Het FNV-10-puntenplan voor gemeenten

BURGUM - Op 21 maart wordt ook in Tytsjerksteradiel een nieuwe gemeenteraad gekozen. De vakbondsorganisatie FNV heeft één belangrijke boodschap: "We willen dat het weer gaat over hoe we het beter krijgen voor iedereen." Daarom roept de FNV de gemeenten op: investeer in méér echte banen, huur als gemeente geen flexwerkers in voor structureel werk en behoud de sociale werkvoorziening voor een goede invulling van beschut werk voor mensen die dat nodig hebben. Kies als gemeente voor sociaal aanbesteden, eis eerlijk loon en werkomstandigheden in de zorg. Dit geldt ook voor WMO, leerlingenvervoer, groenvoorziening en begeleid werk."

"Ervaring heeft geleerd dat werken zonder loon geen uitzicht geeft op een echte baan", vindt de FNV. "Behandel uitkeringsgerechtigden met respect, maak hen weerbaar en zie toe op hun recht. Zorg dat iedereen mee kan doen, jong en oud. Zorg voor ruimhartige minimavoorzieningen voor inwoners tot minimaal 120 procent van het sociaal minimum. Laat kinderen niet de dupe worden van armoede. Zorg dat alle kinderen kunnen sporten, op schoolexcursie kunnen gaan en leermiddelen krijgen."

De vakbeweging en weekblad Actief hebben alle zeven lijsttrekkers in Tytsjerksteradiel gevraagd op het (hierboven samengevatte) 10-puntenplan van de FNV te reageren. Hieronder hun (samengevatte) reacties.


Link naar het FNV-10-puntenplan voor gemeenten (PDF)
 

Dineke Wagenaar (VVD) stelt dat de FNV terecht opkomt voor werknemers. De VVD vindt dat "werk moet lonen." We hebben het vaak over die 500 inwoners die een bijstandsuitkering ontvangen, maar laten we het ook eens hebben over die andere 31.500 inwoners!

Wat kan de gemeente voor hen doen? Bijvoorbeeld zorgen voor een goede bereikbaarheid (Centrale As) zodat ze gemakkelijk naar hun werk in bijvoorbeeld Drachten of Groningen kunnen reizen. Daarnaast moet de gemeente aandacht houden voor werkgevers. "Tytsjerksteradiel is een gemeente vol zelfstandige ondernemers. Zij steken hun nek uit en bieden banen. Koester hen. Je kunt namelijk als gemeente zoveel willen, zonder ondernemers die banen bieden, kun je niks." 
 

Brigitta Scheepsma (GroenLinks): We moeten vernieuwend en creatief aan de slag met werk. Betaald werk wordt niet goed verdeeld en heel veel werk wordt niet betaald. 

Betaald werk biedt vandaag de dag geen bestaanszekerheid meer. We moeten de arbeidsmarkt daarom vernieuwen, dat vraagt deze tijd van ons. Van het banen creëren voor mensen met afstand tot de arbeidsmarkt is niets maar dan ook echt niets terecht gekomen. We laten deze mensen in de kou staan. De grote nadruk op steeds maar weer opleiden en hoger opleiden leidt tot uitsluiting en discriminatie van een steeds grotere groep mensen. En dat leidt tot steeds meer onzekerheid. 

We moeten zoeken naar en experimenteren met  nieuwe vormen van sociale zekerheid en werk. GroenLinks vindt dat Basisinkomen zorgt  voor bestaanszekerheid en voor goed werk voor iedereen. Jonge mensen krijgen steeds meer te maken met een onzekere arbeidsmarkt en flexibele banen. Daardoor hebben ze geen vast inkomen en kunnen ze bij voorbeeld geen huis kopen. Wij willen graag experimenteren met basisinkomen voor deze jongeren en hen daarmee bestaanszekerheid bieden. Zodat zij hier in Friesland, in Tytsjerksteradiel kunnen blijven wonen en werken. 

Basisinkomen past bij deze tijd, het gaat uit van vertrouwen en zorgt ervoor dat betaald werk en zorgtaken beter verdeeld worden. Ook zorgt het ervoor dat de kloof tussen arm en rijk afneemt. En dat is nodig, want kinderen mogen niet de dupe worden van armoede. 
 

Erwin Duursma (D66) punt 8: Als D66 zien we onderwijs en educatie als belangrijke basis voor een vitale en leefbare gemeenschap. We geloven in de eigen kracht van mensen, maar we weten ook dat het soms noodzakelijk is dat we kansen en mogelijkheden bieden. Zeker als mensen gemotiveerd zijn, en willen investeren in hun eigen toekomst. 

