Over een snelle poolvos en smeltend ijs

Hartje zomer 2018 is het als het nieuws rondgaat dat er volgens het Norwegian Polar Institute een poolvos van Noorwegen naar Canada liep. Bijzonder? Als je weet dat het om een tocht van 3500 kilometer ging wel. Nog meer bijzonder: de dame poolvos liep dit in 76 dagen. Razendsnel dus. 

Het is de eerste keer dat er een reis van een poolvos tussen continenten is vastgelegd. De vos deed ook nog eens twee verschillende ecosystemen aan. In Canada leeft een poolvos namelijk van ander voedsel dan op Spitsbergen. De vos kon zich dus ook nog eens geweldig goed aanpassen. 

Ze liep op één dag ruim 150 kilometer

De vrouwtjesvos vertrok op 26 maart 2018 op Spitsbergen en kwam 1 juli aan in Canada. Omdat ze een gps-tracker op een halsband droeg kon de vos worden gevolgd. De tocht bleek heel bijzonder. 

Via de halsband werd elke dag data naar het onderzoeksteam gestuurd. De vrouwtjesvos bleek gemiddeld meer dan 46 kilometer per dag af te leggen en op een dag een flinke spurt te maken en tot een dagtotaal van ruim 150 kilometer kwam. 

Dat lukt getrainde lopers met rugzak ook niet

De poolvos liep van de Noorse eilandengroep Spitsbergen, via Groenland naar het Canadese Ellesmere Island. Nu weten poolvossen sowieso al flinke afstanden af te leggen. Maar 155 kilometer op één dag, dat tot verbazing van de onderzoekers werd gevolgd, is wel heel extreem. Dat gaan ons mensen niet lukken, ook niet als je er voor traint en met Herschel rugzakken op (Canadees merk trouwens), een tocht probeert te voltooien. Onmenselijk om dat te voet te kunnen, maar ook on-dierlijk. En toch blijkt het vrouwtje dat op een dag gehaald te hebben. 

Eerst dacht Fuglei dat haar halsband met gps-tracker mogelijk los was geraakt en op een schip terecht was gekomen. Maar in geen velden of wegen waren er schepen geregistreerd die zover het ijs in gingen, schrijft ze in het onderzoek. Inmiddels vermoeden de onderzoekers dat het dier zee-ijs heeft gebruikt om zich te verplaatsen. 

Het ijs heeft een sleutelrol in het migreren van de vossen

Het bericht bereikt de internationale pers, mede doordat onderzoeker Eva Fuglei gewoon niet kon geloven dat dit waar kon zijn. "Voor zover wij weten is dit het snelste dat we ooit een dier van deze soort zich hebben zien verplaatsen," zo meldt het onderzoek. "Het ijs heeft een sleutelrol in de manier hoe vossen migreren van gebied naar gebied en hoe ze andere vossen ontmoeten en eten vinden."

Mede daardoor worden we ons maar weer eens bewust dat poolijs van groot belang is. Zee-ijs dat ook in de zomermaanden moet blijven. De toekomst laat echter een ander beeld zien. Volgens voorspellingen zou het noordpoolijs in 2030 allemaal smelten in de zomer. Het ijs trekt zich in ieder geval al flink terug. Dan zijn zelfs Canadese onderzoekstochten op dit ijs, mannen en vrouwen in dikke pakken met een rugzak op de rug, verleden tijd. Wel is de mogelijkheid dan groter dat ze zich op schepen bevinden die een deel van het jaar van Europa via de Noord-Canadese wateren en de Beringstraat via een korte route naar Azië varen. De zogenoemde Noordwest-passage. Die zou dan zomaar vrij komen. 

Noordpool is niet beschermd

Het betekent dat de aarde steeds minder afkoelt. De warmte van de zon wordt geabsorbeerd in het oceaanwater. In tegenstelling tot de Zuidpool is de Noordpool geen beschermd gebied. De Noordpool is bevroren zee, daar geleden de gewone 12 mijlszones. 

Dit jaar blijkt het smelten van de poolkappen voor het eerst minder te zijn dan eerder. Na afgelopen winter bleek er voor het eerst in jaren geen diepterecord. Of daarmee het ijs aan het herstellen is, is niet gezegd. Over het algemeen is er nog altijd een daling gaande.