"Zoveel mogelijk uit de natuur, vind je hier terug"
HURDEGARYP - Anna en Eliza Janse uit Hurdegaryp begonnen vijf jaar geleden met De Dorpstuin in Hurdegaryp. De tuin wordt beheerd volgens de principes van permacultuur. "De huurders van het naastgelegen volkstuinencomplex waren eerst sceptisch, zegt Eliza Janse. "Zij associeerden 'permaculuur' met rommel. Nu krijgen we echter veel complimenten. Mensen vinden het indrukwekkend wat we hier doen. Een rommeltje is het zeker niet."
Vijf jaar geleden was het perceel van 7000 vierkante meter een moerassig weiland. Nu is het ingericht met een vijver, een moestuin, een permacultuur demonstratietuin, een vlinder- en bijentuin, een bloemenpluktuin, een voedselbos en een fruitboomgaard. Enkele bouwsels staan er ook: muurtjes van graszoden en wilgentenen, bijenkasten, een schuilhut met sedemdak en een prieeltje in wording, gevlochten van wilgentenen.
Biologisch voor de donateurs
De Dorpstuin heeft ruim honderd donateurs die als tegenprestatie de biologische groente mogen kopen die de tuin opbrengt. De tuin wordt onderhouden door vrijwilligers. "Nieuwe vrijwilligers zijn altijd welkom", zegt Anna Janse. "Wij realiseren hier dat, waarvoor er mensen zijn. Er kan veel. Dat betreft niet alleen tuinarbeid. We willen ook educatie verzorgen over gezond eten en het creëren van biodiversiteit, lesmateriaal maken of bijvoorbeeld een speelplek en een permanent gebouw realiseren."
Eindeloos mulchen
Zowel Anna als Eliza hebben permacultuur volledig omarmt. "De akkertjes in de moestuin worden zoveel mogelijk volgens de methodiek van permacultuur beheerd. Dat betekent dat de grond eenmalig 'in cultuur is gebracht', maar daarna nooit meer wordt gespit en zelden geschoffeld. "Mulchen, mulchen, mulchen, is het geheim van permacultuur", zegt Anna. Dat betekent dat onkruid - dat zijn de plantjes die gewenste planten overwoekeren - uit de grond worden getrokken, maar op dezelfde plek weer worden teruggelegd. Omgekeerd, zodat ze afsterven, maar de grond bedekt houden, zodat deze wordt gevoed en niet uitdroogt. "Het kruid dat zich hiervoor niet leent - zoals zevenblad, kweekgras en bramen - komt op de bokashi-hoop. "Bokashi is gefermenteerde compost. We brengen de bokashi als het klaar is, terug op de tuin; als bodembedekker en als voedselbron voor de aarde. Dankzij de laag bokashi droogt de grond niet uit." Ook gemaaid gras en bladeren worden gebruikt om te mulchen. Overal waar je kijkt in de Dorpstuin zijn muurtjes, stapeltjes en heuveltjes gemaakt van takken, stenen, aarde en gras. Ze zitten vol gaatjes, holletjes en geultjes. Hier kunnen insecten, muizen, vogels, bijen en wespen schuilen, nestjes maken en/of eitjes leggen. "Biodiversiteit creëren", verklaart Anna. "Hoe meer biodiversiteit, hoe sterker het ecosysteem."
Met dezelfde reden worden in de Dorpstuin zoveel mogelijk verschillende planten, struiken en bomen gepland. Iedere plant trekt zijn eigen schimmels, insecten en vogels. "Daarnaast letten we er op dat er voldoende waardplanten staan. Vlinders hebben waardplanten nodig om eitjes te leggen."
Planten die elkaar versterken
In de moestuin vindt weinig wisselteelt plaats. Gewassen worden zoveel mogelijk door elkaar gepland. "De planten ondersteunen en versterken elkaar per perceel. Alleen voor aardappelen en koolsoorten vindt wel wisselteelt plaats".
Nog een principe van permacultuur, goed herkenbaar in de Dorpstuin, is de positionering van de planten. "De bomen zijn zo geplaatst dat de koude wind uit het noorden en oosten wordt gekeerd. Door de loop van de zon in de tuin, onstaan warme plekken in de luwte. Ook hoogteverschillen creëren meer biodiversiteit doordat hierdoor nattere en drogere plekken ontstaan."
(www.dorpstuinhurdegaryp.nl)