Gerbrich Koopmans vertelt over haar eigen werk en dat van haar vader, kunstschilder Klaas Koopmans tijdens de Smûke jûn.
Gerbrich Koopmans vertelt over haar eigen werk en dat van haar vader, kunstschilder Klaas Koopmans tijdens de Smûke jûn. Foto: Tjamme Tilstra

Kokelhûs Earnewâld viert zestigjarig bestaan

EARNEWALD - It Kokelhûs in Earnewâld viert dit jaar haar zestigjarig bestaan. Daarmee liet Sjut van den Berg-van der Meer voor Earnewâld It Kokelhûs fan Jan en Sjut na, dat nu in 2017 haar zestigste verjaardag mag vieren.

Kokelhûs betekent in het Nederlands biezenhuis. Jan en Sjut waren experts in het vlechten van biezen matten. Op 19 april 1955 stierf Sjut en liet per testament op 14 april na dat Earnewâld haar huis (voormalige veenbaas woning van 1777) mocht hebben als museum. Een geschenk aan het luisarme dorp (Earnewâld/ Luzegea) van cultureel hoge waarde.

Earnewâld vierde de opening van het museum in 1957 groots met muziekkorpsen van Garyp en Oudega. Op de goed bewaarde film staan vele notabelen.

Na 60 jaar

Nu na zestig jaren heeft het dorp Earnewâld zelf schokkende innoverende jaren achter de rug. Het toerisme kwam op kort nadat in 1957 het museum de deuren had geopend. Je kreeg een mentaliteitsverandering. De toerist wilde wel cultuur snuiven, echter bij mooi weer wou men genieten van de prachtige natuur van De Alde Feanen en een goede versnapering. Door geldgebrek (jarenlange steun van Ottema Kingma Stichting tot 2009) is It Kokelhûs op een punt beland dat je je als overheid zou moeten afvragen of het niet (hoog) tijd wordt om over te gaan tot ont-armen door omarming van dit museum?

Toch zonder de zo begeerde middelen bloeit It Kokelhûs als nooit tevoren. Iets wat van levensbelang is gezien de toekomst met Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 op loop, fiets- en vaarafstand van Earnewâld.

Vele culturele zaken zijn weer terug gebracht. Men heeft er smûke jûnen in juli en augustus die qua culturele waarde hoogstaand zijn, men doet mee met Open Monumentendag 2017 op 9 september, want It Kokelhûs (1777) is niet alleen het oudste museum in het dorp Earnewâld, het is het alleroudste Rijksmonument naast de Nederlands Hervormde kerk van 1794. Ook in de wintermaanden worden er smûke jûnen georganiseerd, namelijk op 27 september, 25 oktober, 29 november en 27 december.

Er kan vanaf It Kokelhûs een spreukentocht worden gelopen langs de meer dan veertig Friese spreuken die verspreid door het dorp liggen. Er wordt gewerkt aan een boekje over zestig jaar Jan en Sjut. Er wordt zelfs gedacht om met theater iets te doen in één van de kleinste musea van Nederland, It Kokelhûs!

Volop plannen voor het unieke museum

Men vierde in juni al met eigen inwoners een openluchtspel op, 'De Kokelrispinge', en bracht zo de eerste kokels naar hun thuis It Kokelhûs.

Cultuur 'bewust'

Hoe cultuurbewust is de mens in 2017? Mensen hebben natuurlijk altijd een cultuur, want alles wat wij als mensen doen heeft zo z'n cultuur. Alleen in Earnewâld kun je zo fantastisch die gerepte cultuur samenbrengen met die ongerepte natuur.

Dat is ook wat Jan en Sjut deden en wilden. Zij maakten de ongerepte natuur van 'de Kokel' tot een gerept stuk cultuur.