Na 55 jaar neemt Damwâld afscheid van bibliotheek

Drevis Uitterdijk is één van de vijf mensen die het vaakst ingeroosterd werden in de bibliotheek van Damwâld. Vanaf volgende week gaat zijn rooster veranderen. Personeel hoeft niet meer beschikbaar te worden gesteld voor de bibliotheek in Damwâld; het filiaal sluit vrijdag de deuren. (Foto: Klaas Rozema)

‘Bieb Noord-Friesland nieuwe stijl’ moet het publiek aanspreken
Na 55 jaar neemt Damwâld afscheid van bibliotheek

DAMWALD – Aanstaande vrijdag sluit de bibliotheek van Damwâld. Sommige gebruikers vinden het jammer dat de voorziening uit hun dorp verdwijnt, na 55 jaar. Anderen begrijpen  de keuzes. De bibliotheken passen zich aan bij de vraag.

Door Karoline van den Donker

Damwâldsters kunnen gebruik gaan maken van de bibliotheekvoorzieningen in Dokkum en De Westereen. Bij beide vestigingen vinden volop vernieuwingen plaats. De bibliotheek in Dokkum werd vorige week heropend, vergroot en ingericht volgens een nieuw concept. In De Westereen opent een vernieuwde bibliotheek in mei 2015 in de Brede School.

Een paar jaar geleden werd duidelijk dat eigenlijk alle gemeentes wilden bezuinigen op de kosten van bibliotheekvoorzieningen. “De bibliotheken hebben de signalen in een vroeg stadium opgevangen en we zijn met de vijf betrokken gemeenten gaan praten over mogelijke veranderingen”, vertelt Gosse van der Plaats. Hij gaf leiding aan de sluitingstrajecten van vier bibliotheken in Noordoost-Fryslân.

Drie sporen

Om bezuinigingen mogelijk te maken zijn betrokken partijen om tafel gaan zitten. Zij formuleerden een toekomstplan, de ’regiovisie’. Er volgde een driesporentraject dat enkele jaren in beslag nam, en nu bijna voltooid is.

Het eerste spoor had het doel  bibliotheekvoorzieningen te bieden in plaatsen met een centrumfunctie. Kleinere vestigingen gingen sluiten: in mei 2012 sloot de bibliotheek van Kollumerzwaag, in januari 2013 sloot de bibliotheek van Feanwâlden, in december 2013 ging de bieb van Hallum dicht en komende week dus de bibliotheek van Damwâld.
De bevolking in Noord-Fryslân kan in het vervolg boeken lenen bij de vestigingen in Dokkum, De Westereen, Kollum, Buitenpost en Surhuisterveen.

Het tweede spoor beoogde bibliotheken op scholen in te richten in alle dorpen waar bibliotheken sloten. Dat traject was al ingezet toen de bibliobushaltes verdwenen. Peuterspeelzalen kregen ook boekencollecties. “De bibliotheekvoorzieningen voor 0- tot 12-jarigen zijn daardoor verbeterd ”, vertelt Gosse van der Plaats. “De bibliobus stond eens per week kort bij scholen. Nu hebben scholen permanent een collectie voor hun leerlingen om de taalvaardigheden en informatievaardigheden te verbeteren.”

Het derde spoor waar de Noordoost Friese bibliotheken veranderingen mee doorvoerden, was de digitalisering: online service en de mogelijkheid om e-books te lenen zijn volop in ontwikkeling.

Vijf regionale organisaties

Het Friese bibliotheekwerk kent vijf regionale organisaties. Damwâld, Dokkum en  De Westereen vallen onder Bibliotheken Noord-Fryslân. De bibliotheken in Tytsjerksteradiel en Leeuwarden vallen onder Midden-Fryslân. De bibliotheken in Drachten en omgeving vallen onder Smallingerland.

Wie over een bibliotheekpas beschikt kan in iedere bibliotheek in Fryslân boeken lenen en inleveren. Wel gelden de lokale regels en voorwaarden en die kunnen per regio verschillen.

Bibliotheek nieuwe stijl

In moderne bibliotheken staan de  boeken niet rug aan rug, zorgvuldig genummerd en gesorteerd op onderwerp. In de bibliotheek nieuwe stijl worden meer boeken frontaal gepresenteerd en ze zijn geordend op ‘belevingwerelden’.
“Uit onderzoek is gebleken dat de doorsnee klant zoekt op intuïtie”, vertelt Gosse van der Plaats.  Leesstof die qua belevingswereld bij elkaar past, ligt daarom nu bij elkaar. “Dit zogenaamde retailconcept wordt landelijk uitgerold”, zegt Van der Plaats.

Al met al is de situatie er voor veel klanten beter op geworden, vindt de projectmanager. “We hebben de kwaliteit voor de meeste doelgroepen nu beter geregeld. De keuze uit aanbod en openingstijden is groter. Natuurlijk zijn er individuele bibliotheekleden die zich benadeeld voelen”, begrijpt Van der Plaats.  “Zij kunnen zich melden. We vinden het belangrijk dat er ook voor hen een oplossing komt.”

Voor het personeel van de bibliotheek in Damwâld zijn de gevolgen beperkt gebleven. De personeelsleden werken nu hun contracturen in de andere bibliotheken.

Projectmanager Gosse van der Plaats stopt zelf per 1 januari 2015 met werken. Daarmee neemt Noord-Fryslân afscheid van een bekend gezicht in de bibliotheekwereld.