Afbeelding

Wie is verantwoordelijk voor staalslak-lekken?

Algemeen

De statenfractie van GrienLinks in Fryslân wil van het college van Gedeputeerde Staten weten wie verantwoordelijk is voor de fouten die gemaakt zijn in de aanleg van de Centrale As, met name voor het toepassen van staalslakken die zijn gaan doorlekken.

De fractie stelt opnieuw vragen aan het college over de problemen rond de staalslakken. Al eerder stelde de fractie vragen hierover. Bij de aanleg van de Centrale As zijn staalslakken op een verkeerde manier toegepast en (deels) niet goed afgedekt, zodat regenwater er doorheen sijpelt en zware metalen in de bodem en het boezemwater terecht komen.

FUMO-onderzoek

De provinciale milieu-vergunning-organisatie FUMO heeft inmiddels aanvullend onderzoek gedaan. Het betreffende rapport wordt dinsdag 7 juni 2022 openbaar, belooft woordvoerder Jaap Middel namens de FUMO. RTV-NOF heeft het rapport op een andere wijze verkregen. Het rapport zou aantonen dat er onvoldoende rekening is gehouden met de risico’s die het toepassen van staalslakken met zich mee brengt. “De slakken zijn niet op de juiste manier toegepast en inmiddels raakt de omgeving van de nieuwe weg vervuild”, vat de GrienLinks-statenfractie samen.

GrienLinks-statenlid Elsa van der Hoek: “Wij vinden het niet kunnen dat dit soort fouten worden gemaakt en willen weten wie verantwoordelijk is voor het toezicht bij de aanleg van de weg. Verder willen we weten wat de oplossingen zijn en wat dit de provincie kan gaan kosten.”

‘Een donkere wolk’

GrienLinks heeft daarover schriftelijke vragen gesteld aan het college. De provincie noemt in haar Kadernota, waarin de financiële situatie van de provincie wordt beschreven, de staalslakken ‘een donkere wolk’.

Van der Hoek: “Wij hopen niet dat dit uitdraait op een strop voor het milieu en voor het gemeenschapsgeld. Het is voor zowel het milieu als voor de financiële positie van de provincie van groot belang dat er snel duidelijkheid komt in de te nemen maatregelen.”

Schade aan het wegdek

Er is naar schatting vijfduizend kubieke meter water, oftewel vijf miljoen liter, door de Sintrale As gelekt. Dit water heeft de staalslakkenbodem onder het noordelijke deel van de Sintrale As bereikt. De staalslakken zijn hierdoor gaan roesten en uitzetten. Dit heeft geleid tot geringe scheurvorming in het wegdek, “Er was nog geen sprake van verkeersonveiligheid”, zei gedeputeerde Avine Fokkens (VVD) afgelopen herfst.

Aansprakelijkheid ongewis

Wie aansprakelijk is, zou nog nader worden onderzocht. Aannemer Heijmans was hoofdaannemer voor het noordelijke deel van de Sintrale As, tussen De Falom en Dokkum. In het midden- en zuidelijke deel speelt het probleem niet: of de laag staalslakken is afgedekt met waterdichte folie (tussen Feanwâlden en De Westereen), of er zijn geen staalslakken gebruikt (van Feanwâlden tot Nijega).

De aannemersbedrijven Heijmans, Jansma Drachten, Roelofs Groep uit Den Ham en Van Spijker uit Meppel zouden samen met de provincie Fryslân werken aan een plan voor herstel en het voorkómen van meer lekkage en schade.

RTV-NOF heeft FUMO-rapport

RTV-NOF meldt, mede op basis van een nog geheim rapport van de FUMO: “Eind 2017 werd er al uittredend water geconstateerd bij het viaduct in de Lauwersseewei bij Dokkum. In het voorjaar van 2018 werd datzelfde ook bij de viaducten van zowel De Falom als de Dwarsloane geconstateerd. De provincie schatte toen in dat het probleem relatief klein was. In 2018 is er wel een opvangsysteem geplaatst, om het verontreinigde water af te voeren. September 2021 werd pas duidelijk wat voor omvang het probleem met zich meebracht en werden Provinciale Staten op de hoogte gebracht van de lekkages van verontreinigd water.”

Dantumadiel wil actie

“In maart 2022 vroeg de gemeente Dantumadiel in een voornemen van het opleggen van een last onder dwangsom de provincie Fryslân, om voor 1 mei met een plan van aanpak voor een oplossing te komen. De provincie heeft via een advocaat met een zienswijze in de richting van de gemeente gereageerd. Op dit moment is er door een van de betrokken aannemers een Plan van Aanpak (PvA) geleverd, de ander had uitstel gevraagd tot 1 juni. Het Plan van Aanpak moet na aanlevering nog door de partijen onafhankelijk beoordeeld worden. Tot nog toe is er dus nog geen officiële oplossing toegezegd of uitgevoerd. De gemeente Dantumadiel heeft naar aanleiding van het ‘staalslakkendebacle’ een melding gedaan bij het Openbaar Ministerie. Dantumadiel stelt in die melding, dat de provincie Fryslân ‘bewust calculerend’ te werk is gegaan. Of het Openbaar Ministerie strafrechtelijke vervolging instelt, is op het moment van schrijven nog niet duidelijk.”

