Raad Noardeast-Fryslân snel klaar met ‘plaknammebeslút’

Wie van de gemeenteraad van Noardeast-Fryslân donderdag 8 juli 2021 een langdurig en heftig debat had verwacht over de (Friese) plaatsnamen, kwam ‘bedrogen’ uit. Achter de schermen hadden de raadsleden van de coalitiepartijen al een oplossing bedacht om het verzet uit drie dorpen tegemoet te komen: Aalsum blijft daarom Aalsum en wordt geen Ealsum. Waaxens blijft met een x, in plaats van met ks in het Friestalige Waaksens. En De Lytse Jouwer houdt z’n Nederlandstalige naam Hiaure.

De stemming over dit voorstel eindigde zelfs, na een aanvankelijke ‘aanval’ van FNP-er Aant Jelle Soepboer op PvdA-raadslid Gryte Schaafstal, in een eensluidende stemming. Dit werd mogelijk na een korte schorsing op verzoek van Gryte Schaafstal (PvdA). Schaafstal: “Soepboer hat syn ekskuses oanbean. Sa fetsje ik it teminsten op. Ik kin ynstimme mei it amendemint fan de koälysje-partijen”, was daarna haar reactie.

Unanieme stemming

Alle aanwezige raadsleden gingen akkoord met de drie wijzigingen van het collegevoorstel. Daarmee stemden ze ook in met de niet-Friestalige namen in het Westerkwartierse deel van Noardeast-Fryslân: Warfstermolen, Munnekezijl en Burum, in plaats van de Friestalige namen Warfstermûne, Muntsjesyl en Boerum. Dit op nadrukkkelijk verzoek van inwoners van die dorpen.

Dit betekent ook, dat Anjum verandert in Eanjum. Augsbuurt verandert in Augsbuert-Lytsewâld. Bornwird wordt Boarnwert. Ee verandert in Ie, Engwierum in Ingwierrum. Hantumhuizen en Hantumeruitburen worden Hantumhuzen en Hantumerútbuorren. Holwerd verandert in Holwert. Kollumerpomp behoudt die naam.

Dubbele naam

Maar Kollumerzwaag wordt Kollumersweach en Lioessens wordt Ljussens. Metslawier wordt Mitselwier, Morra wordt Moarre. Niawier krijgt de Friese naam Nijewier, Oosternijkerk wordt Easternijtsjerk. Oostmahorn krijgt een dubbele naam: De Skâns-Oostmahorn.

Oudwoude wordt gewijzigd in Aldwâld. Paesens wordt zoals veel mensen het uitspraken: Peazens. Triemen wordt officieel De Trieme, Veenklooster wordt Feankleaster. Westergeest wordt Westergeast, Zwagerbosch wordt Sweagerbosk. Alle overige plaatsnamen in Noardeast-Fryslân blijven zoals die al officieel waren.

Per 1 januari 2023

Als er geen politieke, juridische, bureaucratische of financiële kink meer in de kabel komt, worden de officiële namen per 1 januari 2023 ingevoerd. De totale kosten worden geraamd op maximaal 448.000 euro. Dit is inclusief de administratieve veranderingen én de vervanging van de richtingborden van de ANWB. Dankzij provinciale en rijkssubsidie (in verband met de fusie van drie gemeenten, 2,5 jaar geleden) is het bedrag ook beschikbaar, aldus b. en w.

Europees Handvest

De eerste Friestalige gemeente was Boarnsterhim (ontstaan in 1984 uit de fusie van Utingeradeel, Rauwerderhem en Idaarderdadeel), met als hoofdplaats Grou. De tweede was Tytsjerksteradiel, in 1990. Daarna volgden nog Littenseradiel en Ferwerderadiel. Frappant is dat van die vier gemeenten alleen Tytsjerksteradiel nog bestaat. Maar de Friese plaatsnamen in de overige drie door fusies ‘verdwenen’ gemeenten zijn wel blijven bestaan. Dat is in overeenstemming met het Europees Handvest voor Minderheidstalen en Kleine Talen en met de Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur, tussen de provincie Fryslân en de rijksoverheid. Hier is donderdagavond in de raadsvergadering ook meermalen op gewezen, door enkele insprekers en door enkele raadsleden.