Geschiedenis Sinterklaas werpt een ander licht op de meningen van nu

Cultuur


DOKKUM - "Discussies over het sinterklaasfeest bestaan al eeuwenlang. De rol van 'zwart' bij dit feest is altijd groot geweest, maar heeft niet altijd iets met huidskleur te maken. Opmerkingen als 'zo is onze traditie nu eenmaal' zijn opmerkelijk, want tradities veranderen doorgaans om de zoveel tijd."

Stichting Marges relativeert de gepolariseerde meningen rondom de 'zwarte pieten-discussie' met de tentoonstelling 'Wie komt er alle jaren?', tot zaterdag te zien in het Sinterklaashuis in Dokkum.

Stichting Marges is een initiatief van vier jonge (kunst)historici die met het oog op de huidige pietendiscussie onderzoek deden naar de herkomst van de sinterklaastraditie. Replica's van boeken en schilderijen, reconstructies van de kerkgeschiedenis, verhalen uit overlevering en foto's van sinterklaasfeesten overal ter wereld leveren een verrassende expositie op.

Jan Schenkman schreef boek in 1850

Eelco Kramer uit Den Haag is een van de historici bij Stichting Marges. Hij duidt als rondleider de geschiedenis. "Kijk, het zou zo maar kunnen dat dit soort schilderijen een van de inspiratiebronnen was voor Jan Schenkman, de schrijver die in 1850 het huidige sinterklaasverhaal vorm gaf in een boek met prentjes." Eelco Kramer wijst op een schilderij met een sfeerbeeld in een koopmanswoning. Aan de wand hangen een jachtgeweer en jachtgerelateerde voorwerpen. Iets vergelijkbaars is getekend in het boek 'Sint Nikolaas en zijn kneght'. Het boek kwam tot stand in de 19e eeuw nadat steeds groter wordende maatschappelijke weerstand was ontstaan tegen de angstcultuur rondom het sinterklaasfeest. "Daarvan bestonden toen voor- en tegenstanders. De helpers van Sint Nicolaas werden in die tijd verbeeld als zwarte figuren met roeden en kettingen, die zoveel mogelijk lawaai maakten. De zin 'makkers staakt uw wild geraas' ontstond vanuit de wens een meer kindvriendelijk feest te creëren."

Niet uit Spanje, maar uit Turkije

Allerlei feitelijke onjuistheden in huidige Nederlandse sinterklaasfolklore komen in de tentoonstelling aan het licht. Zo wordt niet Sint Nicolaas z'n verjaardag herdacht op 6 december, maar zijn sterfdag. Hij komt niet uit Spanje, maar werd geboren in Turkije en ligt begraven in het Italiaanse Bari.

Geboren in Turkije

Sint Nicolaas werd na zijn dood heilig verklaard, in de zesde eeuw. Zijn uiterlijk veranderde in de loop der jaren, varieerde per situatie en per land. Hij is niet alleen een legende in Nederland, maar ook in landen als Duitsland, Oostenrijk, Turkije en Griekenland.

Ieder land vermengt zijn eigen tradities, fantasieën, waarden en normen in de viering, waardoor er een grote verscheidenheid aan uitingsvormen is ontstaan.

Drie rollen voor Sint Nicolaas

Een knecht speelt bijna altijd een rol, soms zelfs een hoofdrol. Zijn uiterlijk varieert van vriendelijk tot duivels. Eelco Kramer: "Je ziet dat Sinterklaas drie soorten rollen krijgt toebedeeld: Nicolaas als edele weldoener, Nicolaas als huwelijksmakelaar en Nicolaas als duistere kracht en boeman."

De Kunst van het Evenwicht
NVA-Autismeweek met thema 'De Kunst van het Evenwicht Algemeen 1 uur geleden
Terwijl bestuurslid Oege Hiddema het pasverworven brij-buske omhoog houdt, overhandigt museumvoorzitter
Sybren van Tuinen bloemen aan de schenkers, Elly en Jitse van der Bij uit Damwâld.
Drie particuliere schenkingen voor het Ruurd Wiersma Museum Algemeen 2 uur geleden
Dirigent Akke Bosma
Uniek 3-koren lenteconcert Algemeen 4 uur geleden
Opening expositie stories of Morpheus in terpkerkje Raard
Opening expositie stories of Morpheus in terpkerkje Raard Algemeen 6 uur geleden
Theatervereniging in Oudega speelt
Theatervereniging "op e nij Bigoun" uit Oudega speelt de komedie met de titel "Ut" van Nick Hall Algemeen 21 uur geleden
De inzittenden konden in de voorbijvarende boot klimmen
Bestelbus belandt in Stroobossertrekvaart Algemeen 21 uur geleden
Fietser gewond na botsing met voetganger
Fietser gewond na botsing met voetganger Algemeen 22 uur geleden
Kom met z'n allen paaseieren zoeken bij Glinstra State.
Paaseieren zoeken bij Glinstra State Algemeen 22 uur geleden
Wethouder Berber van Zandbergen bedankt energiecoach Jarno Steringa voor zijn inzet.
Energietour succesvol afgesloten in Gytsjerk Algemeen 22 uur geleden
Wethouder Berber van Zandbergen geeft het startschot voor het programma Doortrappen Feiliger Fytse.
Doortrappenseizoen feestelijk van start gegaan in Oentsjerk Algemeen 23 uur geleden
Kom op zaterdag 30 maart naar het tennispark De Folgeren in Drachten
Open Tennis- en Padeldag bij DLTC Drachten Algemeen 23 uur geleden
Presentatie Dokkum Magazine
Nieuwe initiatieven komen samen tijdens oploop Promotie Dokkum Algemeen gisteren
WOL - Natuurlijke Vezels
Ga paasmaandag op wollige kraamvisite Algemeen gisteren