Jubileum voor Interkerkelijk Burgumer Mannenkoor

BURGUM - Op Koningsdag, donderdag 27 april, is het precies veertig jaar geleden dat in Burgum de oprichtingsvergadering plaatsvond van het Interkerkelijke Bergumer Mannenkoor. De leden komen vandaag de dag uit Burgum, Eastermar, Feanwâlden, Garyp, Hurdegaryp, Kollum, Leeuwarden, Ryptsjerk, Sumar en Surhústerfean. Jouke van der Zee, zelf 25 jaar lid van het koor, blikte met zeven mannen van het eerste uur terug op het verleden. Het koor blijkt een rijke historie te hebben.

"De eerste voorlichtingsavond voor belangstellenden was op 27 maart 1977", vertelt Jouke van der Zee. "Er waren zeventien aanwezigen en een een musicus/dirigent die vertelde wat er zoal komt kijken bij een mannenkoor."

"Geen leden werven bij andere koren"

Hoe het ter sprake kwam
De initiatiefnemers waren niet over een nacht ijs gegaan. Na wat losse praatjes, een optreden van het Westlands Mannenkoor en diverse malen de opmerking ‘het moet toch mogelijk zijn in Burgum’, waren enkele mannen bij elkaar gekomen bij een van hen thuis. Er werden direct harde afspraken gemaakt: het koor zou een interkerkelijk karakter krijgen en "er werd met nadruk afgesproken geen werving te houden onder leden van andere koren", vertelt Jouke van der Zee.

Na de voorlichting op de allereerste informatieavond werd er gestemd: “doorgaan of niet”? De aanwezigen waren positief. Iedereen zou tenminste één nieuw lid aanbrengen. Bij de volgende vergadering waren er achtendertig aspirant-leden aanwezig. Besloten werd een oprichtingvergadering uit te schrijven, de ledenwerving te vervolgen en op zoek te gaan naar een dirigent.

Een jubileum op Koningsdag
Op 27 april 1977, kroonprins Willem Alexander werd 10 jaar, vond in Glinstra State de oprichtingsvergadering plaats. Het koor ging van start met vijfenvijftig leden.
Piet de Vries weet nog: "De eerste voorzitter werd broeder Bakker en hij heeft veel voor het koor betekend. Hij werd zo genoemd vanwege zijn beroep; hij werkte op Eeburght."

Vastgesteld werd dat de repetities zouden plaatsvinden op de woensdagavond, van kwart voor acht tot kwart voor tien. Met een pauze van een kwartier. Ten gunste van een belangrijke voetbalwedstrijd konden de tijden worden aangepast.

De contributie bedroeg in eerste instantie vijftien gulden per maand. Later kon dat worden verlaagd naar tien gulden per maand.

'’t Hijgend hert, der jacht ontkomen'

De eerste repetities vonden plaats in een tijdelijke oefenruimte, de ‘mienskipsromte' van Eeburght in Burgum. De toenmalige directeur van Eeburght, Wim Eekema, was zelf ook lid.

De mannen van het eerste uur weten nog goed wat het eerste lied was dat het Interkerkelijke Bergumer Mannenkoor zong: ’t Hijgend hert, der jacht ontkomen…(psalm 42). Toen nog eenstemmig.

Een goede dirigent
Dirigent was Romke Rusticus. Hij had naam gemaakt als dirigent en was net verhuisd van Hardenberg naar Buitenpost. Hij speelde voortreffelijk piano en orgel. Bij zijn aanstelling maakte hij een voorbehoud. Na een proeftijd van drie maanden wilde hij kunnen bedanken. Hij stelde harde eisen aan het koor: inzet, enthousiasme en weinig verzuim.

Uit het eerste jaarverslag van 8 maart 1978 leest Jouke van der Zee voor: “Aan deze voorwaarden is naar de mening van het bestuur in het afgelopen jaar in ruime mate voldaan. Bovenal kan worden gesteld dat de relatie tussen koor en dirigent bijzonder goed is en als plezierig wordt ervaren.”

"De dirigent stelde als eis: inzet, enthousiasme en weinig verzuim"

Vier optredens in het eerste jaar
In het eerste jaar waren er direct al vier optredens. Het eerste was op een gezellige kennismakingsavond ‘voor eigen volk’. Met genoegen las Jouke van der Zee in de notulen terug dat 'de mannen zenuwachtig waren om voor hun echtgenotes te zingen, maar het er goed van afbrachten'.
Het tweede optreden was in het rusthuis ‘Eeburght’. Een derde en vierde optreden vond plaats rond de kerstdagen in respectievelijk ’t Hoge Huys en Hillema State.

De repetities boven bij de Drie Gekroonde Bazen

De tijdelijke oefenruimte bij Eeburght werd ingewisseld voor een vaste oefenruimte in de bovenzaal van ‘Hotel de Drie Gekroonde Baarzen’. De akoestiek was er slecht, maar de prijs was zeer acceptabel. Ines Bergsma herinnert zich: "Soms was het er zo koud, dat Rusticus met 'een sjaal om en de broek bij de sokken in', stond te dirigeren."

