Nieuwe beeldenexpositie 'Dwaaltijd' in park Vijversburg

Het grote, drijvende oor en één van de ‘kleine’  oortjes in een boom, van Annemie Bogaerts.

Nieuwe beeldenexpositie ‘Dwaaltijd’ in park Vijversburg
Verrassende variatie in vorm en verbeelding

TYTSJERK – ‘Beeldende kunst’ bestond vanouds uit tekenen, schilderen, beeldhouwen en keramiek (gebakken klei). Dat er veel meer materialen en vormen te bedenken zijn, blijkt uit de nieuwe expositie ‘Dwaaltijd’ in park Vijversburg. Beslist de moeite waard, zowel vanwege de beeldende kunst als vanwege de uitbreiding van het park.

Door Gerrit van der Meer
Foto’s: Klaas Rozema

Een ‘blikvanger’ is een groot, drijvend oor, bedacht en gemaakt door Annemie Bogaerts (Dendermonde, 1947). Dit ‘Oor van Mach’ verwijst naar de Oostenrijkse natuurkundige en filosoof Ernst Mach (1838-1916), die bijzondere opvattingen had over menselijke zintuigen en tevens ontdekker was van de functie van het middenoorbeentje. ‘Mach’ is ook de eenheid van geluidssnelheid.
Bogaerts maakte ook wat kleinere, groene oren, die aan bomen bevestigd zijn. Het suggereert communicatie tussen de oren. Mach zei over zintuigen dat ze nooit misleiden én nooit het correcte beeld weergeven.

‘Reis in steen’
Zo licht en als deze oren ogen, zo fors en zwaar is het beeld van Petra Boshart (Amsterdam, 1960), ‘Reis in steen’, van Franse kalksteen (Vaurion). Het is uit één brok steen gehouwen, maar door de vorm – de suggestie van ‘rijzende hersenen’ – heeft het toch ook iets luchtigs.
Beide hebben gemeen dat er weinig tot geen kleur is gebruikt (behalve de ‘kleine’, groene oren).
Dit in grote tegenstelling tot de ‘beelden’ van Mieke de Waal (Pretoria, Zuid-Afrika, 1956), die niet alleen beeldend kunstenaar is, maar ook cultureel antropoloog.

‘We too came by boat’
Dat is in haar werk terug te zien, dat de titel ‘We too came by boat’ kreeg. De ‘jurkjes’ zijn gemaakt van dikke kunststof en beschilderd met onder andere stukken land- en zeekaarten. Ze werd geïnspireerd door de moeizame en levensgevaarlijke reizen van bootvluchtelingen en het contrast met “het grote schip waarop ons gezin ooit vanuit Zuid-Afrika was geëmigreerd naar Nederland.”

Park Vijversburg geeft kunstenaars de ruimte

‘Wind’ is – althans in de fantasie – wellicht de verbindende factor met het beeld van Marcel van Zijp, die zijn opleiding tot graficus niet verloochent met ‘Omdat de wind zich nooit vergist’. Die tekst ligt leesbaar op de grond, maar is ook – in spiegelbeeld – te vinden op een ‘rol’ beton. Alsof die rol – aangedreven door de wind? – deze tekst achterlaat.

Spiegeling
Het spel met water en licht, dat is niet alleen te vinden bij het ‘Oor van Mach’, maar ook bij ‘Dutch Ruïns’ van Joop Haring. Dit keramische beeld is een toespeling op een oude zuilvorm, maar dan geplaatst in een vierkant gat met water erin: dat geeft door de spiegeling een verdubbelend en vertekenend effect.

Klei (en stro en takken) is ook het materiaal waarmee Johan Sietzema (Leeuwarden, 1953) ‘Aardjassen’ maakte: grote, jasachtige vormen, die doen denken aan mensen uit verre tijden die zich alleen met natuurlijke materialen konden kleden en met klei en stro ook hun huizen bouwden.

Slapen of denken?
Ook Riëlle Beekmans (Noord-Brabant, 1972) werkt met klei (en glazuur en touw): ze maakte een ‘bos’ slapende (of denkende?) hoofden in roodgebakken klei, deels rechtop, deels op hun kop hangend. De hoofden hebben allemaal zo hun eigen gedachten en dromen, zo lijkt het.

Van ophangen maakte ook Merel Holleboom (Mill-St.Hubert, 1977) gebruik, met ‘De trap van de wankele feiten': een ietwat labiel evenwicht van ‘schommelende’ planken, opgehangen aan een boom. Ze verwijst naar het feit dat alles altijd beweegt: de Aarde in het Heelal, het bloed in ons lichaam, ook al denken we stil te staan.

Grootste kunstwerk van erg breekbaar materiaal

‘Samenhang’
Lia Versteege (Amsterdam, 1943) laat stukjes lood hangen aan dunne staaldraden, die zijn vastgemaakt aan twee gekruiste, ranke, zilvergrijze staanders. Van enige afstand doet de ene denken aan een koptelefoon, de andere aan een harp. Het idee is dat de staaldraden mooi recht blijven hangen dankzij de stukjes lood, maar omdat het beeld vrij hoog staat, vangt het veel wind en raken de draden makkelijk inelkaar verward. De titel ‘Samenhang’ is dan nog toepasselijker dan wellicht bedoeld.

‘Helicopterview’
Linda Verkaaik maakte – qua oppervlakte – veruit uit het grootste kunstwerk van deze expositie, getiteld ‘Wandering – verwondering’. Vanuit ‘de boomhut’ (een metalen boomhut, met een trap te beklimmen) zijn patronen in het landschap zichtbaar. Op de grond is het gebruikte materiaal zeer fragiel en erg breekbaar. Ook in het water zichtbaar.

‘Wandering – Verwondering’ is de titel van dit ‘landschapskunstwerk’ van Linda Verkaaik.

‘We too came by boat’ , is een soort driedelige collage over migratieverhalen, door Mieke de Waal, te vinden in het theehuis in Vijversburg.