Zaterdag begint skûtsjesilen weer

Een wedstrijd van vorig jaar, met het Ljouwerter Skûtsje en het Earnewâldster Skûtsje in actie. (Archieffoto: Binne Kramer)

Skûtsje Earnewâld nog nooit zo glad!

EARNEWALD – Komend weekeinde barst het jaarlijkse skûtsjesilen weer los: eerst twee weken de wedstrijdserie van de SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen), daarna nog ruim een week van de IFKS (Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen).

In Earnewâld zijn ze er meer dan ooit op voorbereid. Vorig jaar hebben schipper Gerhard Pietersma en zijn bemanning voor het eerst een ‘Eco-training’ gehad in de Epke Zonderland-sporthal in Heerenveen. Dit jaar zou opnieuw zo’n training volgen, onder leiding van krachtsporter Wout Zijlstra uit Folsgare. Het doel van zo’n training: de teamgeest en het vertrouwen in elkaar versterken.

Nieuw is ook de behandeling van de onderkant van het schip, met een speciale ‘nano-coating’. Die moet zorgen dat het schip superglad wordt en met zo weinig mogelijk weerstand door het water schiet. Bovendien is er geschuurd met korrel 3000, om de verf zo glad mogelijk te krijgen. Volgens schipper Gerhard Pietersma is het Earnewâldster skûtsje in de SKS-vloot de enige die op deze manier behandeld is.

Hij streeft er naar kampioen te worden, zoals volgens hem elke schipper en elke bemanning dat wil. De kansen voor Earnewâld (officiële naam van het skûtsje: ‘Twee Gebroeders’) worden allengs groter, gelet op de uitslag van vorig jaar: toen werd Earnewâld (met de E in het zeil) derde.

Plaatselijk commissievoorzitter Harm Hollema uit Earnewâld ziet het ook wel zitten. Dat de Earnewâldsters ‘gevreesd’ worden door de concurrenten mag ook blijken uit het feit, dat de skûtsjes van Sneek (Waterpoort in het zeil) en Lemmer (L in het zeil) onlangs druk oefenden op de waters van de Alde Feanen. “Sy witte dat se hjir ek goed prestearje moatte om heech te einigjen”, merkt Hollema op. (Sneek werd vorig jaar tweede achter kampioen Grou, Lemmer werd vierde, achter Earnewâld).

Bijzonder in Earnewâld en De Veenhoop is elk jaar de ‘walstart’: de skûtsjes liggen aan de wal met zeil en fok nog naar beneden. Pas bij het startsein mogen de landvasten worden losgegooid en mag de tuigage worden gehesen (met behulp van lieren).
Vanaf de Langesleat bij Earnewâld is dit voor het publiek prachtig te zien. “Do kinst de skûtsjes by wize fan sprekken oanreitsje”, glimlacht Hollema. Vanaf de wal is het wedstrijdwater niet honderd procent te overzien, maar wel voor een flink deel, zegt hij. “En de finisj is sa mooglik foar hotel Princehof of yn de Langesleat, dus fan de wâl ôf hiel goed te sjen.”

De ondieptes van de Alde Feanen zijn berucht, maar daar komt wellicht binnen een jaar een einde aan. Hollema verwacht dat de wedstrijdwaters voor de volgende zomer gebaggerd worden. “Dan kinne de skûtsjes better swurd stekke, mei minder risiko om te gean.” (Als een zwaard in de veengrond vast komt te zitten, werkt het als een soort hefboom en kan een skûtsje bij harde wind makkelijk omslaan; red.).

Dat de skûtsjes van de SKS tegenwoordig zo aan elkaar gewaagd zijn, is vooral het gevolg van de nieuwe zeilformule, tot stand gebracht met behulp van een speciaal computerprogramma. Dit is ontwikkeld door het Kenniscentrum Maritieme Techniek van NHL Hogeschool in Leeuwarden, samen met het Marin en de TU Delft. Er zijn zeshonderd testvaarten gehouden, waarbij onder andere de verschillende snelheden, de helling, de drift (of: het verlijeren) en de standen van de zwaarden werden gevarieerd en geregistreerd.

De conclusie was dat er – los van de kwaliteiten van schippers en bemanningen – meer dan zes procent snelheidsverschil zat tussen het snelste en langzaamste skûtsje. Op basis van alle meetgegevens zijn de maten van de zeilen strikter voorgeschreven. Het gevolg was de afgelopen paar jaar, dat er soms maar vijf minuten zat tussen de aankomst van het eerste en het laatste skûtsje. Dit maakt het skûtsjesilen van de SKS niet alleen eerlijker, maar ook spannender voor deelnemers en publiek.

De speciale ‘nano-coating’ zorgt er voor dat het schip superglad wordt. (Ingezonden foto)