Een Amerikaanse windmolen in De Alde Feanen. Ontwatering is al eeuwenlang een thema.
Een Amerikaanse windmolen in De Alde Feanen. Ontwatering is al eeuwenlang een thema. Foto: Dominicus Johannes Bergsma

Onderzoek naar ‘Brede Welvaart' in het Friese Veenweidegebied

EARNWALD - De Fryske Akademy (FA) en het Fries Sociaal Planbureau (FSP) gaan samen de lange-termijnontwikkeling van het Friese Veenweidegebied onderzoeken. Een maatschappelijke discussie over het gebied vinden zij nodig. De partijen sluiten aan bij een project van het Inspiratieteam Toekomst Friese Veenweide (ITV) en het Nationaal Park Alde Feanen.

Het Veenweidegebied staat voor grote uitdagingen. Bodemdaling en oxidatie als gevolg van ontwatering zijn daarvan het meest urgent. Ze zijn leidend in de maatschappelijke discussie tussen bewoners, agrariërs, bestuurders en betrokkenen. Deze processen zijn al eeuwen aan de gang en hebben al vele generaties Friezen voor soortgelijke problemen geplaatst. "Men denkt daar vaak niet aan, maar het zijn uitdagingen waarvoor men steeds opnieuw oplossingen vond en toepaste.”

Veranderende perceptie
Zowel de problemen als de oplossingen door de tijd heen staan centraal in het onderzoek van de FA en het FSP. Het begrip ‘Brede Welvaart’ wordt als kader gekozen. Dat wil zeggen dat rekening wordt gehouden met de veranderende perceptie van de kwaliteit van het leven door de eeuwen heen.

Waar het Veenweidelandschap voor de bewoners in het verleden in hoofdzaak diende om er een karig materieel bestaan op te baseren, heeft het er in de twintigste eeuw voor een breder publiek een ecologische en recreatieve functie bij gekregen. De economische functie is zo langzamerhand minder dominant.

Van het verleden naar het heden
De Fryske Akademy wil de geschiedenis van het Veenweidegebied en zijn bewoners over een periode van drie eeuwen bestuderen. Daarbij worden de materiële aspecten belicht zoals economie, technologie en waterbeheer. Ook niet-materiële thema’s als politiek, maatschappij en welzijn komen aan de orde. Promovendus Mark Raat gaat hiermee de komende vier jaar aan de slag onder leiding van Marijn Molema (FSP) en Hans Mol (FA).

Het Fries Sociaal Planbureau gaat in op de actuele situatie, daarin gesteund door de historische studie van de Fryske Akademy. Het historische en het actuele perspectief worden verbonden in presentaties voor het Inspiratieteam Toekomst Friese Veenweide. Deze presentaties helpen betrokkenen om op een integrale manier verder na te denken over de toekomst van de regio.

Over het Fries Sociaal Planbureau
Het Fries Sociaal Planbureau is een onafhankelijk onderzoeksinstituut dat vanuit het perspectief van de inwoners onderzoek doet naar leven in Fryslân. Overheden en maatschappelijke organisaties kunnen deze onderzoeksresultaten gebruiken als bestuurs- en beleidsinstrument. Het FSP richt zich ook op het maatschappelijk debat over de toekomst van de provincie. Kijk voor verdere informatie op www.fsp.nl.

Over de Fryske Akademy
De Fryske Akademy doet wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de Friese taal en maatschappij, meertaligheid en regionale geschiedenis. Het instituut geeft boeken en taalhulpmiddelen uit, organiseert symposia, lezingen en congressen en is sinds 1990 gelieerd aan de KNAW. Meer informatie is te vinden op de website www.fryske-akademy.nl.