Laatste schooldag op scholen waarvoor volgend jaar alles anders is

Op een snikhete donderdag moet er verhuisd worden. Volgend jaar gaan de twee basisscholen in Augustinusga verder als één school, een samenwerkingsschool. Er komt nog een nieuwe naam. (Foto: Klaas Rozema)

Aantal scholen dicht, maar niet in Augustinusga

AUGUSTINUSGA – Het was donderdag extreem warm toen veel leerlingen hun laatste schooldag hadden en de onderwijzers de klassen schoonmaakten voor de zomervakantie. Een aantal teams had het extra zwaar. Hun scholen sloten dit jaar definitief de deuren.

De openbare basisschool in Oudwoude moest sluiten. Er waren nog maar zes leerlingen. Donderdag gingen ze naar het zwembad voor het allerlaatste schoolreisje van de OBS Van Heemstra.
Ook de openbare school van Driezum werd te klein om nog langer voort te bestaan. Met een film, een boek en een reünie, kwam een eind aan een periode van 400 jaar openbaar onderwijs in dit dorp.

Het onderwijzersteam van Augustinusga eindigde het schooljaar eveneens met fikse opruim- en verhuisactiviteiten. Christelijke basisschool De Saad en openbare basisschool Maskelyn gaan in het volgende schooljaar verder als één school. “We kiezen voor kwaliteit van onderwijs en voor een prettige werkdruk voor het personeel”, vertelt Eltjo Dijk, tot nu toe directeur van Maskelyn. Hoofd van De Saad, Cor van Toorn, wordt directeur van de nieuwe samenwerkingsschool.

Er zijn minder kinderen in Friesland dan voorheen en dat merken de scholen. Het leerlingenaantal loopt terug. Scholen die een aantal jaar minder dan 23 leerlingen hebben, moeten de deuren sluiten. Betreft het de enige school in een dorp dan heeft dat effect op de leefbaarheid van de woonkern.

De meeste dorpen in de regio hebben twee basisscholen: een christelijke en een openbare. Soms zijn beide scholen even groot, vaak is de christelijke school groter, een enkele keer de openbare. “Met veertig leerlingen kun je geen drie klassen draaien en krijg je combinatieklassen met drie groepen. Je kunt je afvragen of dat wenselijk is”, zegt Harry Steenstra, algemeent directeur van Noventa, de vereniging voor Christelijk Primair Onderwijs. “Drie groepen in één lokaal is een enorme opgave voor de onderwijzer en zet de kwaliteit van onderwijs onder druk. Leerlingen die als enige een leerjaar volgen vinden dat vaak ook niet leuk.”

Scholen hebben de keus te blijven knokken voor voortbestaan tot ze echt onder het minimum duiken. Ze kunen er ook voor kiezen eerder het roer om te gooien, is de visie van Noventa. Zij zien een school van 80 tot 120 leerlingen als ideaal. Ouders blijken daar soms anders over te denken.
“Als de christelijke school en de openbare school ongeveer even groot zijn en beide klein (minder dan tachtig leerlingen) dan is de bereidheid om na te denken over een fusie in een dorp groot. Als de verdeling anders is en één van de beide scholen is groot genoeg, dan is de bereidheid om te komen tot een fusie voor alle partijen vaak minder”, vertelt Steenstra.
In Augustinuga was de bereidheid echter groot. Waarschijnlijk doordat beide scholen in dit dorp naast elkaar staan, dat ze beide ongeveer evenveel leerlingen hebben (vorig jaar zaten er 72 op de christelijke school en 62 op de openbare) én doordat de ouders het ongewenst vonden dat hun kinderen over enkele jaren op een zeer kleine school zouden zitten (veertig leerlingen).

Directeuren Eltjo Dijk en Cor van Toorn brachten in september 2014 voor het eerst de samenwerkingsmogelijkheden voor de scholen in Augustinusga ter sprake. “We hebben ouders goed uitgelegd waarom we dat beter vonden én we hebben ouders gevraagd wat zij belangrijk vonden als het tot samenwerking zou komen,” vertelt Eltjo Dijk.
Toen in juni de plannen definitief werden gepresenteerd klonk in beide scholen applaus. “Daarvan krijg je kippenvel als directeur”, zegt Eltjo Dijk.”
Zolang de gemeente Achtkarspelen geen geld beschikbaar stelt voor een nieuw schoolgebouw blijven de leerlingen leskrijgen in de huidige twee schoolgebouwen. De onderbouw in De Saad en de bovenbouw in Maskelyn. Er komt nog een nieuwe naam voor de samenwerkingsschool. Vanzelfsprekend, vindt Eltjo Dijk: “We nemen van twee scholen afscheid en starten met een geheel nieuwe school.”