Friese rassen helpen mee aan biodiversiteit
LIOESSENS/GOUTUM - Akkerbouwer Jan Minnema (64) uit Lioessens vindt dat zijn grootvader het zo slecht nog niet deed met zijn gemengde boerenbedrijf. Inmiddels heeft hij zelf ook zo'n bedrijf, met schapen, gras, graan van het ras 'Henrik' ("goed genôch om bôle fan te meitsjen, mar der wurdt feefoer fan makke!") en een eigen groentetuin.
Bovendien verbouwt hij bijzondere rassen droge bonen: Gritney en de Friese Reade Krobbe."In beannesoarte mei in soad aaiwyt. Der hoecht gjin keunstmest by. Sterker, dizze plant soarget sels foar in soad stikstof yn 'e grûn. En it is in sterk ras."
Biodiversiteit en een gesloten kringloop, wat de mest betreft, dat was in feite de basis van het gemengde boerenbedrijf van 'pake' tot in de jaren zestig van de vorige eeuw. "Mar doe kaam de doktrine fan Mansholt: produksje, produksje, produksje. En dêrmei gie it de ferkearde kant oer", vindt Jan Minnema nu.
Circa tien jaar geleden liet hij zijn 'bêste stikje grûn' onderzoeken op bodemvruchtbaarheid. De conclusie: "Dit is net zo vruchtbaar als woestijn!" Minnema schrok zich een hoedje. De oorzaak? "It jierrenlang wurkjen mei ynsektisides dy't as in soarte fan senuwgas alles deamakken yn 'e boaiem!" Dit om aardappelmoeheid te voorkomen.
Minnema gebruikt nu zo weinig mogelijk insecticides. "Mar sûnder keunstdong duorret it 200 jier foardat dizze grûn wer folslein fruchtber is", zegt Minnema. Hij vertelde dit zaterdag tijdens een mini-symposium in het Fries Landbouwmuseum bij Goutum over de relatie tussen 'natuurinclusieve landbouw' en Friese rassen. In zijn groentetuin staan onder andere twee 'plaatselijke' rabarbersoorten: "Iuwenâlde 'Ljussens 1' en 'Ljussens 2'. Hij verbouwt ook wat Wâldgieltsjes, de aardappel van de Friese Wouden die het op zandgrond goed doet.
De coöperaties Waadrâne (waar Minnema lid van is) en Noardlike Fryske Wâlden hopen de komende tijd intensiever samen te werken om natuurinclusieve landbouw te bevorderen. Oud-wethouder en landbouwkundige Durk Durkz is hiervoor onlangs aangesteld, vertelde hij zaterdag tijdens het minisymposium.