VNG en wethouders: “Meteen stoppen met Russisch gas kan niet!”
AlgemeenZowel in Achtkarspelen als Tytsjerksteradiel (als in vele andere gemeenten) leeft de wens om zo snel mogelijk af te komen van aardgas uit Rusland. De Friese gemeenten, provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân hebben een leveringscontract met Gazprom Nederland, één van de circa 500 dochterbedrijven van het ‘voormalige’ staatsbedrijf Gazprom in Rusland (nog voor 51 procent eigendom van de Russische staat).
Maar zowel wethouder Max de Haan (Achtkarspelen) als zijn collega Andries Bouwman (Tytsjerksteradiel) waarschuwden donderdagavond 3 maart hun gemeenteraden, dat “meteen stoppen met Russisch gas” eigenlijk niet kan. Beiden wezen op de Europese aanbestedingsregels. “We betalen nu ongeveer 15 euro voor één kiloWattuur. Als we het leveringscontract opzeggen, zitten we zonder aardgas en moeten we opnieuw aanbesteden. Dan betalen we vervolgens het tienvoudige, met het risico dat Gazprom Nederland opnieuw de goedkoopste bieder is”, legde De Haan uit. Bouwman had een soortgelijk betoog.
VNG: ‘Eén Europese gasmarkt’
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) schrijft in een persbericht van donderdag 3 maart, dat het nog iets ingewikkelder ligt. Omdat alle Europees aardgas, inclusief dat uit Rusland, in de internationale handel en wandel letterlijk wordt gemengd, kun je aan het gas niet zien waar het vandaan komt. “En daarmee is het dus ook voor de consument momenteel niet mogelijk om bijvoorbeeld Russisch gas uit te sluiten”, aldus de VNG.
‘Dochter’ van Gazprom is Nederlands
Omdat de Nederlandse ‘dochter’ van Gazprom, Gazprom Energy NL, niet valt onder de boycot van Russische goederen, is het ook politiek en juridisch lastig om het leveringscontract eenzijdig op te zeggen.
Na de inval van Rusland in Oekraïne is er een toenemende druk vanuit de samenleving om de gascontracten tussen gemeenten en Gazprom te beëindigen. Onderzoek van ‘Europa Decentraal’ wijst uit dat dit onder voorwaarden juridisch mogelijk is, maar daarmee wordt Russisch gas niet van de Nederlandse markt geweerd.
“Europese regels aanpassen”
De VNG heeft “alle begrip voor de roep uit de samenleving om Russisch gas te boycotten, en daarmee een vuist te maken tegen de huidige Russische regering. Alleen gemeenten kunnen dat eenvoudigweg niet zelf. De VNG roept het kabinet op om dit in Europees verband aan de kaak te stellen, zodat de nodige aanpassingen in de spelregels met betrekking tot de aanbestedingseisen en de internationale gasmarkt worden doorgevoerd.”
De VNG: “Pas als dat gebeurd is, is het mogelijk voor energieleveranciers, en daarmee ook voor de Nederlandse consumenten, om Russisch gas uit te sluiten. Gemeenten kunnen wel een moreel appel doen op bedrijven om waar mogelijk hun economische banden met Rusland op z’n minst te bevriezen of te verbreken.”