Punt 6/7.: We zijn er zeker niet voor om betaald werk te verdringen door werk zonder loon. Hierbij is enig realisme van belang,  we vragen steeds meer van burgers ook om een bijdrage te leveren als onderdeel van de samenleving, die rol kan niet altijd vervuld worden door een betaalde baan, maar kan wel gestimuleerd worden door te innoveren en te experimenteren met alternatieve samenwerkings- en beloningsvormen.

Die zowel van belang zijn voor de individuele burger, de gemeenschap en de gemeentelijke overheid. D66 is er geen voorstander van om (zoals sommige FNV-standpunten) oplossingen uit te sluiten, en zaken te "vinden'' die constructieve, nieuwe oplossingen in de weg staan. De "werkenden" zijn belangrijk, maar de niet-werkenden willen en kunnen een zeer waardevolle bijdrage leveren. Daarom zeggen we als D66: samen krijgen we het voor elkaar!
 

Telefonische reactie van ChristenUnie (Douwe Hooijenga) op FNV-10-puntenplan, samengevat door Gerrit van der Meer

N.a.v. punt 4: 'Kies voor sociaal aanbesteden'.

Douwe Hooijenga: "De ChristenUnie fynt sosjaal ûndernimmerskip belangryk. Dêr hawwe wy de ôfrûne fjouwer jier hieltyd wer  op hammere. Wy moatte nei in nije, duorsume ekonomy, dus ek sosjaal duorsum. Tink oan minsken mei ôfstân ta de arbeidsmerk. De gemeente kin der mear oan meihelpe, dat reguliere bedriuwen sokke minsken yn tsjinst nimme. Troch it goede foarbyld te jaan en troch it oanbestegingsbelied: jou bedriuwen dy't it goed dogge mei 'social return' mear punten by de oanbestegings en by opdrachten."

De gemeente heeft het vignet 'Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen' ingevoerd, daar hoort ook sociaal verantwoord ondernemen bij, vindt Hooijenga. "Jou startende ûndernimmers in kâns. De gemeente kin as springplanke fungearje troch starters te stypjen. Yn it oanbestegings- en opdrachtebelied is neffens de ChristenUnie seker mear mooglik foar de gemeente Tytsjerksteradiel."

N.a.v. punt 7: 'Behandel uitkeringsgerechtigden niet als tweederangs burgers'.

Hooijenga: "De gemeente hat koartlyn sjen litten hoe't dit net moat: mei de minsken út Eastermar mei in bystânsútkearing. Guon fan harren binne wol fiif kear troch de amtners fan de gemeente benadere: twa kear mei in brief en guon binne wol trije kear belle. Hjir sprekt gjin fertrouwen út yn de boargers. De wethâlder (Ellen Bruins Slot; red.) hat har ekskuses wol oanbean yn de ried, mar sy hat de twadde brief mei de ferkearde toan net ynlutsen. Dat hie neffens de ChristenUnie al moatten."

Volgens Hooijenga kreeg één van de Eastermarders, die de dag dat ze wist van de Postcodeloterijprijs meteen de gemeente hierover informeerde, toch ook tweemaal een brief en een telefoontje. "Dan slacht de burokrasy foar master op."

N.a.v. punt 9: 'Zorg voor kwalitatief goede, betaalbare en toegankelijke voorzieningen'.

Hooijenga: "Wy binne hiel grutsk op it belied fan de gemeente: wy hawwe hiel goede minimafoarsjennings. Mar de kommunikaasje hjiroer kin better. In soad minsken witte net wat der allegearre mooglik is. Benammen de doelgroep mei de leechste ynkommens wurdt te min berikt. Sadwaande bliuwt der jild op 'e planke lizzen."

Het beleid is heel sociaal en ruimhartig, zegt Hooijenga. "Mar de gemeente moat dit belied better oan de man bringe! Set de mooglikheden faker op de gemeente-pagina yn Actief en op de eigen webside. En jou immen dy't yn de bystân komt, fuortdaliks in boekje mei útlis oer de mooglikheden."

"Neffens ús giet de útfiering by de gemeente oer te folle skiven. Immen dy't in skoftke lyn bysûndere bystân oanfrege, moast seis wiken wachtsje op antwurd, omdat har oanfraach seis ferskillende ôfdielingen bylâns gie! As't in stikkene waskmasjine hast, wolst net seis wiken wachtsje moatte! Sa komme minsken en de gemeente foar inoar oer te stean. Dat mei absolút net!"
 

Gelbrig Hoekstra (CDA) Prima initiatief van de FNV om een 10-puntenplan op te stellen voor gemeenten. Tenslotte gaat de gemeente ook over een flink aantal zaken, die belangrijk zijn op de arbeidsmarkt en voor de mensen,,die mee willen doen op die arbeidsmarkt! 

