Aantal voortijdig schoolverlaters neemt toe
Opvallend aan de afgelopen paar jaar met corona was, dat het aantal voortijdig schoolverlaters toenam in vergelijking met de jaren ervoor. Dat gold althans voor de regio 'De Friese Wouden', dat betreft de zeven gemeenten Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel, Smallingerland, Opsterland, de beide Stellingwerven en Heerenveen. "Nei in tal jierren fan ôfname, rint it no wer wat omheech", zegt rmc-coördinator Jaap Inberg. (RMC is: Regionaal Meld- en Coördinatiepunt Voortijdig Schoolverlaters).
Hij is met onder andere Afke Hooghiemstra werkzaam vanuit het gemeentehuis in Drachten, maar hun werkgebied is de hele regio. Hun organisatie heeft sinds enkele jaren een nieuwe naam: startWijzer, met als 'ondertitel;: 'Leren & kwalificeren'. (Gemeentelijke) beleidsmedewerkers onderwijs, leerplichtambtenaren en rmc-consulenten werken onder die nieuwe naam met elkaar samen.
De circa twintig uitvoerenden hebben veel contact met jeugdigen die als het ware buiten de boot dreigen te vallen: scholieren en studenten die spijbelen, thuis zitten, op straat rondhangen, een plek binnen zorg/dagbesteding hebben of in plaats van naar school aan het werk gaan. "It opfallende oan de koroanatiid wie, dat nei in tal jierren fan ôfname, it tal útfallers wer ta naam. Dat is in lanlik byld en de regio 'De Friese Wouden' foarmet hjir gjin útsûndering op", vertelt Inberg. "Mooglik hat dat te krijen mei in soad online ûnderwiis wêr't jongerein net mei út de fuotten koene en in arbeidsmerk dy't tsjin alle ferwachtings yn dochs oantreklik bleau foar jongerein."
"Rjocht op ûnderwiis foarop"
In hun dagelijks werk ligt de nadruk niet alleen, of zelfs niet in de eerste plaats, op het naleven van de leerplicht. "It rjocht op ûnderwiis en ûntwikkeling stiet foar ús foarop", zegt Afke Hooghiemstra. "Frijwol elkenien kin in grut part fan it libben trochûntwikkelje en moat dêr neffens ús ek de kâns foar krije."
Daarom worden leer- en kwalificatieplichtige jeugdigen niet meteen bestraft als ze niet meer gemotiveerd zijn om naar school te gaan. "Wy geane dan earst mei de jongeren en mei de âlder(s) yn gesprek om te besjen hoe 't it oars en better kin."
Verzuim is vaak een signaal van onderliggende problemen, volgens Inberg en Hooghiemstra. Wy sykje tegearre mei de jongere – en mei de âlder(s) - nei wat nedich is. As it foar in jongere fan 18 jier of âlder wêr it ûnderwiis gean gjin opsje is, moat it ek mooglik wêze om oan 't wurk te gean. Dan wurdt sa nedich besjoen wat in gaadlik berop is foar sa'n jongere en hoe 't dy oan dat wurk komme kin, bygelyks yn kombinaasje mei in oplieding."
"Mar dat besykje wy sa folle mooglik foar te wêzen, troch de jongeren te helpen by de goede skoalkeuze en/of beropskeuze. Frijwat jongeren wolle leafst sa gau mooglik jild fertsjinje en (dus) fan skoalle ôf. Faak komme se der dan letter achter, dat as se gjin oplieding ôfmakke hawwe, sy yn wurk bedarje dat net sa goed fertsjinnet en wêrby't sy as earsten wer ûntslein wurde kinne", legt Inberg uit.
"Wiisheid komt mei de jierren"
"Mar wurde se wat âlder, dan wolle se faak toch wer nei skoalle. De wiisheid komt mei de jierren!" vult Afke Hooghiemstra aan. Ook dan is begeleiding via Startwijzer mogelijk, wat school- en beroepskeuzes betreft. Ze kunnen dan bijvoorbeeld - alleen als ze dat willen - een school- en beroepentest krijgen, genaamd 'dilemma-manager'. Dan gaat het over het beantwoorden van vragen als: 'Wa bin ik? Wat kin ik? Wat binne myn ynteresses? Wêr wol ik it leafst wurkje?'
Inberg: "Wolst bygelyks in berop kieze dêr'st hiel punktueel yn wêze moast en komst hiel faak te let, dan moatst wat oars betinke." Overigens vinden beiden dat het halen van een diploma geen heilig moeten is. "Immen dy't goed laskje kin en dêr nocht oan hat, kin bêst goed fertsjinje. Miskien sels wol mear as in beliedsmeiwurker by de oerheid!" grapt Inberg met serieuze ondertoon. "Mar in oplieding ôfmeitsje bliuwt de beste rûte rjochting duorsum wurk."
Een enkele keer kan iemand écht niet naar school, bijvoorbeeld bij fysieke en/of verstandelijke beperkingen. "Dan is de soarch de lêste mooglikheid. Dêr falt bygelyks deibesteging ek ûnder", legt Inberg uit. Meer informatie: www.startwijzer.frl