Oproep 15 amateur-historici aan Tytsjerksteradiel: “Breng gemeente-archief op orde”
AlgemeenDe gemeente Tytsjerksteradiel moet stoppen met de proef om opgevraagde, gemeentelijke archiefstukken eerst naar Tresoar in Leeuwarden te (laten) brengen. Het archief in de kelder van het gemeentehuis in Burgum moet op orde worden gebracht, door een nieuwe archiefbeheerder te zoeken en aan te stellen en door vrijwilligers in te schakelen.
Die oproep doen vijftien amateur-historici uit twaalf verschillende dorpen van de gemeente aan het college van b. en w. en de gemeenteraad in Burgum. Ze hebben een uitvoerige brief van zeven kantjes geschreven. Eén pagina daarvan is een bijlage met citaten over hoe slecht de huidige proef bevalt. Die komt er op neer dat opgevraagde archiefstukken eerst door een Tresoar-medewerker worden opgehaald, waarna de aanvrager die in Tresoar in Leeuwarden kan inzien.
Week wachten
Volgens de amateur-historici gebeurt het nogal eens, dat het niet de stukken zijn die de aanvrager op het oog had. Dan moet er een week worden gewacht, in de hoop dan wel de juiste stukken in te kunnen zien.
Overigens wordt van de proef volgens de briefschrijvers amper gebruik gemaakt, in vergelijking met de situatie voor de coronajaren (2020 en 2021). “In de jaren 2016, 2017 en 2028 bedroeg het gemiddelde aantal bezoekers (aan het gemeente-archief in Burgum) per jaar 206 en het aantal schriftelijke of telefonische vragen per jaar 129”, staat in de brief. Het aantal aanvragen voor het inzien zou sinds de proef met Tresoar zijn gedaald tot vijf, maar op welke periode dit precies slaat, is niet duidelijk.
Deze cijfers zijn door de gemeente zelf aangeleverd, nadat de betrokken historici een zogeheten WOO-verzoek hadden ingediend (op basis van de Wet Open Overheid).
“Archief niet op orde”
Bij het ordenen en het inhoudelijk registreren van de archiefstukken loopt de gemeente bovendien sterk achterop, stellen de auteurs van de brief. Zodoende voldoet de gemeente volgens hen niet aan de Archiefwet van 1995. Er is een nieuwe Archiefwet in de maak, maar behandeling daarvan in de Tweede Kamer ligt momenteel stil, omdat het huidige kabinet Rutte IV demissionair is.
Nieuwe Archiefwet
Volgens de briefschrijvers zal, als het nieuwe wetsvoorstel wordt aangenomen, een overgangsperiode de gemeente in de gelegenheid stellen om toch een archiefbeheerder aan te stellen die geen volledig gediplomeerd archivaris hoeft te zijn.
Wethouder Tytsy Willemsma (FNP) antwoordde op vragen van raadslid Emmie Soepboer (ook FNP) dat b. en w. nog geen andere oplossing zien voor het raadplegen van het gemeente-archief en dat de proef met Tresoar daarom in elk geval tot september zal worden verlengd. Zo snel mogelijk wordt bekeken wat het college zal antwoorden op de brief van de vijftien amateur-historici.