Punt 1. Het gaat vooral om werk en dan inderdaad echt werk!  Dat is precies waarom het CDA mei-inoar wil gaan voor kansen voor alle bedrijven in onze gemeente. Minder regels en meer ruimte voor groei van het bestaande bedrijfsleven en voor vestiging van nieuwe innovatieve bedrijven. Laten we daarbij de zorg- en onderwijswerkgevers in onze gemeente niet vergeten!  Samen, scholen en bedrijven en gemeente, moeten we op zoek naar kansen voor jongeren en zij-instromers. Bijzondere aandacht verdient technisch vakmanschap, veel bedrijven in onze  gemeente zitten daarom te springen en voor jongeren biedt dit kans op prachtige banen, waarin je ziet wat je maakt!    

Punt 3. Caparis, de sociale werkvoorzieningen van onze gemeente, doet goed werk voor de mensen, die steun nodig hebben bij het instappen op de arbeidsmarkt, en voor hen, die steun nodig blijven hebben met beschut werken. Het CDA is blij met de huidige ontwikkelingen bij Caparis en is niet van plan om 'uit te stappen'. 

Punt 8. Iedereen moet mee kunnen doen, niemand aan de zijlijn. Nu het economisch beter gaat moet iedereen daar van mee kunnen profiteren. Dat betekent voor het CDA extra inzet voor kwetsbare mensen, die om wat voor reden nog niet mee kunnen doen. We denken aan laaggeletterden, de nieuwe Nederlanders, mensen met financiële problemen, vul maar in. Specifiek voor laaggeletterdheid heeft het CDA aangedrongen op een plan van aanpak, ook in onze gemeente gaat het om 11% van de inwoners! Juist in deze tijd waarin steeds meer digitaal gaat. De bibliotheek pakt dit nu op: schrijven, lezen, werken met de computer enz.   

Punt 9. Tytsjerksteradiel heeft ruimhartige minimaregelingen, dat is wat het CDA ook wil. Er is vorige jaar nieuw beleid vastgesteld, waarbij de meeste regelingen zijn bedoeld voor mensen met 120% van het sociaal minimum, de collectieve ziektekostenverzekering kan zelfs gelden voor mensen met 130% van het sociaal minimum. Dit is het sociaal vangnet wat het CDA belangrijk vindt, dat is nodig. Natuurlijk is het voor iedereen van belang uit die situatie te kunnen komen met betaald werk. En daar spannen we ons mei-inoar voor in!   

Punt 10. En daar hoort ook bij dat we willen voorkomen dat mensen in armoede leven in Tytsjerksteradiel en zeker moet dat kinderen niet overkomen. Mei-inoar moeten we dat signaleren en de helpende hand bieden. Er zijn veel regelingen, maar dat moet je dan ook maar net weten. Een goede ondersteuning hoort daar bij. De dorpenteams en jeugdteams spelen daarin ook een belangrijke rol. 
 

Ellen Bruins Slot (PvdA) Ook PvdA-lijsttrekker Ellen Bruins Slot reageerde telefonisch. Ze zegt het met bijna alle punten van de FNV eens te zijn. De gemeente Tytsjerksteradiel doet bovendien al veel dingen goed, vindt ze. "Maar punt 7: 'Behandel uitkeringsgerechtigden niet als tweederangs burgers', dat kan beter. Zie het voorbeeld van de Eastermarders met een bijstandsuitkering die een prijs wonnen in de Postcodeloterij."

Het leren van basisvaardigheden - "lezen, schrijven en rekenen" - is van groot belang voor iedereen, vindt Bruins Slot. "In onze gemeente heeft ongeveer één op de negen mensen hier moeite mee. Die mensen weten te bereiken en over te halen, een cursus te volgen in de bibliotheek, daar zijn we nu mee bezig. Maar mensen schamen zich vaak als ze die basisvaardigheden niet goed beheersen."

De sociale werkvoorziening (Caparis) is volgens Bruins Slot "op de goede weg." De organisatie staat sinds vorig jaar zomer onder leiding van een nieuwe directeur, Alex Bonnema. Die vroeg onlangs om "meer tijd" om medewerkers van Caparis individueel goed te begeleiden bij hun eigen 'doorontwikkeling'. "Ik heb daar vertrouwen in", zegt Bruins Slot. "Caparis is te lang bezig geweest met interne toestanden. Directeuren en de Ondernemingsraad zetten de hakken in het zand. Het gaat nu de goede kant op, ook al is het nog geen honderd punten. We moeten Bonnema en zijn mensen - want hij kan het niet alleen - inderdaad tijd gunnen om de werkwijze te verbeteren. We willen de sociale werkvoorziening niet kwijt, maar juist gebruik maken van de ervaring van mensen, van de gebouwen en van de netwerken."

