VAC Smallingerland kijkt met consumenten-oog naar nieuwbouwprojecten

Vijf van de acht commissieleden van VAC Smallingerland. V.l.n.r. Andries Foppes, Els Steinmann, Lolke Visser, Wies Gunther en Rindert de Jong. (Foto: Klaas Rozema)

VAC Smallingerland kijkt met consumenten-oog naar nieuwbouwprojecten
“Een kritische blik verhoogt wooncomfort in huizen”

DRACHTEN – VAC Smallingerland is een commissie met acht gedreven leden. Belangeloos kijken ze vanuit het oogpunt van een consument mee bij nieuw te realiseren bouwprojecten. “Wie anders is kritisch?” vraagt Wies Gunther. “Een woning wordt minimaal vijftig jaar gebruikt”, zegt Rindert de Jong.

Door:
Karoline van den Donker

In 1953 werd de eerste Vrouwen Advies Commissie (VAC) opgericht. De leden waren leken, consumenten; toekomstige gebruikers die kritisch toekeken bij de totstandkoming van ‘hun’ huizen en flats. Het doel was het leefgenot van de woningen te verbeteren waar mogelijk. Anno 2014 maken ook mannen deel uit van de VAC. Het doel is gelijk gebleven.

“Er is meer kennis voor nodig dan vroeger. Landelijk zie je dat de VAC professionaliseert”, aldus Rindert de Jong. Hij is een gemotiveerd vrijwilliger, tevens zelf architect.

Een bouwplan is sneller geboren dan uitgevoerd. Architecten maken het ontwerp, tekenaars werken de ideeën uit. Er wordt een begroting gemaakt en kostenposten geschrapt. Er wordt een geschikte aannemer gezocht en die gaat aan de slag, met zijn eigen gewoontes en leveranciers. “In dat totale proces gaat er wel eens wat mis”, weet Wies Gunther. “Je kunt gemakkelijk enige tunnelvisie ontwikkelen”, erkent Rindert de Jong. “Maar de consument heeft soms jarenlang last van kleine fouten.”

De oplossing is eenvoudig: vraag een groep toekomstige consumenten in een vroeg stadium naar de plannen te kijken. Deuren kunnen naar rechts draaien of naar links. Als je ze open doet en ze draaien tegen een muur aan, dan behoudt je de maximale ruimte in een kamer. “Achteraf alle deuren omdraaien is veel duurder.”
“Wij willen echter wel graag van het imago af dat we ‘de deurenzeurclub’ zijn”, meldt Rindert de Jong als reactie op dit voorbeeld. “Wij kijken naar zoveel meer. En we doen het niet om te zeuren.”

“We zijn een actiegroep”, aldus Wies Gunther. Komt er genoeg licht in de woningen? Worden de woningen dusdanig gebouwd dat de sfeer op straat een gevoel van veiligheid geeft? Heeft het dak een stand die geschikt is voor het gebruik van zonnepanelen? Is er voldoende bergruimte in de woning voor de hedendaagse mens met veel spullen? Is de gang breed genoeg voor een bezoeker in een rolstoel?

“De VAC bestaat al jaren, maar toch zie je nog altijd bouwtekeningen waar een deur 45 centimeter vanaf de zijmuur is geplaatst. Wij vragen dan daar 60 centimeter van te maken. Dan kan men er een kast achter plaatsen”, zegt Rindert de Jong.

Vroeger schreven de commissieleden hun adviesrapporten met de hand. Recent is – landelijk – besloten dat de adviesrapporten nu digitaal worden ingevuld. “Je zou denken dat bouwers zo’n uitgebreide lijst zelf ook kunnen invullen en dat elk item met een ‘ja’ kan worden afgevinkt”, lacht Wies Gunther. “Maar zo eenvoudig is het niet.”

Ze geeft het voorbeeld van de afvalcontainers waarvan ieder huishouden in Smallingerland er drie ter beschikking krijgt. “Die moeten ergens staan, maar om kosten te besparen worden bergingen geschrapt in de bouwtekening.”
“Woningcorporaties moeten zorgen dat de huren niet te ver stijgen. Zij maken dus keuzes. Wij als consumenten maken echter soms andere keuzes. Het is daarom heel fijn als we mee mogen kijken met de gemaakte plannen.”
“Wij leggen bijvoorbeeld sjabloontjes van meubels in de tekeningen om te zien hoe een ruimte werkt“, legt De Jong uit.

Niet iedere projectontwikkelaar is gecharmeerd van meekijkers. “Wij hebben afspraken gemaakt met WoonFriesland en Accolade die ons standaard om advies vragen”, vertelt Rindert de Jong. Soms worden de adviezen van de VAC Smallingerland ter harte genomen. Even zo vaak krijgen de commissieleden te horen dat bepaalde zaken niet meer gekeerd kunnen worden. “Wij bestuderen een bouwtekening vaak een dagdeel met vier vrijwilligers. Daarbij vinden we meestal tien tot vijftien  punten die we graag anders zouden zien en waarvan tweederde deel echt belangrijk is.”

Gewaardeerd of niet, de VAC Smallingerland zal steevast van zich laten horen. “We gaan op cursus om de ingewikkelde bouwtekeningen van vandaag de dag te kunnen begrijpen. We gaan naar lezingen en excursies van branche-organisaties. Geregeld gaan we ook op excursie naar interessante woningbouwprojecten in de buurt. Zo krijg je gevoel voor de bouw”, meldt Wies Gunther.

Voortbestaan vindt VAC Smallingerland belangrijk. “We krijgen geen gemeentelijke subsidie meer.  Ons werkgebied is uitgebreid nadat twee jaar geleden VAC Tytsjerksteradiel is opgeheven. Van de vrijwilligers wordt steeds meer gevraagd. Maar we vinden ons bestaan belangrijk. Hoe kunnen consumenten anders kritisch over de schouders van bouwers meekijken?” De adviescommissie is bereikbaar per e-mail: adviesciewonen.small@gmail.com.