'Hollandse Nieuwe' is min of meer Scandinavisch
SCHEVENINGEN – Vanaf vandaag, woensdag 14 juni, is er weer 'Hollandse Nieuwe', oftewel vette maatjesharing, in Nederland te koop. Maar afgezien van de Nederlandse handelaren is er weinig 'Hollands' meer aan deze haring.
Die wordt namelijk sinds 2013 niet meer door Nederlandse vissers gevangen en aangevoerd, maar door vissers uit Scandinavië (Noorwegen en Denemarken). Wel wordt de vis klaargemaakt onder Nederlandse verantwoordelijkheid. Vandaar dat de naam 'Hollandse Nieuwe' wel mag worden gebruikt. Sterker nog, die heeft het Europees predikaat 'Gegarandeerde Traditionele Specialiteit'.
Het draait allemaal om een aantal aspecten. Zoals het moment van vangen: rond deze tijd van het jaar, als zich in de vis nog geen hom of kuit heeft gevormd, dus de vis nog 'maagdelijk' is, waar de naam 'maatjes'-haring van is afgeleid. Bij het 'kaken' of 'koppen' van de vis moet de alvleesklier in de haring blijven zitten; daarin zitten enzymen die de haring doen rijpen tot de typische 'Hollandse' haring. Gezouten in pekel van 14 procent. Minimaal een dag in een vriescel bewaard (min 40 graden Celsius), zodat de eventuele haringworm sterft. (Levende haringwormen kunnen magen en darmen van mensen beschadigen).
Wíe de haring aanlevert is dus geen criterium voor de term 'Hollandse Nieuwe'. De Nederlandse vissersschepen hebben geen mogelijkheden om de haring aan boord geheel klaar te maken; bovendien wordt de haring tegenwoordig te ver (minimaal drie dagen varen) van Nederland af gevangen, om nog van verse vis te kunnen spreken. De Scandinavische vissers kunnen de haring in ongeveer twaalf uur aan wal afleveren.
Goede doelen-veilingen
Het eerste vaatje Hollandse Nieuwe wordt vandaag geveild. De opbrengst gaat naar een goed doel. Dit is al jaren een traditie. Dit soort 'haringparty's' wordt ook elders in het land steeds vaker gehouden, waarbij de opbrengst ook bestemd is voor een goed doel.