Peilverhoging in veenweide eerst bij Aldeboarn en De Deelen
Om de gestage verdwijning van veengrond af te remmen, willen Gedeputeerde Staten van Fryslân beginnen met peilverhoging in dikke veenlagen, van 80 centimeter en meer. Het gaat om een verhoging tot veertig centimeter onder het maaiveld. Het gebied dat hier het eerst voor in aanmerking komt, ligt rond Aldeboarn en bij De Deelen.
Dit is een compromis tussen boeren, natuurbeschermers en de provincie. Namens de boeren heeft oud-statenlid en oud-Eerste Kamerlid Geart Benedictus (CDA) gepleit voor meer zekerheden voor de betreffende boeren. Vertegenwoordigers van natuurbeschermingsorganisaties vinden dat deze keuze niet ambitieus genoeg is als het gaat om de natuur. “Mar stap foar stap komme we by it eindoel”, volgens directeur Hans van der Werf van de Friese Milieufederatie (FMF).
Voor gronden met een dunner veenpakket dan 80 centimeter, of waar een dik kleidek op het veen ligt, en voor ‘moerige gronden’ (met een dunne veenlaag), wordt (vooreerst) geen peilmaatregel ingevoerd. Voor er vervolgstappen komen, moeten er eerst resultaten zijn van de peilverhoging in de omgeving van Aldeboarn en De Deelen.
Eeuwenlang proces
Het verdwijnen van het veen is een proces dat zich in Nederland (en overige, grote delen van de aarde) al eeuwen voordoet. Door waterpeilverlaging komt er zuurstof bij het veen, dat daardoor snel(ler) oxideert. Dit leidt tot bodemerosie, dus het verdwijnen van de bovenste veenlaag. Dat gaat gepaard met uitstoot van CO2 en methaangas: beide dragen bij aan de verwarming van de aarde.
“Gjin fertsjinmodel”
Minder veengrond leidt ook tot verarming van de biodiversiteit. Voor natuurbeschermers extra reden om te pleiten voor peilverhoging. Maar dat heeft voor boeren als effect dat ze minder gras kunnen oogsten en dus ook minder omzet maken. “Der is noch gjin wurkjend fertsjinmodel, dêr binne noch gjin ôfspraken oer kompensaasje”, aldus Benedictus. “Dêr sit ús soarch.” Met Van der Werf van de FMF is hij het eens, dat er stap voor stap voortgang kan worden gemaakt.
Gedeputeerde Douwe Hoogland (PvdA) wil samen met de landbouw-organisaties verder werken aan verdienmodellen. Bouwbedrijf Dijkstra-Draaisma is bijvoorbeeld proeven aan het nemen met de lisdodde als bouw-, dan wel isolatiemateriaal. Dat is een plant die gedijt bij een hogere waterstand. De verdienresultaten zijn echter nog niet ‘juichend’.
“Invloed op Alde Feanen beperkt”
Peilverhoging in gebieden rond Nationaal Park De Alde Feanen lijkt een beperkte invloed te hebben op het voorkómen van het zogeheten wegzijgen van kwelwater uit De Alde Feanen. Dit kwelwater is essentieel voor behoud van de steeds zeldzamere blauwgraslanden. Dit punt komt mogelijk ter sprake in het Overlegorgaan Nationaal Park De Alde Feanen, donderdag 8 april.