Panorama van 37 meter in Sluisfabriek
Vanaf woensdag 9 juni staat er in de Sluisfabriek in Drachten een panorama van 37 meter lang en 2,5 meter hoog. Bezoekers kunnen er kennismaken met de belevingswereld van 100 kunstenaars met een psychiatrische achtergrond. Het kunstwerk is tot en met juli te zien.
Het panorama met de titel InsideOUT Panorama werd geschilderd voor Culturele Hoofdstad 2018 door (ex)cliënten van de geestelijke gezondheidszorg. In de zomer van 2018 was het kunstwerk te zien in de tuin van Groot Lankum in Franeker, de bakermat van de Friese psychiatrie. Met ruim 2500 bezoekers was de expositie een groot succes. Het project ontving meerdere prijzen en ook werd er een documentaire over gemaakt.
Het kunstwerk valt onder de zogenaamde ‘outsider art’. Voorzitter Rommy Soepboer van de Stichting Panorama InsideOUT Fryslân heeft wat moeite met dat label. “De makkers binne minsken lykas jo en ik. Hja hawwe in beperking, mar binne net in beperking.” Ze wil het taboe en de stigmatisering rondom mentale problematiek aan de orde stellen. “It panorama lit kwetsbere minsken sjen yn harren krêft en talinten. Meiinoar kinne jo in soad.”
Bij de vervolgexpositie in de Sluisfabriek hoort ook een gedichtenproject. Kunstenaars schrijven gedichten over hun herinneringen aan het kunstwerk. Aan bezoekers wordt gevraagd om hun ervaring met het panorama op te schrijven als een dichtregel. Op die manier ontstaan er meerdere gedichten die later worden gebundeld. Tijdens de expositie zijn er 'soundscapes' te horen van Wander Kars, die de beleving nog intenser maken.
Er is een samenwerkingsverband met Museum Dr8888, waar tot en met 27 juni de tentoonstelling 'Waanzinnig! Het buitengewone leven van Klaas Koopmans' is te zien. In deze tentoonstelling is er speciale aandacht voor het werk dat Koopmans maakte tijdens opnames in psychiatrische instellingen. Daarnaast is in het auditorium van het museum ‘Salon van de Panoramisten’, met werk van zestig deelnemers aan het project.
Waarschijnlijk is het de laatste keer dat het kunstwerk te bewonderen is, verwacht Soepboer. "Wy hawwe o sa socht om der in plak foar te finen. Einliks woenen wy wol nei in museum ta. Wy hawwe der oer neitocht om - it wie miskien in bytsje te heech grypt - nei it Dolhuys yn Haarlem te gean, dat is it ‘Museum van de Geest'. Mar dêr hawwe wy fan ôfsjoen, want sa'n grut doek kin der noait stean.”
Vanuit de panoramisten is nu het idee gekomen om het kunstwerk te verknippen en er tassen van te maken. Hier is mee ingestemd. Maar mocht zich toch nog een organisatie aandienen die een mooie locatie heeft voor het panorama, dan staat de stichting daar zeker nog voor open.
De Sluisfabriek op Tussendiepen 6 in Drachten is geopend van woensdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur. Reserveren is verplicht. Dit kan door een e-mail te sturen naar panoramafriesland@gmail.com of te bellen naar 06-57229351 of 0657229351.