Kan zoet waterdrainage het zout keren?
'Zoet op zout water' is de eenvoudig klinkende roepnaam voor een onderzoeksproject in de omgeving van het Lauwersmeer. Het moet ten goede komen aan de akkerbouw in het noorden van Fryslân, Groningen én Noord-Holland.
Het gaat om een project met elkaar aanvullende doelen, vertelt gedeputeerde Avine Fokkens (VVD): "Extra ervaring opdoen met drainagesystemen, waarmee je met behulp van zoet water het zoute water kunt wegdrukken, is één doel. Drainages worden ook gebruikt om in de winter zoet water op te slaan, op zo'n twintig meter diepte. Dat water kan in de zomer worden benut, met name voor kapitaalintensieve gewassen. Het derde doel is: nader onderzoeken wat de gevolgen zijn van verzilting voor de gewasproductie en de bodem."
Er is al eerder onderzoek verricht, in de jaren 2016-2019, maar er is nader onderzoek nodig op bedrijfs- en perceelsniveau, vinden de betrokkenen. Het nieuwe onderzoek moet antwoord geven op diverse aspecten: Inzicht in de mate van verzilting voor de bedrijfssituatie én inzicht over het grotere gebied. Hoe kan er slimmer en zuiniger met zoet water worden omgegaan? Kunnen de eerdere proeven van 'Spaarwater' ook in dit gebied werken, op bedrijfs- en/of gebiedsschaal? Hoe verzilting-gevoelig zijn de nu geteelde gewassen? Zijn er rasverschillen per gewas? Hoe moet de bodem worden bewerkt, bemest en beteeld om verzilting tegen te gaan? Wat is de economische impact en wat de economische perspectieven van de maatregelen?
De gedeputeerde noemt het project pas geslaagd, als de kennis en ervaring kunnen worden gedeeld met akkerbouwers in het noorden van Fryslân, Groningen en Noord-Holland, en die daar ook baat bij zullen krijgen. Het project kost zo'n 3,6 miljoen euro voor drie jaar. "Het geld komt van de drie provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen, van het Waddenfonds en ook van LTO-Noord, de boerenorganisatie."
Acacia Institute
De technische en praktische leiding ligt bij het Acacia Institute uit Gouda, dat ervaring heeft opgedaan met het project 'Spaarwater', onder andere op de Friese klei.