toen mevrouw De Vries ging kijken wat er aan de hand was, vond ze haar man liggend op bed. Hij kon zelf aangeven dat er iets niet klopte, hij dacht dat hij een beroerte had gehad. Het bleek een zwaar herseninfarct (CVA) te zijn geweest.
Meneer kwam in het ziekenhuis terecht en sinds die dag is niets meer hetzelfde. Mevrouw De Vries vertelt hoe je in een mallemolen belandt en veel informatie krijgt te verwerken. De arts gaf aan dat meneer De Vries waarschijnlijk in een rolstoel terecht zou komen. Mevrouw de Vries bleef positief: hij kon nog praten en was nog bij. Dat was voor haar het belangrijkste.

Confronterend

Na het verblijf in het ziekenhuis verbleef meneer De Vries eenentwintig maanden in Bornia Herne. Bijna dagelijks kreeg hij daar bezoek, zijn vrouw regelde dit voor hem. “Ik fûn dat wichtich, ek al wie it somtiden bêst konfrontearjend.”
Op de boerderij blijven wonen was geen optie, dus werd er gezocht naar een nieuwe plek waar ze samen konden wonen. Hun voorkeur ging uit naar de Trynwâlden. Samen met de Omtinkers vond het echtpaar hun huidige woning, een bungalow waar na een verbouwing genoeg ruimte was voor de elektrische rolstoel. Een huis ook met een mooie tuin waarin mevrouw graag aan het werk is om even ‘de zinnen te verzetten’.

Het vraagt nogal wat: mantelzorger zijn. Ook al verblijft haar man overdag in de dagopvang in Oentsjerk, veel van de zorg voor hem komt op haar neer. Vooral het regelen van zaken, het voor hem denken. “Jo rôlje deryn en jo farre mei”, zegt mevrouw De Vries.

Uit het gesprek blijkt duidelijk dat ze alle tijd en zorg met liefde aan haar man geeft. Toch kost dit ontzettend veel energie en heeft ze soms tijd nodig om weer even bij te tanken. Dit kan ze doen wanneer haar man zo nu en dan een midweek bij de Omsjoch in Oentsjerk verblijft.

Hobby’s behouden

Ook het oppakken van haar eigen hobby’s bleek in het begin best moeilijk, al werd haar wel geadviseerd om dit te doen. Het loslaten, het weg gaan van haar man, dat was vaak het moeilijkst. “As ik der ien kear bin, is it goed.” En dus past mevrouw iedere donderdag op haar ‘beppesizzers’, gaat ze te bridgen, zingt ze in een koor en gaat ze eens per week naar een naaiclub in Leeuwarden. Dat is een sociaal gebeuren, even eruit en even gezellig praten met de dames.

Zo nu en dan gaat ze samen met haar man op pad, zoals naar de verjaardagen van de kinderen. En ook al wordt dat steeds moeilijker, zolang ze het kunnen doen, blijven ze het doen. “It komt sa’t it komt”.

Net als de ophanden zijnde veranderingen binnen de zorg, dat houdt haar wel bezig. Blijft er straks nog wel dagbesteding en kan ze de zorg nog wel aan? Toch blijft ze optimistisch: “It oerkomt je en dan meitsje jo der it bêste fan. Posityf bliuwe!”