Afbeelding
Foto: Noardlike Fryske Wâlden

NFW: Ode aan het landschap deel 6

Algemeen

In 2021 brengt de vereniging Noardlike Fryske Wâlden een Ode aan het landschap. In Nationaal landschap Noardlike Fryske Wâlden zorgt het overgrote deel van de bijna 800 leden, boeren en particulieren, voor het behoud van dit bijzondere landschap en de boerenlandvogels. De vereniging brengt dit jaar iedere maand een van deze leden in beeld. De leden leggen in een online artikelenreeks de unieke waarde van het landschap uit en geven tips hoe bezoekers dit bijzondere landschap kunnen beleven. 

Deze maand beheerders Nynke de Jong en haar ouders Annie en Marten. Samen hebben zij sinds 2007 natuurboerderij Oer de Wiel, middenin natuurgebied It Bûtefjild tussen Feanwâlden en Mûnein. Dit zijn dan ook de eerste beheerders binnen de artikelenreeks die vertellen over particulier natuurbeheer.

Het bedrijf

Voorheen woonde de familie een paar kilometer verderop. Ze hadden hier een schapenbedrijf met op de top 320 lammerende schapen en zo’n 10 ha land. Nu runt de familie een zoogkoeienbedrijf met 70 Hereford koeien. Deze worden op een duurzame manier gehouden in het natuurgebied it Bûtefjild. “Kalveren blijven hier ongeveer 9 maanden bij de moeder zogen, er wordt vrijwel geen antibiotica gebruikt en dit type Hereford krijgt van nature geen hoorns. De koeien lopen bijna het hele jaar in het natuurgebied. Wanneer de koeien in de winter voor een korte periode op stal staan, krijgen ze kuil en hooi van eigen land gevoerd. Op de percelen rusten pakketten met uitgestelde maaidatum. Op deze manier wordt het broedseizoen gemeden en krijgen de weidevogels een kans. Om de biodiversiteit nog verder te vergroten wordt geen kunstmest gebruikt. Hierdoor verschraalt de grond en is er ruimte voor veel kruidensoorten en een faunarijk grasland.”

Vlees van eigen vee

De Hereford is een bijzondere koe. De koe heeft een witte kop en een rode romp. De vacht van de koe is vrij dik en het vlees heeft een gemarmerde structuur. Wanneer de Herefords drie jaar zijn en mooi uitgegroeid zijn worden ze naar de slachterij in Dokkum gebracht. Het vlees verkopen ze vervolgens via de Streekboer en in hun eigen boerderijwinkel Oer de Wiel. “Op deze manier hebben we zicht op wat er met ons vlees gebeurt en weet de klant ook waar het vandaan komt, een 100% eerlijk product.”

De stap naar natuurbeheer

In 2007 zijn Annie en Marten samen met hun 4 kinderen een nieuwe uitdaging aangegaan op It Bûtefjild. “Er zat een gangbaar melkveebedrijf maar de locatie werd aangewezen als natuur. Het zou gaan aansluiten bij Natuurnetwerk Nederland. Het Natuurnetwerk Nederland moet natuurgebieden beter verbinden met elkaar en met het omringende agrarisch gebied. De voormalige eigenaar zag deze combinatie niet zitten.” De familie de Jong kreeg de vraag of het niet wat voor hen was? Ze zagen een uitdaging en wilden ervoor gaan. “Het was een onzekere tijd die niet zonder risico was. We schreven een brief en vertelden over onze plannen met Herefords. We waren ons ervan bewust dat we met het bedrijf met natuurland wel aan specifieke voorwaarden moesten voldoen. Maar de combinatie dier en natuur, die wilden we graag waarmaken.”

Het landschap moest eigenlijk helemaal ‘omgeschakeld’ worden. De inrichting werd als het ware weer in ‘oude staat’ gebracht. Er werden natuurlijke oevers aangelegd, overal kwam water omheen en er werd een dijk aangelegd. “In het begin is er toen kalk gestrooid zodat voedingsstoffen er versneld uit gingen. We hadden daarna heel veel witbol. Nu na zo’n tien jaar zie je een hele andere vegetatie. Maar het zijn allemaal fases. Je gaat nu steeds meer soorten zien, maar daar gaat veel tijd overheen en je moet het onderhouden.” Familie de Jong werkt nu veel met hooilanden. “De Herefords worden er veel geweid waardoor de koeien zelf ook goede beheerders zijn van het landschap. Verder mogen we de grond alleen bemesten met ruige stalmest.”

Collectief particulier natuurbeheer

De vereniging Noardlike Fryske Wâlden is in september 2018 gecertificeerd als collectief voor particulier natuurbeheer. Beheertypen die in het particulier natuurbeheer worden uitgevoerd zijn onder andere: vochtig hooiland, kruidenrijk weidevogelgrasland, moeras en zoete plas. Voor elk beheertype gelden specifieke voorwaarden waaraan moet worden voldaan.

