“Laat wel het bestuur besturen”

De redactie van weekblad Actief vroeg burgemeesters in de regio naar hun mening over vernieuwing van democratie. Burgemeester Bearn Bilker van Kollumerland reageerde als eerste. Hier zijn antwoorden op vijf vragen.

1. Wat betekent democratie voor u?
Democratie betekent voor mij een kostbaar goed: iedereen is gelijk aan de ander. Ieder heeft recht op zijn opvatting en overtuiging en heeft het recht ook die te uiten, mits het niet ten koste gaat van de ander. Ik schrijf er regelmatig over in mijn wekelijkse ‘kollums’. De betekenis van de democratie is kort gezegd aan erosie onderhevig. Dat is erg, want als we onverschillig en oppervlakkig raken, over hoe wij bestuurd en geregeerd worden, glijdt de samenleving af en geldt straks het recht van de sterkste. En waar dat toe leidt hebben we helaas genoeg voorbeelden van in de geschiedenis.

2. Moeten de gemeenten democratie vernieuwen en/of verbreden en zo ja, hoe?
Democratie en hoe wij onze gemeente besturen moeten constant onze aandacht hebben. Vernieuwen om vernieuwen is niet goed, wel om steeds onze verantwoordelijkheid helder te krijgen. Want daar gaat het om. Thuis in ons gezin, of in ons werk, heeft ook iedereen zijn eigen rol en verantwoordelijkheid, waarom dan niet in het door onszelf gekozen bestuur? Want om chaos te voorkomen heb je altijd een bestuur nodig.

3. De auteur David van Reybrouck pleit voor een combinatie van verkiezingen en loting van politici. Wat vindt u hiervan?
Ja, ik heb zijn boek daarover gelezen en ik heb Van Reybrouck wel eens mogen aanhoren. Inspirerende ideeën. Loting is nu niet bepaald iets wat bij Nederland hoort. Wij hebben eeuwen gedaan over de invulling van onze democratie, ons staatsbestel. Dat verander je niet zomaar. Dat hebben we in de jaren zestig wel geleerd.
Loting kwam voor bij de oude Grieken en nu nog in de VS (voor het samenstellen van burgerjury’s van rechtbanken; red.). Ons land is opgebouwd in bestuurslagen en besturen en daar liggen verantwoordelijkheden. Onze Nederlandse samenleving is ook opgebouwd door het maatschappelijk middenveld, daar wordt ook enorm veel geregeld. Mijn keuze is dat we die verantwoordelijkheden veel beter moeten gaan invullen. Natuurlijk veranderen de tijden, de mensen en de gewoonten. Maar dan praat je over de vorm, zoals stemmen en meningsvorming via sociale media, bijvoorbeeld via een gemeente-app. Maar pas op: laat wel het bestuur besturen, om willekeur tegen te gaan en om er te zijn voor iedereen. Ook om de kwaliteit te waarborgen.

4. Welke rol kunnen burgemeesters spelen in het vernieuwen van democratie?
Politici die roepen dat we meer moeten luisteren naar de burger, wekken verwachtingen en strooien ons zand in de ogen. Want je kunt het nooit iedereen naar de zin maken, doodgewoon omdat de belangen allemaal uiteen lopen. Weeg alles goed af en neem de juiste beslissingen, pas nadat je naar elkaar geluisterd hebt, goede argumenten gebruikt en dan moet je die beslissing goed uitleggen. Dat is volgens mij de kern. Daar hebben burgemeesters een heel belangrijke rol in.

5. Wat kan de burger doen om democratie te versterken?
Wij bereiden momenteel de fusie voor voor de nieuwe gemeente Ferwerderadiel, Dongeradeel en Kollumerland c.a. We hebben ook het plan om te gaan bestuderen hoe we nu het beste straks vanaf 2019 het nieuwe gemeentebestuur en inwoners goed in overeenstemming met elkaar brengen om een goed functionerende gemeenteraad en college van b. en w. te krijgen. Daar hebben we de burger bij nodig. Dus: we doen vast een appèl op de inwoners om mee te denken! U hoort nog van ons.