Vaderrol verandert, maar Vaderdag blijft een belangrijke traditie
Vaderdag staat weer voor de deur en dus is het zondag in veel gezinnen weer tijd voor ontbijt op bed, een knutselwerkje van de kleintjes en een cadeauverpakking douchegel van de oudere kinderen. De dag waarop papa's in het zonnetje worden gezet is volgens experts een traditie die in ere moet worden gehouden.
“De rol van vaders is wel eens ondergesneeuwd. Ze kregen meer kritiek dan erkenning", weet orthopedagoog Hans Koppies. “Het is dus goed om stil te staan bij hun rol.” Ook hoogleraar Louis Tavecchio, die zich onder meer verdiepte in de betekenis van het vaderschap, vindt het “belangrijk dat de functie van de vader in het gezin wordt aangestipt”.
De afgelopen twintig jaar zijn vaders minder gaan werken en meer gaan opvoeden. “Tot 25 jaar geleden sprak je nog niet over papadag, dat is een term van de laatste twintig jaar”, zegt Tavecchio. “Het is ook belangrijk dat vaders vaker vrij nemen.”
Niet alleen de rol van papa's is tegenwoordig anders, ook de samenstelling van de Nederlandse gezinnen is de afgelopen twintig jaar veranderd. Waar het een paar decennia geleden nog normaal was om veel kinderen te hebben, telt ons land nu steeds minder grote gezinnen. In 2001 had 18,1 procent van de Nederlandse huishoudens nog drie of meer kinderen, in 2020 was dat nog maar 15,8 procent.
Kinderwens
Van de gemeente Noardeast-Fryslân is niet bekend of de huishoudens gemiddeld groter of juist kleiner werden. In 2001 waren er nog geen gegevens van, aangezien de gemeente in 2019 werd samengevoegd met anderen. In 2020 had wel 37,6 procent van de huishoudens één kind. Het aantal huishoudens met twee kinderen bedroeg 41,2 procent en 21,2 procent van de huishoudens had drie of meer kinderen.
“Het is ook belangrijk dat vaders vaker vrij nemen.”
Dat gezinnen steeds kleiner worden wijt Koppies vooral aan de introductie van anticonceptie. “Vanaf het moment dat de pil in het spel is gekomen, kwam de regie bij de vrouw te liggen. De pil heeft vrijheid gebracht voor vrouwen. Het krijgen van kinderen werd echt een wens en diende dan ook tussen man en vrouw besproken te worden.”
Man-achtige zaken
Ook het werk van vrouwen heeft volgens Tavecchio veel invloed gehad op het aantal kinderen per gezin. “Vrouwen zijn meer uren gaan werken, dus dan wordt het voor ouders heel lastig om energie en tijd te steken in een groot gezin. Mannen komen langzaam tot inzicht dat ze minder kunnen werken waardoor ze ook een rol in de opvoeding krijgen.”
Die rol staat op deze derde zondag in juni volop in de spotlights, al zijn de verschillen van gezin tot gezin groot. “Het hangt ontzettend af van wie de vader is en wie de kinderen zijn”, zegt Paul te Grotenhuis van ondernemersorganisatie INretail, die ziet welke vaderdagcadeaus populair zijn. “Man-achtige zaken” als worsten, bierpakketten of een geurtje doen het altijd goed. “Het gaat om heel breed palet aan cadeaus die via de mond naar binnen kunnen, of voor uiterlijke vertoning zorgen. Het geijkte bloemetje van Moederdag past niet echt bij Vaderdag.”
Kleine kinderen maken vaak op school of het dagverblijf een knutselwerkje. “Een belangrijke traditie die in ere moet worden gehouden", vindt pedagoog en interieuradviseur Rita Stronks. Maar waar laat je die knutselwerken na Vaderdag? “Laat het een week of twee aan de koelkast hangen of op een zichtbare plek staan. Daarna kan je er een foto van maken en kan het weg."