“Voor ons is het heel mooi dat we het natuurbeheer nu via het collectief van de Noardlike Fryske Wâlden kunnen doen”. Voorheen konden we het zelf aanvragen bij RVO. Maar vanaf 2017 moeten particulier natuurbeheerders gecertificeerd zijn of aangesloten bij een gecertificeerd collectief. Voor dit certificaat moest er minimaal 75 ha in beheer zijn, waardoor je met andere boeren moest samenwerken omdat het met onze schaal anders niet te realiseren was. Via het collectief valt het mooi onder één organisatie, hierdoor zijn de lijnen korter. Vooral de koppeling met Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb), dat ook door NFW wordt gedaan, is erg waardevol voor het beheer.

Manier van leven motiveert

Marten vertelt dat hij naast het bedrijf ook buiten de deur werkt. Aan onze manier van boeren zit vrijwel geen verdienmodel waar je met drie mensen van kan leven. “Je bent altijd bezig en het is hard werken. Ook is het niet altijd makkelijk geweest om alles op te bouwen zoals het nu is. Maar als je kijkt naar het totaalplaatje motiveert het ons toch om zo door te gaan. Je krijgt veel voldoening uit wat je ziet. We begonnen hier met een strak groen grasveld en je ziet door de jaren heen hoe dat is veranderd. De kieviten, scholeksters en graspiepers komen voorbij, maar vooral in de sloten zien we nu veel meer leven. Zo weten we dat er bij ons wel 5 soorten van de rode lijst zijn gevonden waaronder het fonteinkruid.” “Ook de combinatie van dier en natuur en met name de verkoop van onze eigen vleesproducten geeft een extra drive” vult Nynke aan. “We vinden gezondheid belangrijk en weten ook dat een ons vee hier een goed leven heeft, dat geven we graag door.”

Tips van Familie de Jong:

  • Marten: Bij vrijkomende natuurgronden zouden boeren vaker de kans moeten krijgen om dit als natuurgebied te beheren. Zo kunnen agrarisch gebruik en natuur worden gecombineerd.
  • Nynke: Hoe meer ik leer over alles wat leeft en groeit in ons gebied, hoe meer ik hier oog voor krijg en gemotiveerd ben om hier goed voor te zorgen. Zie het als een uitdaging om te groeien in je kennis en ondernemerschap en dit te delen met anderen.

Ervaar het landschap

Wil je ook genieten van het landschap? De fietsroute Bûtenfjild-Wetterwâlden laat je het prachtige gebied rondom het bedrijf van de familie de Jong zien. Deze audiotour vertelt je ook nog eens allemaal verhalen over verschillende punten op de route.
https://izi.travel/nl/6364-fietsroute-butenfjild-wetterwalden/nl

Kom met z'n allen paaseieren zoeken bij Glinstra State.
Paaseieren zoeken bij Glinstra State Algemeen 5 uur geleden
Wethouder Berber van Zandbergen bedankt energiecoach Jarno Steringa voor zijn inzet.
Energietour succesvol afgesloten in Gytsjerk Algemeen 5 uur geleden
Wethouder Berber van Zandbergen geeft het startschot voor het programma Doortrappen Feiliger Fytse.
Doortrappenseizoen feestelijk van start gegaan in Oentsjerk Algemeen 6 uur geleden
Kom op zaterdag 30 maart naar het tennispark De Folgeren in Drachten
Open Tennis- en Padeldag bij DLTC Drachten Algemeen 6 uur geleden
Presentatie Dokkum Magazine
Nieuwe initiatieven komen samen tijdens oploop Promotie Dokkum Algemeen 7 uur geleden
WOL - Natuurlijke Vezels
Ga paasmaandag op wollige kraamvisite Algemeen 7 uur geleden
Ik wol in bosk op 'e jierdei!
Nij ferskynd by Utjouwerij Afûk: 'Ik wol in bosk op 'e jierdei' Algemeen 8 uur geleden
© Foto: Hoge Noorden / Jacob van Essen
foto dd 24-03-2024

Nes

GGZ AFUK
Theaterkerk

Presentatie magazine Taal yn ‘e soarch
Eerste Rede foar de geast én presentatie magazine over taal in de zorg Brok: 'Taal is de kaai ta goeie soarch' Algemeen 9 uur geleden
Steeds meer mensen positief over openbaar vervoer in Friesland
Reizigers positief over bus- en treinvervoer in Fryslân Algemeen 10 uur geleden
Op vrijdag 5 april treed Omniband op in Rottevalle
Omniband met 'Hé, gezellig' Algemeen 11 uur geleden
Tijdens het 100-jarig jubileum van CMV Concordia trad onder andere Thirza op
100-jarig jubileum van brassband Concordia uit Wânswert Algemeen 11 uur geleden
Geslaagd 1e Kollum Open Padel weekendtoernooi
Geslaagd 1e Kollum Open Padel weekendtoernooi Algemeen 13 uur geleden
De start van de campagne
Campagne Doortrappen feestelijk van start Algemeen 27 mrt, 17:34