Kans op ‘vervoersarmoede’ bij 1 op 12 Friese huishoudens
AlgemeenOngeveer 1 op de 12 Friese huishoudens, oftewel 8,4 procent, loopt verhoogd risico op ‘vervoersarmoede’ of ‘ferfiersearmoed’. Dit gaat over “het niet kunnen komen waar je zou willen komen, waardoor je deelname aan maatschappelijke, economische of sociale activiteiten belemmerd wordt”.
DataFryslân heeft, in opdracht van de provincie Fryslân, onderzoek gedaan naar negen factoren die hier wellicht op van invloed zijn. Dat betreft: 1. Inkomen; 2. sociaaleconomische categorie; 3. nabijheid van familie; 4. afstand tot een supermarkt; 5. afstand tot een OV-halte (bus en trein); 6. bezit motorvoertuig; 7. Gezondheid; 8. migratieachtergrond en 9. de huishoudensamenstelling.
Ervaringen (nog) niet onderzocht
Deze negen factoren zijn gezamenlijk van invloed op het risico op ‘ferfiersearmoed’. Het onderzoek brengt de “wie” en “waar” op buurtniveau in kaart. Maar er is de Friezen niet gevraagd, in hoeverre ze de ‘ferfiersearmoed’ daadwerkelijk ervaren. De onderzoekers bevelen aan om dit alsnog te onderzoeken.
Wel is nader gekeken naar één van de negen indicatoren: de relatie tussen het risico op ferfiersearmoed en de concept-busdienstregeling – Vervoerplan Fryslân Bus van Arriva – 2023 (afstand tot een OV-halte). Ten opzichte van 2022 vervalt een aantal reguliere bushaltes en komen er nieuwe reguliere bushaltes bij, aangevuld met Opstapper- en Vlinder-haltes.
8,4 procent van de huishoudens
Het onderzoek toont aan dat 25.714 (8,4 procent) van de in totaal meegenomen 305.379 huishoudens in Fryslân – ruwweg één op de twaalf huishoudens – een hoog risico hebben op ferfiersearmoed.
De resultaten laten zien dat ferfiersearmoed een multidimensionaal probleem is, waarbij niet één indicator alleen bepalend is voor een verhoogd risico op ferfiersearmoed, maar een combinatie van factoren. Verder is te zien dat Opstapper-bus-haltes veelal reguliere vervallen bushaltes vervangen met als gevolg dat in vrijwel elke buurt in Fryslân de mogelijkheid bestaat om toegang te hebben tot het openbaar vervoer, hetzij via een reguliere buslijn, hetzij via een Opstapper.
Aanbevelingen
Aanbevelingen en suggesties voor vervolgonderzoek gaan, onder andere, over een integrale visie op en aanpak van ferfiersearmoed in beleid. Ook wordt voorgesteld de frequentie van bus- en treinlijnen in een vervolgonderzoek mee te nemen. En om verschillen in OV-beschikbaarheid te monitoren, en of door de inzet van Opstappers het gebruik van openbaar vervoer wordt verhoogd, verlaagd of onveranderd, blijft in de regio’s waar reguliere buslijnen en -haltes vervallen.