70 jaar vrijheid: Jubileum herinnert aan de waarde van vrijheid
NieuwsHet V-teken werd zo’n beetje het handelsmerk van de Britse premier Winston Churchill. (Foto: The Independent)
Jubileum herinnert aan de waarde van vrijheid
BURGUM – “Sta eens stil bij wat vrijheid voor jou betekent.” De uitnodiging komt van beheerder Tones Meijer van Streekmuseum Burgum. Hij stelde de tentoonstelling ’70 jaar vrij’ samen, over de bevrijding in Ty-tsjerksteradiel, Achtkarspelen en Dantumadiel, allemaal rond 15 april en dus vandaag precies zeventig jaar geleden. Op pagina’s 19, 21 en 22 een greep uit de vele wetenswaardigheden over oorlog en bevrijding, onder andere opgedaan in het Streekmuseum.
Tekst: Marije Blacquière
Foto’s: Klaas Rozema
Spullen en foto’s geven levendig beeld van de oorlog
Zaal vol herinneringen
De vitrinekasten in het Streekmuseum tonen objecten uit de Tweede Wereldoorlog.
Voedselbonnen, identiteitskaarten, wapens, helmen en emblemen met hakenkruizen zijn een greep uit de vele spullen die het museum in bruikleen kreeg van veelal verzamelaars.
Zo kwam Tones Meijer, samensteller van de tentoonstelling, ook aan een originele Canadese motorfiets, voorzien van regimentsnummer 44. Dat nummer staat voor de Royal Canadian Dragoons, de groep Canadezen die het Noorden kwam bevrijden. Ook is er een echte jeep te zien, van garagehouder Bouke Sinnema uit Burgum, en vele miniatuurversies van alle voertuigen waar de Canadezen mee reden.
Foto’s van blije bevrijde mensen geven de tentoonstelling een persoonlijke noot. Afbeeldingen van kapotgeschoten gebouwen tonen de grote materiële schade die de oorlog met zich meebracht.
Een deel van de expositie in het Streekmuseum in Burgum. (Foto: Klaas Rozema)
Café Lâns ‘t Wetter in Skûlenboarch werd zwaar getroffen.
“Nederland zag Duitsland opbloeien”
NSB voor betere economie
Het verlangen naar een goed draaiende economie was een belangrijke factor bij de opkomst van de NSB in Nederland. “De Nederlanders zagen hoe Duitsland weer opbloeide na de Eerste Wereldoorlog en de economische crisis van eind jaren twintig”, brengt Tones Meijer in herinnering. “Ze waren bezig met wederopbouw en er kwam weer werkgelegenheid. Zo’n systeem moesten wij ook hebben, vonden velen. We gebruiken vandaag de dag nog steeds uitvindingen van Hitler, zoals ons sociaal systeem en pensioenen. Maar door zo op het ‘eigen volk’ te gaan focussen ging het respect voor elkaar verloren, met alle gevolgen van dien.”
Mensen spraken zich uit met symbolen
“Wij zijn anti-Duits”
In de oorlog verlangden mensen ernaar zich uit te spreken, aan te geven dat ze anti-Duits waren. Ze maakten juwelen van munten waar de koningin op stond afgebeeld. De Duitsers gingen dit bij wet verbieden, waarna mensen ze aan de binnenkant van hun jasje droegen. Dergelijke juwelen zijn te zien in de expositie ’70 jaar vrij’.
Ook V-tekens, bijvoorbeeld op het revers, waren een symbool van protest. De letter V werd in de oorlog een symbool van verzet tegen de Duitse bezetting. De letter stond voor ‘victoire’ in het Frans en ‘vrijheid’ in het Nederlands. De BBC besloot de letter te gebruiken in een campagne tegen de Duitse bezetting, ‘V for Victory’. Radiouitzendingen naar Europa begonnen vanaf dat moment met de begintonen van de vijfde symfonie van Beethoven, die overeen bleken te komen met het morseteken voor de letter V.
De Britse eerste minister tijdens de oorlog, Winston Churchill, begon met het maken van het V-teken met zijn vingers, het zou zijn handelsmerk worden.