Sint Vitus Passie Wetsens in 2018
WETSENS - Wie had dat ooit gedacht? Een klein maar karakteristiek kerkje zonder toren in het kleine terpdorpje Wetsens, ergens vlakbij Dokkum, in de spotlights in het kader van Leeuwarden, Culturele hoofdstad van Europa. Dat gebeurt in mei 2018 met de Sint Vitus Passie.
Enige tijd geleden is het kerkje van Wetsens ondergebracht bij de 'Stichting Alde Fryske Tsjerken'. Bij de overdracht werd gesproken over een uniek project: 'Under de Toer' in het kader van Leeuwarden als culturele hoofdstad van Europa in 2018. Voor dit project zijn dorpen en steden in Friesland geselecteerd met een bijzonder 'verhaal onder de toren', die aanleiding kunnen zijn voor een cultureel spektakel. Wetsens heeft, met de Sint Vituskerk, ook een bijzonder verhaal 'onder de toren' als bron voor zo'n cultureel spektakel.
Componist en toonkunstenaar Anne E. de Bruijn heeft het gewaagd een project in te dienen bij de commissie van 'Under de Toer'. In totaal bijna honderd projecten werden gewogen en aan een strenge selectie onderworpen; er was slechts plaats voor dertig. Na maanden van spanning kwam de verlossende brief met het positieve bericht: de Sint Vitus Passie in Wetsens mag door, met veel publiciteit en subsidie! De Sint Vitus Passie in Wetsens is het enige 'Under de toer'-project in Noordoost Fryslân.
De toren stort in...
Het verhaal: op een zondagochtend in 1842 staat een predikant op de preekstoel in de Sint Vituskerk te Wetsens. De preek gaat over Simson, richter van het volk Israël, ongeveer duizend jaar voor Christus. Van zijn kracht (haren) en zicht ontdaan staat Simson in de Tempel van Dagon, de God van de Filistijnen. Zijn handen tasten naar de pilaren, God biddend om kracht duwt hij in een uiterste inspanning de pilaren om. De Tempel stort in en alle Filistijnen komen om. En precies tijdens die preek stort zonder aantoonbare reden ook de toren van Wetsens, onder luid geraas, in.
Sint Vitus
Op basis van dit verhaal 'onder de toren' van de Vituskerk in Wetsens is de Sint Vitus Passie ontstaan. Natuurlijk gaat het over Simson, maar ook over Sint Vitus, de naamgever van de kerk. De jonge Vitus leefde ongeveer 300 jaar na Christus en werd geboren in Mazara del Vallo op Sicilië (Italië). Hij was de zoon van een Romeins veldheer, maar werd christelijk opgevoed door zijn pleegouders Crescentia en Modestus.
Kort en heftig leven
Als overtuigd christen genas en hielp Vitus mensen die leden aan ziektes van de geest. Hij bleef volharden in zijn geloof, ondanks ernstige vervolging door de keizer en zijn vader, die de Romeinse Goden aanbaden en het christelijke geloof verwierpen. Vitus doorstaat een aardbeving, de kookpot met kokende olie en de leeuwenkuil. Hij sterft op 12-jarige leeftijd na alle beproevingen te hebben doorstaan, samen met zijn opvoeders die hem trouw bleven.
Een lint van Vitus-kerken loopt door Europa. In de geboorteplaats Mazara del Vallo staan twee aan Vitus gewijde kerken: San Vito in urbe (stad) en San Vito a mare (zee). Anne de Bruijn is samen met Joanneke Romkema op pelgrimstocht naar Sicilië gegaan, afgelopen zomer. Delen van de route vanaf Wetsens zijn gefietst. Vitus vindt men ook in plaatsen als Winschoten (met Vitus in het gemeentewapen), Stiens, Wijns en Leeuwarden, waar naast de Oldehove eens een Vituskerk stond en nu het bisdom als nieuwe naam Sint Vitus zal dragen. Ook in het Gooi staan veel Vituskerken, en in Duitsland, zoals in HochElten.
Festino di San Vito
Op Sicilië bleek dat er van 23 tot 27 augustus een Festino Di San Vito plaats zou vinden. Joanneke en Anne waren onderdeel van het feest, de processie en de vieringen rondom Vitus. De contacten zijn ook daar gelegd. Dit gaat resulteren in een uitwisseling.
Uitvoeringen in mei 2018
De Sint Vitus Passie wordt een muzikaal drieluik en liturgisch drama, met vocale solisten, koren en diverse instrumenten: harp, piano en orgel, euphonium, dwarsfluit, viool en slagwerk. De pelgrimstocht in het kader van Sint Vitus heeft beeldmateriaal opgeleverd dat tijdens de uitvoering geprojecteerd zal worden op de muren van het pas gerestaureerde St. Vituskerkje. De uitvoeringen zullen plaatsvinden in het pinksterweekend, 18 tot en met 21 mei en het weekend erna, 25 tot en met 27 mei. Binnenkort start de kaartverkoop.