Smelne’s Erfskip lanceert boek Drachtstervaart
CultuurDe leden van de werkgroep die meewerkten aan het boek Drachtstervaart. V.l.n.r. Geert van der Veer, Jaap van der Wal, Douwe de Graaf, Bart Friso en Jan van Zinderen. Op de foto ontbreken Jochum Dijkstra en Willem Dijkstra. Verder werkten aan het boek mee Dirk Huizinga en Klaas Tulp. (Foto: Klaas Rozema)
Smelne’s Erfskip lanceert boek Drachtstervaart
DRACHTEN – In grand-café De 2 Heeren aan het Moleneind in Drachten, bij de passantenhaven, werd vorige week donderdag het nieuwe boek ‘Drachtstervaart’ van Smelne’s Erfskip gepresenteerd.
Door Jelle Jeensma
De plaats van handeling heeft een bijzondere plek in de geschiedenis van de Drachtstervaart. Vroeger stond hier de tweede molen van Durksz, halverwege de vorige eeuw als laatste Drachtster molen afgebroken. Molen, woonhuis en boerderij staan in het fraaie en rijk gedocumenteerde boek ‘Drachtstervaart’, dat 216 pagina’s en een bijlage met luchtfoto’s bevat. Het door Smelne’s Erfskip uitgegeven boek is te koop bij boekhandel Van der Velde in Drachten. Het beschrijft de historie van de Drachtstervaart, van het uitgraven in 1641tot de demping, in de zestiger jaren van de vorige eeuw.
De samenstellers hebben zich verdiept in de geschiedenis en het boek onder andere verlevendigd met tal van oude en recente foto’s, landschapskaarten en schilderijen. Ook de levendige handel, de vrachtvaart over het water en de bedrijvigheid van destijds worden beschreven. Douwe de Graaf wijdde een apart hoofdstuk aan bijzondere mensen uit het verleden en verhalen die zich in en bij de Drachtstervaart hebben afgespeeld.
Door de terugkeer van de vaart tot het centrum en de aangelegde bruggen heeft Drachten een andere uitstraling gekregen, met een knipoog naar het verleden. “De Drachtstervaart is een nieuwe levensader, met water als verbindend element”, zei burgemeester Tjeerd van Bekkum, die het eerste exemplaar van het boek kreeg uitgereikt. Hoe anders waren de opvattingen meer dan vijftig jaar geleden. “Kadenbewoners vol lof over dempingsplan en ‘Raad blij met demping Drachtster Vaart’, waren kreten die in die tijd opgeld deden. Later kwam men tot inkeer, want het dichtgooien van de ‘stjonksleat’ bleek een historische vergissing. “Na de Tweede Wereldoorlog nam het goederenvervoer over de weg vastere vormen aan. De vrachtvaart over kleine kanalen bloedde dood. Ook in de Drachtstervaart was weinig beweging te bespeuren. Het water waar de Drachtsters eens zo trots op waren begon hen tegen te staan”, beschrijft het boek.
In 1994 nam wethouder Ines Pultrum (PvdA) het voortouw om de Drachtstervaart (en zo mogelijk meer vaarten) opnieuw uit te graven. Dit door de combinatie met de bouw van honderden nieuwe woningen. Projectontwikkelaar Wind uit Drachten zag er wel brood in. Mede door de economische crisis vanaf 2008 heeft de uitvoering van het plan langer geduurd dan verwacht. Met de terugkeer van het water tot het centrum krijgt het (watersport)toerisme een impuls en heeft de omgeving een grote kwaliteitsinjectie gekregen.
Aan het boek hebben meerdere auteurs meegewerkt. Jaap van der Wal zorgde voor de vormgeving, lay-out en eindredactie. Ook schreef hij teksten, maakte hij foto’s en deed hij onderzoek. “De samenstellers hebben anderhalf jaar aan het boek gewerkt. Er is intensief onderzoek verricht en er kwam veel nieuwe informatie boven water”, zegt Tiny Derks, voorzitter van Smelne’s Erfskip.
De organisatie, die zich inzet voor de cultuurhistorische waarden in de gemeente Smallingerland, heeft genoeg ideeën om de Drachtstervaart nog aantrekkelijker te maken. “Toeristen willen interessante dingen zien. Dat kan met informatieborden langs de vaart, waarop de historie van de verschillende plekken staat.” Over de kosten maakt Derks zich geen zorgen. “Ondernemers zouden dit wel willen financieren”.
De geschiedenis van de Drachtstervaart is ook toegankelijk gemaakt voor jongeren door Smelne’s Erfskip. “Met onze touchtable, een aanraakscherm met beeldmateriaal over de historie van Smallingerland, zijn we tot begin volgend jaar bij twaalf basisscholen. Kinderen kunnen actief meedoen”, zegt Derks.
Smelne’s Erfskip, een actieve organisatie met veel vrijwilligers en een stijgend aantal donateurs, heeft binnenkort weer een nieuw boek op stapel staan. ‘Een blauw hart’ beschrijft de historie van zeventig jaar Protestants Ziekenhuis Drachten en ziekenhuis Nij Smellinghe. “Dit jubileumboek is samengesteld door twee externe auteurs, Minie Baron en Jet Spits”, vertelt Derks. Het boek wordt op 2 december gepresenteerd in zalencentrum ‘De Rank’ in Drachten.
