Racisme zit in iedereen, maar je kunt er over praten
BURGUM - Duizenden betogers demonstreerden de afgelopen weken wereldwijd tegen ‘politiegeweld tegen zwarte mensen’. Het maakt discussies los en vele meningen passeren de revue op social media, aan de keukentafel en via ingezonden brieven op de redactie.
Jos Debreczeny uit Feanwâlden adviseert om op zoek te gaan naar bron van etnisch profileren. Beleidsmakers, ministers en bijvoorbeeld lokale bestuurders zijn in zijn ogen verantwoordelijk en niet zozeer de individuele politieagent. In de tijd dat hij bij de politie werkte bijvoorbeeld werd het budget van een politiekorps door het ministerie vastgesteld op basis van het behaalde quotum. Om de quotering voor de opsporing van illegale vreemdelingen te halen, kwam de korpsleiding toentertijd met het voorstel om meer te gaan controleren op auto’s met daarin ‘gekleurde’ personen. Pure etnische profilering beseft hij vandaag de dag. "Ingegeven door beleid".
Lutger Wilders uit De Westereen waarschuwt voor ongenuanceerd waarnemen. “Er wordt terecht volop gedemonstreerd tegen racisme/discriminatie”, zegt hij in een ingezonden brief. “Maar ik hoor wel mensen dingen noemen waarvan helemaal niet zeker is of het discriminatie was. Bijvoorbeeld: een rapper bij het jeugdjournaal zei dat hij gediscrimineerd was omdat een oud dametje haar tas steviger vast hield toen ze hem zag. Hij gaat er vanuit dat dat met zijn huidskleur te maken had. Het zou ook kunnen dat de omgeving waar ze op dat moment waren voor die vrouw meespeelde in haar reactie. Misschien voelde ze zich al niet veilig. Misschien was ze al drie keer overvallen. Misschien was het feit dat hij een man is al reden genoeg voor haar om zich niet veilig te voelen.”
Hij wijst ook nog op iets anders. “Wederzijds respect is vaak een probleem. Steeds meer verschillende groepen eisen dat de ander hun mening/leefstijl overneemt of normaal gaat vinden, terwijl ze het zelf omgekeerd niet doen. Ook dát is discriminatie.”
Racisme zit in iedereen is een veel gehoorde uitspraak. Een willekeurig rondje op straat bevestigt dit. “Ja inderdaad, als er iets crimineels gebeurt, betrap ik mij er op dat ik vaak eerst aan donker gekleurde mensen denk.”
Een ander zegt: “Discriminatie vindt niet alleen plaats van mensen met een witte huidskleur richting mensen met een donkere huidskleur. Discriminatie vindt eigenlijk altijd plaats als mensen iets tegenkomen dat ze niet kennen.”
Het magazine Psychologie concludeert uit hersenonderzoek van drie Harvard-psychologen die aantoonden dat menselijke hersenen op een bepaalde manier werken: “We kunnen nooit níét opmerken of we met een zwarte of witte – of met een man of vrouw – van doen hebben. Dat geeft wel aan dat ras voor mensen een heel primair gegeven is. En dat is historisch gezien ook best verklaarbaar: gedurende het overgrote deel van de menselijke geschiedenis was iemand met een andere huidskleur per definitie iemand van buiten de eigen groep, en daarmee een potentiële bedreiging.”
“Het onderwijs dient aandacht te schenken aan racisme, slavernij en discriminatie”, zei gemeenteraadslid Michiel Klont (GL) donderdag in de raadsvergadering naar aanleiding van de beleidsnotitie van b. en w. over het onderwijs in Tytsjerksteradiel. Begrijpelijk, want Amnesty geeft de volgende definitie van racisme: ‘Racisme is een groep om raciale redenen minderwaardig behandelen of daarover vernederende uitspraken doen’. De mensenrechtenorganisatie beschrijft de geschiedenis van dit fenomeen. ‘Heel vroeger hadden veel mensen het idee dat andere volken minder beschaafd of zelfs barbaars zijn (etnocentrisme). Vanaf de 17e eeuw stelden theologen dat ‘de blanke mens het dichtst bij God stond, dan de neger, dan de aap, enzovoort’.”
Anno 2020 voegen wij hier een hoofdstuk aan toe. Hoe zal die klinken nu de verdeling van de wereldbevolking totaal anders is dan toen en de communicatiemogelijkheden wereldwijd zoveel groter zijn?