Statiegeld op blikjes 1-1-2023 of 28 miljoen euro dwangsom

De Inspectie Leefomgeving en Transport legt een voornemen tot last onder dwangsom (vLOD) op aan het Afvalfonds (AV) en 16 producenten en importeurs, zoals supermarkten en blikproducenten. Het totale bedrag aan dwangsommen voor de 17 betrokken partijen kan in eerste instantie oplopen naar ruim € 28 miljoen. Zo nodig volgt later een nieuwe dwangsom.

Op 17 juni 2022 heeft het Afvalfonds Verpakkingen (AV) namens het verpakkend bedrijfsleven laten weten niet te kunnen voldoen aan de wettelijk vastgelegde datum van 31 december 2022 om een statiegeldsysteem voor naar schatting twee miljard blikjes per jaar in te voeren. Staatssecretaris Heijnen (I en W) heeft echter in een Kamerbrief laten weten dat de wettelijk vastgelegde invoeringsdatum voor het statiegeldsysteem voor blikjes op 31 december 2022 overeind blijft.

“Wet naleven”

De ILT gaat handhaven, omdat de inspectie ervoor wil zorgen dat de nieuwe wet wordt nageleefd. Het bedrijfsleven geeft aan hier niet aan te kunnen voldoen en daarom legt de ILT de preventieve last op. Het totale bedrag aan dwangsommen voor de 17 betrokken partijen bedraagt ruim € 28 miljoen. Als na het bereiken van het maximale dwangsombedrag de overtreding nog steeds wordt begaan, zal de ILT een nieuwe dwangsom opleggen.

“Chaos dreigt”

Het Afvalfonds heeft op zijn website een reactie geplaatst op het voornemen van de ILT, een dwangsom op te leggen. Volgens stichting Het Afvalfonds ontstaat er “chaos”, als de datum van invoering van het statiegeld 1 januari 2023 blijft. De stichting bepleit daarom samen met CBL en FNLI uitstel tot 1 april 2023, voor het statiegeld op blikjes wordt ingevoerd.

“Uiteraard zijn wij ons bewust van de wettelijke ingangsdatum (31 december 2022) voor statiegeld op blik. Alle partijen hebben zich dan ook tot het uiterste ingespannen om het landelijk dekkende innamesysteem voor statiegeldblikjes vóór die tijd in te kunnen richten”, aldus het Afvalfonds Verpakkingen.

“Levertijd is onzeker”

“We willen voorkomen dat er geen statiegeld kan worden uitgekeerd op blikjes waar de consument wel statiegeld voor betaald heeft en dat het consumentenvertrouwen in een goed werkend statiegeldsysteem hierdoor daalt. We willen chaos in de winkel voorkomen doordat een onvoldoende landelijk dekkend innamesysteem gereed is, als gevolg van de onzekerheden in de levertijden van apparatuur en de daaraan gekoppelde ICT-systemen. Daarnaast willen we onwenselijke en onhygiënische situaties voorkomen in de winkels en de logistieke keten, doordat er onvoldoende capaciteit is om de in totaal twee miljard blikjes te comprimeren en goed te verwerken”, schrijft het Afvalfonds op zijn website

“1 april 2023 haalbaar”

“We willen handelen in de geest van de wet door het complete, robuuste en landelijk dekkend systeem op 1 april 2023 gereed te hebben, waarbij zwerfafval daadwerkelijk voorkomen gaat worden. Het Afvalfonds zal vanuit zijn verantwoordelijkheid de regie voeren richting de ILT namens alle producenten en importeurs. Daarnaast is het Afvalfonds in gesprek met de staatssecretaris over vervolgstappen.”

“De sector wist dit al langer”

Directeur Karin Visser van toezicht en opsporing bij de ILT: “We zien het niet naleven van de nieuwe wet op ons afkomen. Daar wil de ILT paal en perk aan stellen. Dat er statiegeld op blikjes komt, is niet nieuw. De betrokken partijen zijn vooraf ruim betrokken en geïnformeerd over de datum van 31 december 2022. Het lijkt volgens de sector onmogelijk om die datum te halen, maar dat zien we echt anders. Het is voor de samenleving belangrijk dat blikjes nu ook gerecycled worden, zodat we zwerfvuil tegengaan en samen werken aan de circulaire economie. Dat is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid, dus ook voor de producenten en importeurs van blikjes, de supermarkten en het Afvalfonds.” 

De aangeschreven partijen krijgen vier weken tijd om een zienswijze in te dienen op het voornemen tot last onder dwangsom.