Mensen schrijven brieven over misstanden, voor Amnesty International

Met de klok mee: Tsjimmie Hoeksma (60), Janke Bosma (69), Joke Roelofs (62), Sjoke Sijtsema (64), Pytsje Ozenga (66) en Minke Wieringa (60). Zij schrijven brieven voor Amnesty. Dezelfde avond kwamen er ook nog jongeren bij Janke Bosma thuis om brieven te schrijven. Zij sprak met de jongeren over de gevangenen. “Stel je voor dat je 43 jaar in een cel zit. De jongeren waren er bewust van dat het ertoe doet om kaarten te schrijven naar gevangenen.” Op negen verschillende locaties in Garyp werden schrijfparty’s georganiseerd. (Foto: Klaas Rozema)

Mensen schrijven brieven over misstanden, voor Amnesty International
“Regeringsleiders, wij houden jullie in de gaten”

GARYP – Overal ter wereld werden donderdag brieven geschreven om gevangen mensenrechtenverdedigers vrij te krijgen. Ook in Garyp klommen mensen in de pen in het kader van de jaarlijkse Schrijfmarathon van Amnesty International.

Door Marije Blacquière

“Hoe krijst froulju stil? Ingelske teksten oerskriuwe litte!” Janke Bosma (69) uit Garyp nodigde zes vrouwen uit om afgelopen donderdag, tijdens de ‘Dag van de Mensenrechten’, bij haar aan de keukentafel brieven van Amnesty International over te schrijven. De handgeschreven brieven verzendt Amnesty naar adressen overal ter wereld. Vandaar ook die Engelse tekst op de voorbeeldbrieven.

Activisten in meer dan tweehonderd landen schreven op deze dag duizenden brieven, e-mails en tweets en tekenden petities voor mensen die worden gefolterd, gevangengezet voor hun mening of gedwongen te trouwen. De briefschrijvers zetten zo druk op overheden, leiders en beslissingsmakers, met als hopelijk gevolg dat mensen worden vrijgelaten, folteraars worden berecht en wetten worden gewijzigd. Regeringsleiders krijgen brieven, de gevangenen een kaart om ze een hart onder de riem te steken.

Gevangen om tweets
De brieven worden aan vele mensen verstuurd. Bijvoorbeeld aan de premier van Maleisië, omdat ze in dat land kunstenaar Zunar jarenang willen opsluiten vanwege een paar tweets. En aan de koning van Saudi-Arabië, omdat ze daar mensenrechtenadvocaat Waleed Abu Al-Khair gevangengezet hebben. Hij stond veel slachtoffers van mensenrechtenschendingen bij. Hij is veroordeeld tot vijftien jaar cel, een boete van 200.000 rial (circa 50.000 euro) en een reisverbod van vijftien jaar als hij vrijkomt.

Er wordt geschreven voor Yecenia Armenta uit Mexico, die in juli 2012 ondervraagd werd over betrokkenheid bij de moord op haar man, terwijl er geen enkele aanwijzing is voor haar betrokkenheid hierbij. “Haar man was een week eerder doodgeschoten”, meldt Amnesty. “Tijdens haar verhoor werd Yecenia zwaar gemarteld, vijftien uur achter elkaar, totdat ze ‘bekende’. Ze werd ondersteboven opgehangen, over haar hele lichaam geslagen en daarna verkracht. Yecenia ‘bekende’ nadat de agenten dreigden haar kinderen te verkrachten en te doden. Wat ze tekende weet ze niet – ze was geblinddoekt.”

Het zijn maar een paar voorbeelden van de vele misstanden in de wereld die Amnesty aan de kaak wil stellen. De brievenschrijvers zijn blij dat ze een steentje kunnen bijdragen. “Wy hawwe allegear fiif brieven skreaun”, zegt Lien Koornstra, die net als Janke Bosma een zogenoemde ‘schrijfparty’ bij haar thuis in Garyp hield. Een vrijwilliger van Amnesty Garyp schoof aan bij de in totaal acht schrijfparty’s in het dorp. Ook bij theetuin De Buorren in Garyp werd, in een trailer, een schrijfmarathon gehouden.  De hele dag konden daar mensen terecht om brieven over te schrijven.

Brief maakt indruk
Aan de keukentafels is het muisstil terwijl de vrouwen hun handschrift gebruiken om de brieven van Amnesty een persoonlijk tintje geven.  “Amnesty seit dat sa’n hânskreaune brief mear yndruk makket op de ûntfangers”, zegt Lien Koornstra. “Minsken hawwe der tiid yn stutsen, hawwe de brief bewust skreaun.” Amnesty noemt het een “ijzersterk actiemiddel”, het schrijven van de brieven. “Ze geven hoop aan gevangen mensenrechtenverdedigers.”

Tienduizenden brieven
Op driehonderd plekken in Nederland werden donderdag tienduizenden brieven geschreven. Daarnaast zijn er ruim 14.000 brieven geschreven via de Schrijfmarathon-actiesite. Ook Amnesty Garyp is tevreden. “‘s Ochtends heeft de burgemeester brieven geschreven met op de achtergrondmuziek van Van geeft ‘M en Folkert-Hans Tolsma. Zij zorgden met hun muziek voor een sfeervolle bijdrage”, meldt de club.

De schrijfparty’s, die voor het eerst werden gehouden in het dorp, zorgden er mede voor dat er twee keer zo veel brieven werden geschreven als vorig jaar. “Groep 8 van basisschool De Wrâldpoarte heeft kaarten geschreven en het personeel schreef brieven. In totaal zijn er 181 brieven en 105 kaarten geschreven!”
Amnesty International is blij met alle inzet. “Als regeringsleiders weten dat de ogen van de wereld op hen gericht zijn, zullen zij schendingen van mensenrechten eerder bestrijden.”