Sociaal aanbesteden doet Tytsjerksteradiel goed, vindt Bruins Slot. "We kijken echt niet alleen naar de prijs, maar ook naar aspecten als 'social return' en of het om lokale bedrijven gaat of niet."

De opmerking van de FNV dat landelijk het sociaal minimum omhoog moet  (in de toelichting bij punt 10), daar laat Bruins Slot zich niet over uit. "Dat is inderdaad landelijk beleid. Ik wil niet op de stoel van iemand anders gaan zitten."

De uitvoering van het armoedebeleid is volgens Bruins Slot in goede handen bij de dorpenteams (van Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen). "De FNV stelt voor een armoederegisseur aan te stellen. Dat vind ik een kwestie van uitvoering. De dorpenteams draaien goed: dat zijn veel mensen die veel horen en zien. Dat geldt ook voor jongeren die jeugdzorg nodig hebben: hoe eerder je dat signaleert, hoe beter. De dorpenteams doen dus ook aan preventie. Het aantal aanvragen voor jeugdzorg stijgt nog steeds. Het beste is als je kunt voorkómen dat een kind of jongere het huis uit moet. En investeren in de jeugd is toch het mooiste dat er is?"

De gemeente helpt bedrijven die werkervarkingsplekken aanbieden aan werklozen. "Maar als zo'n bedrijf voor dezelfde functie steeds nieuwe mensen zoekt en geen vast werk voor die functie aanbiedt, dan gaan we met dat bedrijf in gesprek en proberen we heldere afspraken te maken. Als een bedrijf hier toch mee doorgaat, dan krijgt het geen nieuwe werklozen toegewezen."

Ze merkt dat de vraag naar medewerkers fors toeneemt. "Niet alleen jongeren, ook 50-plussers vinden nu werk", valt haar op.

De 'tegenprestatie' afschaffen (bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen met behoud van een uitkering), vindt Bruins Slot géén goed idee. "Het gaat er om mensen uit hun stoel te krijgen.  Dan kan vrijwilligerswerk een begin zijn. Zorg dat werklozen weer onder de mensen komen en actief blijven, daar gaat het om. Mensen zelfvertrouwen geven, dat leidt wel degelijk ergens toe!"
 

Piet Reitsma (FNP): Tank foar de positive ynset fan ACTIEF en it FNV. It is op dit stuit in hektyske tiid en de tiid om wiidweidich yn te gean op de fragen ûntbrekt. Wy beheine ús ta de saken dy't yn ús program oer dit ûnderwerp neamd wurde.

Yn 't foarste plak is wurkgelegenheid, sawol foar jong as âld, in spearpunt fan de FNP. It sil socht wurde moatte yn middelgrutte en lytsskalige bedriuwen én yn de tsjinstferliening en de soarch.

Utwreiding fan it bedriuwsterrein Skûlenboarch/Westkearn moat foar wetterbûne bedriuwen mooglik makke wurde omdat it oan in A5-farrûte leit. 
Want wurk kin de minsken in doel yn it libben jaan en harren finansjeel ûnôfhinklik meitsje.

Oanlis fan flugge digitale ferbiningen moat perfoarst prioriteit ha. 

Fierder stiet yn ús program dat wy it romhertige belied fan ús gemeente trochsette wolle. Goeie foarljochting heart dêrby.

By útfiering fan de opdrachten yn it sosjaal domein leit it klam op de kwaliteit. De fraksje fan de FNP wol graach dat Caparis, miskien yn in oare setting, ús sosjale wurkfoarsjenning bliuwt. Dêr is kennis fan saken oanwêzich.

By oanbesteging fynt de FNP it wichtich dat it behearskjen fan it Frysk ek in prominint plak kriget. Foar ferskate doelgroepen is dit fan grut belang.
Fierder fine wy it fan belang dat de lokale bedriuwen der by behelle wurde.

It ferdriuwen fan betelle wurk troch wurkje sûnder lean moat altiten in punt fan soarch wêze. Noch te faak wurdt hjir oan foarby gien.

En fansels is de FNP der foar om:
- minsken mei in útkearing net as twadderangs boargers te behanneljen

- te ynvestearjen yn basiskennis

- bliuwend te soargjen foar goeie romhertige minima foarsjenningen
- bern net de dupe fan earmoede wurde te litten.

Foar safier,

Ut namme fan de FNP T'diel,
Piet Reitsma.