Klok in Kruiskerk Burgum op tijd voor herdenking terug in de toren
Mooi op tijd voor de herdenking op 4 mei hing de klok weer in de toren van de Kruiskerk in Burgum. Het kostte voorzitter Arjen van der Schaaf van Stichting Behoud Monumenten in Tytsjerksteradiel een fles Berenburg. De weddenschap met de mensen van Daelmans Klokken en Uurwerken had hij verloren.
De fles kruidenbitter werd maandagochtend overhandigd tijdens de feestelijke afronding van de renovatie van de luidklok. Hierna hebben de vakmannen van Bouwbedrijf Swart uit Eastermar en Daelmans Klokken en Uurwerken het gevaarte van 1070 kilo terug in de toren geplaatst. Om de klok uit en weer in de toren te krijgen, is er door Bouwbedrijf Swart een gat in de toren gemaakt. Met de oorspronkelijke stenen is het gat ook weer dichtgemetseld.
Slijtage
Ondanks de ‘verloren’ weddenschap is Van der Schaaf blij dat de klok weer normaal geluid kan worden. “Wy hawwe it ôfrûne jier wol warskôge om de klok net te folle te lieden. It is moai dat it no wer kin.” De binnenkant van de klok was op het aanslagpunt - de plaats waar de klepel de klok aan de binnenkant raakt - ongeveer vijftien procent versleten. De slijtage mag maximaal tien procent zijn, omdat er anders scheuren en breuken in de klok kunnen ontstaan.
Klok in Duitsland hersteld
Het bedrijf Glocken-Schweisswerk in Nördlingen in Duitsland heeft de klepel vervangen en de slijtage opgelast. Volgens Van der Schaaf is dit bijzonder specialistisch werk. “Dit is bard fia in spesjaal lasprosedee, wêrby’t de klok earst ferwaarme is ta 400 graden.” De Burgumers die de klok in de Tweede Wereldoorlog uit de handen van de Duitsers hebben weten te houden, hadden eens moeten weten dat hun klok nu in Duitsland gerestaureerd is. Veel kerkklokken werden in de oorlog omgesmolten om er munitie van te maken. De klok in de Kruiskerk is op een bijzondere manier gered, weet Van der Schaaf. “De klok wie al út de toer helle en stie op it tsjerkehof. Yn ‘e nacht hawwe Burgumers de klok heal yngroeven. De persoan dy’t de klok de oare deis ophelje moast sei: ‘Ik hoech de klok allinnich mar op te heljen, útgrave is net myn taak’. De klok is dêrnei ferstoppe.”
Droom van de stichting
Stichting Behoud Monumenten in Tytsjerksteradiel heeft acht kerktorens en Korenmolen De Hoop in Sumar. De molen wordt het volgende project. De aanbestedingsprocedure loopt al. Het riet op de molen is aan vervanging toe en de tandwielen in de molen zijn versleten. Daarnaast heeft de voorzitter van de stichting nog een grote droom. “Yn de toer fan de Mariatsjerke yn Oentsjerk hongen altyd twa klokken. Yn de oarloch is ien fan beide derút helle. It soe moai wêze as hjir wer in twadde klok yn komt, sadat beide klokken wer let wurde kinne.”