GGD Fryslân: besmettingen stijgen na cafébezoek, meer prikken zonder afspraak

Het aantal nieuwe coronabesmettingen in Fryslân is de afgelopen week meer dan verdriedubbeld. Er waren 229 positieve tests, tegen vorige week 68. Sinds het begin van de coronapandemie liep het niet zo hard op. De tien weken hiervoor was telkens sprake van een daling. Binnenkort is op de kleinere priklocaties in Fryslân geen afspraak meer nodig om een eerste vaccinatie te kunnen krijgen.

De explosieve stijging van het aantal besmettingen, vooral de laatste dagen, heeft verschillende oorzaken. Door de versoepelingen zijn allerlei activiteiten weer mogelijk. Feestjes, cafébezoek en terugkeer van buitenlandse vakanties zorgen voor meer besmettingen onder niet-gevaccineerde jongeren. Op een kamp op Ameland zijn gisteren 36 van de 64 jongere positief getest.

GGD Fryslân maakt zich vooral zorgen dat door het grote aantal besmettingen onder jongeren er steeds meer zullen zijn die er langdurige gezondheidsklachten aan overhouden. De kans dat het virus overslaat naar oudere generaties en dat die er veel last van krijgen, neemt door de vaccinaties af.

Van alle positieve tests is 16 procent afkomstig van mensen die naar het buitenland zijn geweest. Doordat voor veel activiteiten nu negatieve coronatests nodig zijn, komt een klein aantal besmettingen ook aan het licht die anders onder de radar zouden blijven. 

Clusters in horeca

Waren er vorige week geen clusters meer van drie of meer positieve testen die aan elkaar te linken zijn, nu zijn meer dan twintig kleine haarden bekend, voornamelijk rond cafés. De helft van deze besmettingen in Fryslân is afkomstig van bezoek aan horecazaken in de stad Groningen, momenteel koploper in Nederland als het gaat om besmettingen per 100.000 inwoners. 

Bron- en contactonderzoek is lastig doordat mensen vaak niet weten met wie zij in een café in nauw contact zijn geweest. Wie merkt dat hij in een horecagelegenheid is geweest waar een besmetting heeft plaatsgevonden, doet er verstandig aan zich te laten testen bij de GGD.

In de leeftijdsgroep 18 tot 30 jaar is het aantal positieve tests in een week opgelopen van 27 naar 140, meer dan de helft van alle besmettingen. Bij tieners steeg het van 10 naar 27. Onder dertigers nam het eveneens toe, bij veertigers bleef het nagenoeg gelijk. Onder 65-plussers waren er twee besmettingen, tegen één vorige week.

Prikken zonder afspraak

Half augustus sluiten de vaccinatielocaties in Appelscha, Dokkum, Franeker en Koudum. Vanaf maandag over een week biedt GGD Fryslân als eerste in het land op deze locaties een maand lang prikken zonder afspraak aan. Dit is bedoeld om de drempel voor vaccineren te verlagen, vooral voor jongeren. Vanaf half augustus is vaccineren alleen nog mogelijk in Leeuwarden, Drachten, Heerenveen en Sneek.

GGD Fryslân heeft voor volgende week extra vaccin voor tweeduizend prikken gekregen. Hierdoor zijn nog snel afspraken in te plannen.

Half miljoen vaccinaties

De afgelopen week zijn 37.971 Friezen gevaccineerd, ruim 5000 meer dan vorige week. In totaal zijn nu 502.603 prikken gezet door de GGD bij inwoners van Fryslân. Huisartsen en zorginstellingen kunnen geen cijferoverzichten geven, maar de inschatting is dat zij in Fryslân zo’n 140.000 prikken hebben gezet. Via de GGD zijn inmiddels zo’n 200.000 Friezen volledig gevaccineerd.

Testen verdubbeld

Het aantal coronatests verdubbelde na tien weken van dalingen, van 3915 naar 7985. Het vindpercentage steeg van 1,6 vorige week naar 8,8 procent nu. Deze verhoging komt mede doordat de GGD van testafnames door anderen (bijvoorbeeld voor toegangstesten) alleen de besmettingen doorkrijgt, maar niet hoeveel er getest zijn. Daardoor wegen deze besmettingen extra zwaar mee. 

Testen voor reizen

Het grotere aantal tests dat GGD Fryslân heeft afgenomen, komt mede door het landelijke project testenvoorjereis.nl voor vakantiegangers. Aanmelden moet via die website. Daarvoor kunnen ze onder meer bij de GGD terecht. Vanwege de start van de schoolvakanties is vanaf woensdag veel getest (zo’n 500 per dag).

Voor de bouwvak (24 juli) is een nieuwe piek verwacht. Bij GGD Fryslân zijn hiervoor maximaal 1000 testen per dag beschikbaar en vanaf volgende week alleen in de grote teststraat in Leeuwarden, behalve wie al een afspraak gemaakt heeft. Zodat er in de provincie voldoende ruimte blijft voor het testen van mensen die klachten hebben of die een vijfde dag test willen doen. 

Gevaccineerden niet in quarantaine

Gevaccineerden hoeven sinds gisteren (8 juli) niet meer in quarantaine als zij in nauw contact zijn geweest met een besmet persoon, zoals een huisgenoot. Zij zijn voldoende beschermd. Voorwaarde is dat zij minimaal twee weken geleden hun laatste prik hebben gehad. De versoepeling geldt ook voor mensen die minder dan zes maanden geleden corona hebben gehad. 

De cijfers

De 229 besmettingen van deze week brengen het totaal aan Friese positieve tests op 44.063. Met de 7985 tests zijn er nu 456.496 monsters afgenomen bij inwoners van deze provincie. In de afgelopen zeven dagen zijn geen ziekenhuisopnames en sterfgevallen doorgegeven aan GGD Fryslân. Dat is voor het eerst sinds 1 oktober.

Gemeenten

In vrijwel alle gemeenten steeg het aantal nieuwe besmettingen. Noardeast-Fryslân ging in een week van 0 naar 21 besmettingen.

De gemeentelijke besmettingscijfers (tussen haakjes vorige week): Leeuwarden 44 (16), Súdwest-Fryslân 34 (7), Heerenveen 26 (9), Smallingerland 22 (5), De Fryske Marren 22 (8), Noardeast-Fryslân 21 (0), Weststellingwerf 17 (11), Achtkarspelen 11 (0), Ooststellingwerf 9 (7), Opsterland 8 (1), Tytsjerksteradiel 5 (2), Dantumadiel 4 (0), Waadhoeke 3 (0), Harlingen 2 (1), Terschelling 1 (1) Ameland 0 (0), Schiermonnikoog 0 (0) en Vlieland 0 (0).