De zolder van Johannes van de Veen staat vol  dozen en mappen, gevuld met kaarten van kerkgebouwen.
De zolder van Johannes van de Veen staat vol dozen en mappen, gevuld met kaarten van kerkgebouwen. Foto: Klaas Rozema

Zwerftochten langs oude Friese kerken

DRACHTEN - "Het is al vijftig jaar geleden dat ik hier mee begon", zegt Johannes van der Veen. Zijn verzameling bevat nu zeker wel 50.000 afbeeldingen. Sommige kaarten zijn meer dan honderd jaar oud. Ze geven vaak een heel andere indruk van de kerk en omgeving dan het huidige beeld.

Het gaat Johannes van der Veen niet alleen om het plaatje, maar ook om de bouwgeschiedenis van de kerken. Informatie daarover zoekt hij op in boekjes en op internet.

"Het is bijzonder dat sommige kerken in Friesland al meer dan 800 jaar oud zijn. In die tijd zijn er altijd weer restauraties uitgevoerd. Er worden bijzondere ontdekkingen gedaan. Onder houten vloeren worden onbekende grafstenen gevonden (onlangs nog in Driezum), of er worden oude ingangen of ramen in de kerkmuren ontdekt. Heel interessant is de vergelijking van een kerk van voor een restauratie en erna, bijvoorbeeld van Kruiskerk in Burgum."

Er blijven altijd vragen over. "Bijvoorbeeld de kerk van mijn geboorteplaats Suwâld, die er 100 jaar geleden heel anders uitzag. Ik zou zo graag een foto willen vinden van het interieur van voor de verbouwing in 1922. Of zeker willen weten dat de oude foto die ik heb, uit 1892, echt de vorige kerk van Tytsjerk is. En dan zijn er ook nog de vragen over de Grote kerk in Drachten: hoe komen de wijdingssteen en het sarcofaag-deksel van een priestergraf, gevonden bij de laatste restauratie, in deze protestantse kerk terecht?" (0512-514920, jenjvdveen@kpnmail.nl)