Provincie Fryslân investeert in het doorgronden van de Friese ondergrond
AlgemeenHet zoete water in onze provincie staat onder druk door zeespiegelstijging en klimaatverandering. Zoet (grond)water wordt langzaam steeds zouter, ook wel verzilting genoemd. Dit heeft effect op de natuur, akkerbouw in kustgebieden maar ook op onze drinkwatervoorziening. Om de risico’s hiervan op lange termijn beter in te kunnen schatten, is kennis van groot belang. Daarom zal er binnen zeven provincies, waaronder Fryslân, gewerkt worden aan het beter in kaart brengen van de ondergrond.
Het huidige beeld van zout water in de Friese ondergrond is deels gebaseerd op gedateerde metingen, die verspreid over de provincie zijn uitgevoerd. Het beeld dat hierdoor ontstaat is relatief globaal. Om de risico’s van verzilting beter in te kunnen schatten, moet er nauwkeuriger gemeten worden. Het project Freshem-NL biedt deze mogelijkheid.
Tijdens de uitvoering van dit project worden er vanuit een helikopter metingen verricht. Deze metingen kunnen het zoutgehalte in de ondergrond nauwkeurig en driedimensionaal in kaart brengen. Afhankelijk van de opbouw van de ondergrond, kan er informatie tot maximaal 200 meter diep worden vastgelegd. Bij hoge zoutgehalten en/of dikke kleilagen zal het dieptebereik wat lager zijn. De verzamelde data zorgen ervoor dat de provincies, waterschappen en waterleidingbedrijven de komende decennia een veel hoger kennisniveau hebben van de ondergrond.
Het Regionaal Waterprogramma
Opgedane kennis wordt onder andere gebruikt voor de uitvoering van het Regionaal Waterprogramma. Op basis van de resultaten zal de economische en ecologische impact van verzilting onderzocht worden. Dit onderzoek helpt bij het maken van keuzes en het gericht inzetten van maatregelen om negatieve effecten van verzilting op lange termijn tegen te gaan.
In dit project werken zeven provincies, zeven waterschappen, vijf waterleidingmaatschappijen en twee kennisinstituten met elkaar samen. Provincie Fryslân treedt hierbij op als penvoerder. De totale kosten voor dit project bedragen circa 6 miljoen Euro. Het Deltaprogramma Zoetwater financiert 50% van de totale kosten. De bijdrage van Provincie Fryslân voor dit project is 600.000 Euro. Voor het in kaart brengen van de Friese ondergrond werkt de provincie samen met Wetterskip Fryslân en waterleidingbedrijf Vitens, die ook een deel van de financiering voor rekening neemt.
In Zeeland zijn vergelijkbare metingen al afgerond en het resultaat geeft een goed beeld van de informatie die ook voor Fryslân beschikbaar komt. Naar verwachting wordt er in 2022 in Fryslân gestart met het in kaart brengen van de ondergrond. De eerste resultaten verwacht de provincie rond 2024 te kunnen delen. Meer informatie over water in Fryslân is te vinden op: Grondwater in Fryslân.
