Morgen kiezen: 'meer', 'minder' of geen Europese eenheid?

Zestien partijen doen er morgen, donderdag 23 mei, in Nederland mee aan de verkiezing voor het Europees parlement. De meeste vinden dat de macht van de Europese Unie (EU) ongeveer op het huidige niveau moet blijven. Sommige vinden dat de Europese Unie juist meer moet kunnen beslissen, enkele partijen willen dat Nederland uit de Europese Unie stapt.

Door Gerrit van der Meer

Het meest voor versterking van de Europese Unie is de nieuwe partij Volt. Die pleit voor een 'federaal Europa met een Europese regering', met Europese politieke partijen en de mogelijkheid om bijvoorbeeld als Nederlander te stemmen op kandidaten uit andere landen. Volt wil ook "objectief, betrouwbaar Europees nieuws door een gezamenlijke, Europese publieke omroep."

D66 gaat zo ver niet, maar pleit wel voor "een gezamenlijke krijgsmacht en een Europese inlichtingen- en veiligheidsdienst." Ook DENK is voor een Europees leger. 'Van de regio & Piratenpartij' gaat iets minder ver, maar is wel voor het onder controle brengen van nationale legers door het Europees parlement.

D66 vindt tevens dat er een Europese Energie Unie moet komen. Maar die partij wil af van de huidige landbouwsubsidies. Ook PvdA, GroenLinks, Partij voor de Dieren, de Groenen, 50Plus en 'Van de regio & Piratenpartij' willen minder geld voor het (huidige) landbouwbeleid en meer 'vergroening' of 'verduurzaming'. De Groenen willen zelfs "een mondiaal financieel stelsel".

GroenLinks bepleit een "Europees minimum belastingtarief voor bedrijfswinsten". De PvdA is eveneens voor "eerlijke belastingen" en ook voor "eerlijk werk". Diverse partijen, zoals CDA, ChristenUnie-SGP, GroenLinks en Partij voor de Dieren, willen snellere Europese treinverbindingen tussen de grootste steden.
CDA en VVD willen geen Europese 'superstaat', maar ze willen beslist niet zonder de Europese Unie, die volgens het CDA "vrede, veiligheid en welvaart" heeft gebracht. Het CDA merkt op dat de EU-landen meer dan 200 miljard euro per jaar uitgeven aan defensie, "meer dan Rusland en China samen."
Beide partijen vinden dat de EU-landen meer met elkaar moeten samenwerken op het gebied van veiligheid. De VVD stelt voor: "Europa zet brede sancties in tegen daders van digitale aanvallen."

De SP heeft daarentegen als titel voor zijn partijprogramma: 'Laat Brussel niet de baas zijn', wil daarom minder macht voor de Europese Commissie. Maar de SP wil wel "een nieuw sociaal verdrag" en regels voor wapenhandel aanscherpen.

Ook ChristenUnie-SGP wil geen Europese superstaat, maar wel dat de EU "coördinerend" optreedt "tegen het toenemend antisemitisme in Europa en daarbuiten."

Enkele partijen willen - meer of minder duidelijk - dat Nederland uit de Europese Unie stapt: 'Jezus Leeft' en de PVV zijn daar duidelijk over, Forum voor Democratie is ietwat tweeslachtig. Die partij schrijft over de EU: "een volstrekt ondemocratische moloch, onhervormbaar", wil stoppen met de Europese munt unie, stoppen met open grenzen en "daarna EU verlaten", maar wil tevens referenda over de eurozone, de open grenzen en het Nederlandse lidmaatschap van de EU.
Tip voor twijfelaars: vanavond twee debatten op tv: vanaf 20.35 en vanaf 23.00 op NPO 1.