Noardlike Fryske Wâlden: ode aan het landschap
Algemeen In Nationaal landschap Noardlike Fryske Wâlden zorgt het overgrote deel van de bijna 800 leden, boeren en particulieren, voor het behoud van dit bijzondere landschap en de boerenlandvogels. De vereniging brengt dit jaar iedere maand een van deze leden in beeld. Samen met experts wordt in een online artikelenreeks de unieke waarde van het landschap uitgelegd en worden tips gegeven hoe bezoekers dit bijzondere landschap kunnen beleven.
Deze maand biologisch melkveehouder Wytze de Vries in het kleinschalige elzensingellandschap van Surhuizum. Het bedrijf is een maatschap waarin hij samenwerkt met zijn vrouw Anita en zoon Berend. (Het oorspronkelijke artikel is ingekort door de redactie van Actiefonline / Weekblad Actief).
13 kilometer elzensingel
Familie De Vries heeft nu zo’n tien jaar biologische melkvee, 85 melkkoeien en daarnaast jongvee. Ook houden ze ook scharrelkippen, hierbij doen ze mee aan het ‘beter leven’ concept. In Surhuizum ligt het bedrijf midden in de coulissen. Het kleinschalige elzensingellandschap is kenmerkend voor deze regio en dat is duidelijk terug te zien op het bedrijf van de Vries. Wytze heeft 13 km elzensingel waarvan 11 km elzensingel in beheer. Hoe is dit zo gekomen?
“Om trots op te zijn”
Begin jaren ’90 kwamen er steeds meer regels rondom ammoniakemissie in verzuringgevoelige gebieden. De boeren in de karakteristieke Noardlike Fryske Wâlden wilden zich vanuit hun verantwoordelijkheid voor hun bijzondere omgeving niet tegen de maatregelen verzetten, maar op zoek gaan naar een oplossing. “In 1993 zijn we meteen lid geworden van wat toen nog VANLA was. Eerst werd achterstallig onderhoud hersteld en daarna ging het over in beheersystemen. Door de jaren heen zijn daar steeds meer boeren en andere betrokkenen bij aangehaakt, zo zijn we werkenderwijs gekomen tot waar we nu zijn, iets om trots op te zijn”, aldus Wytze.
Jonge en oude bomen
“In het jaarlijks beheer zijn we wat terughoudend. We snoeien waar dat nodig is, maar geven de kruidlaag en de struiklaag in de elzensingels ook de ruimte. Noord-zuid singels zijn de dwarse en kortere singels, hier laten we vaak wat oudere bomen staan. Je moet proberen verschillende leeftijden bomen aan te bieden. De ene vogel zit liever in jongere bomen, maar de andere juist in oudere. Zo zie en hoor ik bijvoorbeeld geregeld de grote bonte specht, deze vogel houdt van oudere, hogere bomen. Ook de gekraagde roodstaart heeft voorkeur voor oudere bomen. Die hebben we hier ook alweer gezien.”
Wytze houdt ook rekening met de bloeitijd van struiken en bomen. “De wilg bloeit bijvoorbeeld al vroeg en is een insectvriendelijke soort, die is belangrijk. Maar ook bramen en brandnetels geven we de ruimte. Zo hebben we hier eigenlijk een bijenhotel van 13 km. De eindkap is voor de vogels en insecten dan misschien even lastig, maar wel belangrijk om het landschap vitaal te houden. Daarom letten we erop dat we de eindkap goed spreiden en dat er af en toe een oude boom blijft staan.”
Genieten van vogelgeluiden
“Als ik in deze tijd van het jaar het land in ga, hoor ik veel vogelgeluiden. Het is genieten als dat weer op gang komt. Zwaluwen zien we hier veel, maar ook de eerste roodstaartjes zijn er alweer. Daar hebben we hier ook nestkastjes voor. En ook de grote bonte specht en Vlaamse gaai zien we hier.”
Snuiftocht
Nog een genietmoment voor Wytze is het moment dat de kamperfoelie bloeit. “Dat is echt één van de mooiste dingen hier. Dat geeft zo’n bijzonder gevoel, die sterke geur die daar vanaf komt. We organiseren dan ook vaak een ‘snuiftocht’ voor onze bekenden. Dan stippelen we zelf een route uit, dat is prachtig.”
