Gerkesklooster zwaait vluchtelingen uit, maar met weemoed

Tweede van links Sanny Veenstra en daarnaast dominee Gaele Postma zwaaien de vluchtelingen uit, samen met andere betrokkenen uit Gerkesklooster. (Foto: Klaas Rozema)

Gerkesklooster zwaait vluchtelingen uit, maar met weemoed
“Als er maar verdraagzaamheid is komt ‘t goed”

GERKESKLOOSTER – De vluchtelingen die in Gerkesklooster verbleven, vertrokken vrijdag naar de opvanglocatie in Leeuwarden. Ze werden hartelijk uitgezwaaid door mensen die de vluchtelingen een warm hart toedragen. Dominee Gae­le Postma van de hervormde kerk in Gerkesklooster ziet het draagvlak in het dorp en begrijpt dat er tegelijkertijd vragen zijn.

Door Marije Blacquière

Met toch wel wat pijn in het hart werden de vluchtelingen vrijdag uitgezwaaid door de mensen die zich zeventien dagen lang voor hen hebben ingezet. De zevenendertig mensen uit Eritrea, Oekraïne en Irak vertrokken per bus naar het WTC-complex in Leeuwarden, waar ze nu worden opgevangen.

“Ze vinden het spannend”, merkt Sanny Veenstra, beheerder van buurthuis Rehoboth, naast de opvanglocatie in Gerkesklooster. “Ze zijn bang dat ze hutje-mutje in een grote zaal terechtkomen.” In Gerkesklooster hadden ze de zeven lokalen van een leegstaand schoolgebouw tot hun beschikking.

Weemoedig
Dat de vluchtelingen nu vertrekken, geeft Veenstra een dubbel gevoel. “Het was een hele onderneming om er zeventien dagen lang steeds mee bezig te zijn. Maar ik voel me er wel een beetje weemoedig bij dat ze nu weggaan. Ik zal ze waarschijnlijk nooit meer zien en je bouwt toch een band op. Ik zou graag nog eens wat van ze willen horen.”

Positief, vriendelijk en behulpzaam, zo ervoer Sanny Veenstra de groep vluchtelingen. Het werd haar ook duidelijk dat ze gehard zijn door het leven. “Een groepje meisjes van dertien, veertien jaar was zelfstandig hier gekomen. Zonder volwassene. Zij zaten regelmatig op het bed te kletsen en te giechelen met elkaar. Terwijl ze ook verdriet hebben. Je kunt merken dat deze mensen heel wat hebben meegemaakt.”

Soms was het ook wel een beetje “ieder voor zich”, merkte Veenstra, vooral als het om eten ging. Het waren vooral veel jongere mensen die werden opgevangen in Gerkesklooster, rond de dertig, zag Veenstra, en een enkel gezin. “Het gezin had een heel eigen ritueel”, vertelt ze. “Voor iedere maaltijd gingen ze naar het toilet om hun handen te wassen, dan hingen ze hun jas op, de moeder ging met de kinderen op een plekje zitten terwijl de vader het eten haalde en dan aten ze alles op. En dan gingen ze weer naar het toilet om hun handen te wassen.”

In de rest van het dorp was ook een groot draagvlak voor de opvang. Dat merkte dominee Gaele Postma van de hervormde kerk in het dorp. Natuurlijk, hij kreeg wel vragen. “Van ‘kunnen wij iets doen?’ tot ‘zijn het wel alleen onschuldige mensen die wij nu verwelkomen?'”, vertelt hij. “Sommige mensen weten niet helemaal wat ze ermee moeten, raken ervan in verwarring. En dat is best begrijpelijk. Maar ik merkte vooral enorm veel medewerking en warmte vanuit het dorp.”

Terughoudend
Zelf ging de dominee op bezoek bij de vluchtelingen en trof er ontheemde mensen aan, die aanvankelijk zeer gesloten waren, maar een glimlach op hun gezicht kregen van een warme handdruk. “Dat doorbrak de aanvankelijke geslotenheid en taalbarrière. Dat voelde goed.” De dominee had bij aankomst benadrukt dat hij “niet met enige bekeringsdrang” was gekomen, vertelt hij. “Het was uit pure belangstelling.” Directe aanleiding was een telefoontje van burgemeester Gerben Gerbrandy, die de dominee inlichtte over de komst van de vluchtelingen. “Zeer correct vond ik dat”, zegt Gaele Postma dankbaar. “Kerk en staat zijn officieel gescheiden maar als het om zulke punten gaat, werken we juist samen.”

Verdraagzaam
Dat het hier gaat om mensen met een ander geloof, dat maakt de dominee niets uit. Hij denkt niet in scheidingen. “Ik heb een pleegzoon die moslim is. Toen hij mij in zijn thuisland voorstelde aan de imam, noemde die mij ‘collega’. Zo zie ik het zelf ook graag.” Niet iedereen is zo onbevooroordeeld, merkt ook de dominee. “Ik hoor soms wel heel harde opmerkingen. Dat doet mij zeer.” Steeds moest hij denken aan één zinnetje uit de Joodse wijsheid: “Je kunt niet over een ander zijn situatie oordelen totdat je gekomen bent op zijn plaats.”

Het christendom en de islam kunnen prima samengaan, denkt de dominee. “Zo lang er maar verdraagzaamheid is.” Natuurlijk snapt hij dat het voor de overheid een “immense opgave” is om alle vluchtelingen een plekje te geven. “Maar ik moet dan denken aan het Bijbelse verhaal waarbij de rijke man elke dag weer over Lazarus heen stapt, die op zijn stoep ligt. Dat kunnen wij niet maken. Ik bid dat er voor al deze mensen een plekje komt waar zij gelukkig kunnen zijn.”