“Een groot manco”

Volgens de rapportage is er “te weinig rekening gehouden met alle risico’s die staalslakken met zich meebrengen. Ook is er in de toepassing niet goed genoeg gekeken naar de verhouding. Normaal zou dit 50 centimeter zand, om 50 centimeter staalslakken moeten zijn. Echter is bij het viaduct bij De Falom bewust, dan wel onbewust, gekozen voor 120 centimeter staalslakken om 30 centimeter zand. De FUMO spreekt wat de sandwichconstructie aangaat van een “groot manco”.

Miljoenen kilo’s extra

Door het anders toepassen van de sandwichconstructie zijn er miljoenen kilo’s extra aan staalslakken in de fundering onder de weg gebruikt. Zo blijkt onder meer uit een brief van de gemeente Dantumadiel in maart 2022, dat er bij Dokkum in november 2015 een melding van het gebruik van staalslakken is herzien. Op die plek werd toen in plaats van 25.000 ton 35.000 ton gebruikt, een toename van 40 procent.

‘Gootsteenontstopper’

Het (regen-)water dat op het wegdek valt kan via de staalslakken uitstromen naar het oppervlakte- en grondwater. Het water krijgt na aanraking met de staalslakken een pH-waarde van meer dan 12. Dat is vergelijkbaar met gootsteenontstopper. In het rapport is verder te lezen dat de FUMO constateert: “Met enige mate van zekerheid kan ook aangenomen worden dat op langere termijn uitloging (het uittrekken van mineralen uit vaste stoffen, na aanraking met water) zal plaatsvinden naar de onderliggende bodem en grondwater.” Door de tijdelijke oplossing, met het wegpompen van het (mogelijk) vervuilde water, probeert men op dit moment erger te voorkomen. Twee keer per week worden de opvangbakken langs de Sintrale As geleegd, in een tankauto.

De structurele oplossing zal het met folie inpakken van de staalslakken kunnen zijn. Of en wanneer dit plaatsvindt, is nog onduidelijk. De schade aan de natuur is op dit moment ook nog moeilijk in te schatten.”

WOL - Natuurlijke Vezels
Ga paasmaandag op wollige kraamvisite Algemeen 1 uur geleden
Ik wol in bosk op 'e jierdei!
Nij ferskynd by Utjouwerij Afûk: 'Ik wol in bosk op 'e jierdei' Algemeen 2 uur geleden
© Foto: Hoge Noorden / Jacob van Essen
foto dd 24-03-2024

Nes

GGZ AFUK
Theaterkerk

Presentatie magazine Taal yn ‘e soarch
Eerste Rede foar de geast én presentatie magazine over taal in de zorg Brok: 'Taal is de kaai ta goeie soarch' Algemeen 3 uur geleden
Steeds meer mensen positief over openbaar vervoer in Friesland
Reizigers positief over bus- en treinvervoer in Fryslân Algemeen 4 uur geleden
Op vrijdag 5 april treed Omniband op in Rottevalle
Omniband met 'Hé, gezellig' Algemeen 5 uur geleden
Tijdens het 100-jarig jubileum van CMV Concordia trad onder andere Thirza op
100-jarig jubileum van brassband Concordia uit Wânswert Algemeen 6 uur geleden
Geslaagd 1e Kollum Open Padel weekendtoernooi
Geslaagd 1e Kollum Open Padel weekendtoernooi Algemeen 7 uur geleden
De start van de campagne
Campagne Doortrappen feestelijk van start Algemeen 22 uur geleden
Paasmaandag paaseieren zoeken bij museum De Sukerei
Paasmaandag paaseieren zoeken bij museum De Sûkerei Algemeen 22 uur geleden
Hoofdvakdocente Fie Schouten
Lenteconcert door docenten met hun master-studenten van het Prins Claus Conservatorium Algemeen 22 uur geleden
Miss Naomi Vellinga strijdt voor goede doelen.
Missverkiezingsfinalist Naomi Vellinga is een schoonheid met een doelbewuste missie Algemeen 23 uur geleden
Jamsessie na concert DC Ray 'Sings nat King Cole'
"Dokkum nu ook op de kaart in de jazzwereld" Algemeen 27 mrt, 13:15
Leuke uitjes tijdens Pasen.
Eieren zoeken, codes kraken en lekker fietsen tijdens Pasen Algemeen 27 mrt, 13:00