Bodemvruchtbaarheid is essentieel voor het menselijk bestaan, maar loopt gevaar.
Bodemvruchtbaarheid is essentieel voor het menselijk bestaan, maar loopt gevaar. Foto: Shutterstock

GS: “Bodemgezondheid hoog in het Friese vaandel”

Algemeen

“Een gezonde bodem is de basis voor een gezond Fryslân”, aldus Gedeputeerde Staten van Fryslân. Dit college zet daarom in op een duurzaam bodembeleid, verwoord in de startnotitie bodem. Deze notitie geeft richting aan de invulling van het toekomstig bodembeleid, met twee ambitieniveaus, waar Provinciale Staten van Fryslân in maart 2022 uit kunnen kiezen.

Het eerste ambitieniveau (scenario) volgt met name de landelijke wetgeving en Europese richtlijnen. Dit niveau is gericht op herstel en behoud van bodemkwaliteit. Hierbij kan gedacht worden aan beheer en herstel van (plaatselijke) verontreiniging, inclusief nieuwe stoffen zoals PFAS. Daar hoort ook preventie bij, om te voorkomen dat stoffen in de bodem komen. Dit is belangrijk want de kwaliteit van de bodem is onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit van de leefomgeving.

Ontwikkelbeleid

Het tweede ambitieniveau is in lijn met de eerste, maar aangevuld met een ontwikkelbeleid voor (verbetering van) de Friese bodemvitaliteit. De vitaliteit van de bodem wordt bepaald door de structuur, het bodemleven en de samenstelling van organische en chemische stoffen. Een vitale bodem is essentieel voor het behoud van natuurgebieden, voldoende biodiversiteit en vruchtbare landbouwgronden.

Bescherming ecosysteem

Naast (plaatselijk) beheer en herstel van de bodemkwaliteit, richt deze beleidslijn zich meer op de bescherming van het totale bodem(eco)systeem en het duurzaam gebruik ervan. Dit gaat gepaard met maatschappelijke thema’s, zoals klimaat, energie en landbouw. Daarbij komen dilemma’s, zoals droogte door klimaatverandering, intensief gebruik, afname van biodiversiteit en tegengestelde belangen, zoals het winnen van drinkwater én aardwarmte, nadrukkelijker aan de orde.

Bodemstudie

Om de huidige bodemvitaliteit in kaart te brengen is het tweede ambitieniveau gekoppeld aan een bodemstudie. Daar worden vervolgens ambities en meetbare doelen aan verbonden. Om zo ook beter antwoord te kunnen geven op bovenstaande dilemma’s. De startnotitie bodem wordt in maart dit jaar door Provinciale Staten besproken, waarbij zij naar verwachting zullen aangeven welk ambitieniveau hun voorkeur heeft.