Er groeide een speciale band met het kasteleinsechtpaar Jouke en Gryt Couperus. Jouke, zelf een liefhebber van muziek, droeg (en draagt) het koor een warm hart toe.

Verhuizing naar 't Roodhert
In 1989 verhuisden Jouke en Gryt naar ‘Hotel Café ’t Roodhert’. Het koor volgde en kreeg ook hier repetitieruimte in de bovenzaal.

Na de pensionering van Jouke en Gryt koos het koor in 2010 voor de huidige oefenruimte: Het Martinushuis van de R.K.-parochie in Burgum. De goede ruimte en de gastvrijheid die het koor daar aantreft, passen prima bij het doel een interkerkelijk koor te willen zijn.

Vandaag de dag zijn de repetities in het Martinushuis

Snelle ontwikkeling
Over belangstelling van buitenaf had het IBM nooit te klagen. Al vrij gauw kwam er een gestage stroom van aanvragen voor optredens en andere activiteiten.
Veel leden herinneren zich nog de eerste CD-opname in de Kruiskerk, met Jolanda van Kralingen en een kinderkoor. “De opnames waren ‘dreech’", vertelt één van de heren van het eerste uur." Gelukkig had Johannes Broersma een kist appels meegenomen. Pas na middernacht kon iedereen naar huis.”

De koorleden raken niet uitgepraat over de vele bijzondere gebeurtenissen die ze in veertig jaren met elkaar hebben beleefd.
Hoogtepunten zijn ongetwijfeld de concertreizen die het koor maakte naar Amerika (Simmer 2000) en Canada en Wenen/Boedapest.
Een greep uit de meest memorabele optredens: "We zongen in Amerika in St Louis (Missouri) in de enorme kathedraal, waar het geluid nog doorzong, als we al aan de volgende regel begonnen…"

"Op 27 oktober 1994 zongen we luidkeels op de middenstip van het immense baseball-stadion Sky-Dome in Toronto. En tien jaar later, in de St.Stephans Dom in het Duitse Passau."

"30 oktober 1994. In de KLM Boeing 747, hoog boven de wolken, onderweg van Toronto naar Amsterdam, zingen we op verzoek van de stewardess: 'Weit ist das Meer und Gross der Ozean'.”

26 oktober 1999. In het ziekenhuis in Orange City (Iowa) zingen we ' it Heitelân' voor de 103-jarige Anne (Andrew) Vogel. En vijf jaar later in Wenen in het beroemde Schloss Schönbrunn zongen we (ongevraagd) De Kikkerwals. We werden er prompt uitgestuurd (“Rausch…”)"

Tranen van ontroering in 1994
Het IBM zingt in het bejaardentehuis Holland Home in Brampton, Canada. Op de voorste rij zit een oude dame in een rolstoel, die met overgave It Heitelân meezingt. Naast haar een blonde Canadese tiener, ze kan haar tranen niet bedwingen. Na het optreden vertelt ze dat zij de derde generatie is en alleen Engels spreekt. Ze heeft haar grandma nog nooit horen zingen...

Dichter bij huis beleefden de koorleden eveneens onvergetelijke ervaringen. "We zongen bij jubilea, begrafenissen, kerstvieringen en op straat in Burgum, of op een kerstmarkt in Leeuwarden."

Ook de sfeervolle en kwalitatief hoogstaande adventsconcerten met de brassbands in Minnertsga en Uithuizermeden liggen nog vers in het geheugen. Net als de kerstviering een jaar eerder, in De Ikker in Burgum, waar het koor optrad, gekleed als herders.

"Die typische mannenkoor-sfeer"

"Het samen zingen is fijn", vertelt Jouke van der Zee enthousiast. "Als je je eigen stem hoort samenvloeien met die van mensen om je heen, dan gebeurt er iets met je. De besognes van de dag raken op de achtergrond. Je komt even in een andere wereld; een wereld van harmonie. Je leert beter te luisteren naar je lichaam èn naar anderen en je af te stemmen op wat je om je heen hoort". Hij noemt zingen gezond. “Wy geane faak sjongend nei hûs.”

"Twee dirigenten in veertig jaar"

Pieter Postma neemt het over
Vijftien jaar dirigeerde Romke Rusticus het koor. Hij was zeer muzikaal, zeer toegewijd enbewerkte zelf veel van de te zingen stukken. .

In 1993 werd hij opgevolgd door Pieter Postma, muziekdocent en begaafd zanger. "Hij is in 'stêdman út Ljouwert/Huzum' die uitstekend overweg kan met de wâldpiken", zegt Van der Zee. Hij heeft humor en geduld. Hij bespeelt het koor met enthousiasme en gevoel. Zingen mag plezier en emotie uitstralen.

De laatste weken werkt het koor onder zijn bezielende leiding naar het volgende hoogtepunt toe. Op donderdagavond 27 april 2017, Koningsdag, verzorgt het Interkerkelijke Burgumer Mannenkoor een groots jubileumconcert in De Ikker in Burgum.