"Minder keunstdong en ierdgas, iten wat djoerder"

Algemeen

Veehouder Japik de Jong uit Eastermar: gebruik SDE-gelden voor monumenten

EASTERMAR - Veehouder (vetweider) Japik Errit de Jong uit Eastermar zou je een lokale agrarische lobbyïst kunnen noemen, die verder kijkt dan z'n eigen dorp en gemeente (Tytsjerksteradiel). Hij schreef de afgelopen jaren al menige brief aan Tweede én Eerste Kamer, aan landbouw- en andere ministers en ook aan statenleden, gedeputeerden, raadsleden en wethouders.

"Ik ha trije spearpunten", zegt De Jong. "Yn it foarste plak moat der foar 'grondgebonden' boeren yn Noard-Nederlân in bettere fosfaatregeling komme. Twad it bewarjen fan it kultuerlânskip en tred it behâld fan histoaryske buorkerijen."

Momenteel begeeft hij zich ook in de politiek van de provincies Groningen en Drenthe, met het oog op de aardgaswinning. De Jong ziet een verband tussen kunstmest en aardgas. "Om ien kilo nitraat of keunstdongstikstof te produsearjen, is ien kubike meter ierdgas nedich. Dus ôfbou fan it gebrûk fan keunstdong kin liede ta besparring op ierdgas."

Het probleem met kunstmest is dat je er steeds meer van nodig hebt om hetzelfde resultaat te bereiken. constateert De Jong. Door minder kunstmest te gebruiken, ontstaat wellicht meer (juridische en politieke) ruimte om dierlijke mest toe te passen, hoopt De Jong. Provincies als Noord-Brabant en Gelderland hebben een groot mestoverschot, maar dat geldt volgens hem niet voor de drie noordelijke provincies. Hij pleit daarom voor een noordelijke fosfaatregeling op basis van 'grondgebondenheid', "sis mar in soarte fan 'status aparte'", zegt De Jong. "Dan is de 'derogaasje' (extra fosfaat speciaal voor Nederland; red.) dy't yn 2018 en 2019 noch tastien wurdt troch 'Brussel', dêrnei wierskynlik net mear nedich!"
Een andere kwestie is de SDE-subsidie op zogeheten monovergisters en covergisters. Die gebruiken mest (en andere producten) voor de productie van biogas. Die zijn, zo blijkt uit diverse studies, alleen financieel en milieutechnisch rendabel dankzij hoge (rijks-)subsidies én als de 'grondstoffen' vanuit de nabije omgeving (hooguit dertig tot veertig kilometer) gehaald kunnen worden.

"Litte wy ophâlde yn de feehâlderij mei dit jildfergriemen. It giet om in miljeufijannige aktiviteit. Omwenjenden meitsje der massaal beswier tsjin. De fergêsters binne min foar it imago fan de feehâlderij. De ryks-
oerheid kin miljoenen, sa net miljarden besparje troch dizze fergêsters te ferbieden."

Het geld dat hiermee wordt bespaard, dient in De Jong's ogen te worden gebruikt voor het behoud van het cultuurlandschap en de restauratie van monumentale boerderijen, vindt De Jong. Want meer onderhoud van monumentale boerderijen is gunstig voor de werkgelegenheid en de leefbaarheid van het platteland. Levert deze 'departementale ontschotting' nog te weinig op, dan heeft De Jong nóg een alternatief: verhoging van de BTW op voedsel met één of twee procentpunten.

"Dêr fernimt de konsumint frijwol neat fan. Mei de ekstra ynkomsten kin it behâld fan it plattelân en it kultuerlânskip betelle wurde." Dit compenseert ook de verlaging met vijftien procent van de Europese subsidie voor plattelandsbeleid, aldus De Jong.

Yllustraasje fan Luuk foar Riemkje haar 80e jierdei
Riemkje Pitstra 80 jier! Algemeen 15 uur geleden
Zomerpakkettenactie Present Smallingerland
Zomerpakkettenactie Present Smallingerland weer gestart Algemeen 16 uur geleden
Burgemeester Jeroen Gebben, Aline Sprokkereef en Miriam Meijer
Het nieuwe Burgum Magazine is uit! Algemeen 17 uur geleden
De Kia is het meest geregistreerde merk electrische auto in april 2024
Verkoop elektrische auto's stijgt met 9,6% ondanks marktdaling van 3,8% Algemeen 18 uur geleden
Vaste planten: een musthave voor je tuin!.
Vaste planten: een musthave voor je tuin! Algemeen 18 uur geleden
Eén miljoen overstappers bij autoverzekeraars. Foto ter illustratie.
Eén miljoen overstappers bij autoverzekeraars Algemeen 18 uur geleden
Douwe Kootstra (links) en Tsjerk Veenstra yn kafee't Roodhert yn Burgum, oer Tsjibbe Gearts van der Meulen.
Tsjibbe Gearts efkes tebek yn 't Roodhert op syn 200e jierdei Algemeen 18 uur geleden
Sweachster kunst naar Londen.
Sweachster kunst naar Londen Algemeen 19 uur geleden
Kees Kraayenoord spreekt op zondag 12 mei bij Mozaiek0512 in Drachten.
Kees Kraayenoord spreekt op zondag 12 mei bij Mozaiek0512 in Drachten Algemeen 21 uur geleden
Bevrijdingsfestival verzorgde concert voor Oekraïeners in de Klinze.
Bevrijdingsfestival verzorgde concert voor Oekraïeners in de Klinze Algemeen 6 mei, 17:00
Indrukwekkende herdenkingsbijeenkomst Ferwert.
Indrukwekkende herdenkingsbijeenkomst Algemeen 6 mei, 15:00
Waterbeestjesweek Drents-Friese Wold.
Waterbeestjesweek Drents-Friese Wold Algemeen 6 mei, 14:22
Onbeperkt muzikaal Een concert voor en door iedereen.
Onbeperkt muzikaal is concert voor en door iedereen Algemeen 6 mei, 13:00